Iwan Babij
 | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód, zajęcie | filolog klasyczny, pedagog, działacz społeczny |
| Narodowość | |
Iwan Babij, pol. Jan Babij (ur. 5 marca 1893 w Dobromirce, zm. 25 lipca 1934 we Lwowie) – pedagog ukraiński, porucznik Ukraińskiej Armii Halickiej i Armii Ukraińskiej Republiki Ludowej, dyrektor ukraińskiego gimnazjum akademickiego we Lwowie, działacz Akcji Katolickiej pod patronatem Kościoła greckokatolickiego.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Ukończył gimnazjum w Tarnopolu, następnie filologię klasyczną na Uniwersytecie Lwowskim. W latach 1918-1919 brał udział w wojnie polsko-ukraińskiej, następnie w szeregach armii URL w polsko-ukraińskiej ofensywie na Kijów i dalszych działaniach bojowych wojny polsko-bolszewickiej.
Był nauczycielem gimnazjum w Brzeżanach (od 1921, uczył języków greckiego i łacińskiego)[1], następnie w latach 1931-1934 dyrektorem akademickiego gimnazjum we Lwowie. Był również dyrektorem Arcybiskupiego Instytutu Akcji Katolickiej oraz organizatorem święta Ukraińska Młodzież Chrystusowi.
Był krytykiem ukraińskiego ruchu nacjonalistycznego, podejrzewanym przez Ukraińców o współpracę z władzami polskimi. W 1932 roku dwukrotnie pobity[2], 25 lipca 1934 po wyroku Trybunału Rewolucyjnego OUN, zamordowany w zamachu przeprowadzonym przez bojówkę Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów – zabójcą był Mychajło Car[3]. Zabójstwo Iwana Babija publicznie potępił greckokatolicki arcybiskup metropolita lwowski i halicki Andrzej Szeptycki w odezwie do wiernych Cerkwi greckokatolickiej[4].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Sprawozdanie Dyrekcji Gimnazjum Państwowego w Brzeżanach za rok szkolny 1921/22. Brzeżany: 1922, s. 3.
- ↑ Robert Litwiński, Policja wobec UWO i OUN w II Rzeczypospolitej, Biuletyn IPN, nr 12 (121)
- ↑ Arkadiusz Karbowiak: Bandera: inne spojrzenie. dorzeczy.pl, 2020-10-15. [dostęp 2022-01-02].
- ↑ "Śmierć Babija była dla niego wielkim ciosem i z tej racji, że osobiście go znał i bardzo cenił. W napisanej w kilka godzin po zamachu odezwie do wiernych bardzo ostro zaatakował przywódców ruchu nacjonalistycznego. Od kilku lat mnożą się zwyczaje, zgodnie z którymi ludzie uciekający przed osobistą niewygodą, starają się zawładnąć umysłami naszej młodzieży, nie po to by ją wychować na dobrych obywateli, ale po to by używać ją jako ślepego narzędzia obłędnego terroru, który doprowadzi nasz naród do zgubnej zupełnej ruiny. Samozwańczy przywódcy odciągają nawet młodzież szkolną od nauki i pod pozorem, czy pretekstem poświęcenia dla narodu i ojczyzny pchają młodych ludzi prosto w szaleństwo grzechu, oczywiście [...] siebie przy tym uważają za bohaterów". Stanisław Stępień, "Stanowisko metropolity Szeptyckiego wobec zjawiska terroru politycznego", w: "Metropolita Andrzej Szeptycki. Studia i materiały pod red. Andrzeja A. Zięby.", Kraków 1994, ISBN 83-902528-3-X, s.116. Pełny tekst odezwy do wiernych: А. Шептицький, З нагоди вбивства бл. п. директора І. Бабія, w: А. Шептицький, Твори морально-пасторальні, вид. 2, Львів 1994, s. 30-31. Oryginalnie publikowany w Diło nr 205 z 5.VIII. 1934; przedrukowany w Sprawy Narodowościowe nr 4/1934.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Andrzej Chojnowski, Jan Jacek Bruski, Ukraina, Warszawa: Wydawnictwo Trio, 2006, ISBN 978-83-7436-039-5, OCLC 77509323.
Literatura uzupełniająca[edytuj | edytuj kod]
- Marjan Tyrowicz: Babij Jan (1893—1934). W: Polski Słownik Biograficzny. T. 1. Kraków: Polska Akademia Umiejętności – Skład Główny w Księgarniach Gebethnera i Wolffa, 1935, s. 194.
- Енциклопедія українознавства. T. 1. Lwów 2000, s. 78. ISBN 5-7707-4048-5. (ukr.)