Iura stolae

Iura stolae [z łac. prawa stuły] – jedna z form zapewnienia duchownym środków utrzymania z tytułu spełniania usług religijnych^[1].

W Kościele łacińskim ofiary składane przez wiernych duchownym za niektóre posługi religijne, w szczególności za udzielanie sakramentów, chowanie zmarłych i udzielanie błogosławieństw. Praktyka pobierania tych ofiar upowszechniła się w miarę wzrostu znaczenia Kościoła w życiu społeczeństw i z czasem stała się problemem dla wiernych i samego Kościoła, powodując w przypadkach skrajnych zjawisko symonii, czyli m.in. handlu sakramentami. Zjawisko to stało się w średniowieczu na tyle ważne, że zajmowały się nim sobory laterańskie II, III i IV, a ich postanowienia zostały włączone do urzędowego zbioru praw tzw. Dekretałów Grzegorza IX, stając się normami prawa dla ówczesnego Kościoła łacińskiego.

W kościele polskim arcybiskup Jakub Świnka na synodzie prowincjonalnym w Łęczycy w 1285 zabronił duchownym sprzedawania sakramentów. Ostatecznej kodyfikacji iura stolae dokonał Mikołaj Trąba i ogłosił ją na synodzie wieluńsko-kaliskim w 1420.

Skodyfikowane zasady zabraniały żądania i pobierania przez duchownych jakichkolwiek opłat za posługi religijne, ale nie zakazywały przyjmowania dobrowolnych datków, a „zwyczaj dawania ofiar przez wiernych, przy okazji korzystania z sakramentów, należało utrzymać nawet przy zastosowaniu środków przymusu”^[2].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

• Henryk Karbownik: Ofiary iura stolae na ziemiach polskich w latach 1285–1918. Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL, 1995, s. 230. ISBN 83-228-0584-5.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

• J. Wiosna Stryczek: Co łaska. dziennikpolski24.pl, 2011-07-08. [dostęp 2016-06-01].