Ignacy Karol Milewski

Ignacy Karol Milewski
Ignacy Karol Korwin Milewski
Ilustracja
portret autorstwa Leona Wyczółkowskiego z 1901
Herb
Korwin
hrabia
Rodzina

Milewscy herbu Korwin

Data i miejsce urodzenia

27 kwietnia 1846
Gieranony

Data i miejsce śmierci

16 października 1926
Pula

Ojciec

Oskar Korwin-Milewski

Matka

Weronika Łaniewska-Wołk

Żona

Janina Ostroróg-Sadowska

Multimedia w Wikimedia Commons

Ignacy Karol Korwin-Milewski herbu Korwin (ur. 27 kwietnia 1846 w Gieranonach Murowanych, zm. 16 października 1926 w Puli) – bogaty właściciel ziemski, hrabia z powiatu oszmiańskiego w guberni wileńskiej leżącej w Kraju Północno-Zachodnim Imperium Rosyjskiego. Przedstawiciel dziewiętnastowiecznego konserwatyzmu na ziemiach polskich, publicysta, mecenas sztuki[1], członek honorowy Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Krakowie[2].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

W latach 1856–1863 przebywał w Paryżu, gdzie ukończył Lycée impérial Bonaparte. Po pobycie w Paryżu przeniósł się do Wilna. W roku 1865 Milewski rozpoczął studia prawnicze na Uniwersytecie w Dorpacie, które ukończył trzy lata później. Był wówczas członkiem korporacji akademickiej Konwent Polonia[3]. Lata 1868–70 spędził w Gieranonach. Do 1875 roku studiował na Akademii Sztuk Pięknych w Monachium. W 1877 roku przejął znaczną część majątku matki, co pozwoliło zgromadzić kolekcję dzieł sztuki w latach 1889–1893 w Wilnie[4]. Kilkukrotnie zmieniał obywatelstwo z rosyjskiego na austriackie, po pewnym czasie powrócił do rosyjskiego, które ostatecznie przemianował na włoskie. W latach 1899–1926 właściciel Wyspy Świętej Katarzyny na Morzu Adriatyckim, gdzie w pałacu, zbudowanym przez Teodora Talowskiego[5], Milewski zgromadził dzieła między innymi takich artystów, jak: Maksymilian Gierymski, Józef Chełmoński, Leon Wyczółkowski, Jan Matejko, Jacek Malczewski[6]. W roku 1922 w Wilnie doznał wylewu krwi do mózgu, co znacznie nadszarpnęło jego kondycję zdrowotną. Po konflikcie z żoną zmuszony był odwoływać się do wielu ówczesnych europejskich instancji sądowych. Majątek Milewskiego obłożono sekwestrem. Zmarł w szpitalu w Puli 16 października 1926, pochowany został na cmentarzu w Rovigno d’Istria[7].

Rodzina[edytuj | edytuj kod]

Rodzicami Ignacego byli Milewscy herbu Korwin, ród hrabiowski i właściciele ziemscy: ojciec Oskar hrabia Korwin-Milewski herbu Korwin (przedstawiciel konserwatywnego obozu krytykujący nadmierną centralizację Imperium Rosyjskiego)[8] oraz matka Weronika Łaniewska-Wołk herbu Korczak. Rodzice Ignacego Karola posiadali jeszcze trójkę dzieci: Marię, Oskara oraz Hipolita. Hipolit Milewski, podobnie jak Ignacy Karol Milewski zajął się działalnością polityczną[9]. W 1880 roku Ignacy Karol Milewski ożenił się z Janiną Zofią Moniką Ostroróg-Sadowską herbu Lubicz, nie mieli dzieci[10].

Publikacje[edytuj | edytuj kod]

Był autorem wielu broszur o charakterze polityczno-publicystycznym:

  • Внутренный кризись России и Народное Представительство (Wilno, 1905),
  • Głos szlachcica o wyborach posła do Rady Państwa (2 wydania polskie 1910, 1911 i wydanie rosyjskie Petersburg 1911),
  • Wiązanka odpowiedzi szlachcica (Wilno, 1910),
  • Do czego ma dążyć szlachta litewska (wydanie polskie i rosyjskie 1911),
  • Walka z kłamstwem (Petersburg 1911, wydanie rosyjskie Petersburg 1910),
  • O reformie duchowieństwa na Litwie (Wilno, 1911),
  • Жажду Справедливости для угнетённого литовского дворянства (Petersburg, 1912)[11].

Program polityczny[edytuj | edytuj kod]

Ignacy Karol Milewski nawoływał do zjednoczenia i lojalnej postawy wobec caratu. Według Milewskiego podporządkowanie narodów powinno być oparte na zachowaniu podstawowych praw obywatelskich i własnej tożsamości na wzór arystokracji niemieckiej czy gruzińskiej. Jak twierdził, większość szlachty zarówno polskiej, jak i litewskiej zapomniała o sytuacji porozbiorowej, kiedy to imperatorzy rosyjscy gwarantowali im szereg swobód. Skupiał się na szlachcie litewskiej, która musiała utworzyć uprzywilejowaną grupę w rosyjskim państwie, zamiast solidaryzować się z polską społecznością. Milewski poprzez pryzmat powstań bardzo niepochlebnie wypowiadał się o Polakach, winiąc ich za konsekwencje, które spadły z tego tytułu na Litwinów. Nie szczędził także słów krytyki wobec Litwinów i Polaków. Żądał, by szlachta osiadła na ziemiach litewskich wywierała nacisk na posłów do Dumy Państwowej, by realizowali swoje zobowiązania. Warunkiem sine qua non miało być również odejście od wszelkich przejawów solidarności z przedstawicielami Królestwa Polskiego, według zasady: „Należy oddać cesarzowi, co cesarskie a Bogu to, co boskie.” Słowa te ukazywały lojalizm Milewskiego, który sprowadzał się do bezgranicznej wierności monarsze, z zachowaniem rodzimej tradycji, religii i wielowiekowej kultury[12].

Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]

W 90 rocznicę śmierci hrabiego Ignacego Karola Milewskiego herbu Korwin Ambasada RP w Zagrzebiu, wraz z Ministerstwem Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Muzeum Narodowym w Warszawie oraz władzami miasta Rovinj i przedstawicielami Polskiego Towarzystwo Kulturalnego im. Fryderyka Chopina w Rijece zorganizowało w dniach 27–28 września 2016 roku obchody 170 rocznicy urodzin i 90 rocznicy śmierci hrabiego. Dzięki współpracy odnowiono między innymi płytę nagrobną na cmentarzu w Rovinju oraz tablicę pamiątkową na Wyspie Świętej Katarzyny, której właścicielem był hrabia Milewski w latach 1899–1926. W ramach rocznicowych uroczystości otwarto także wystawę dzieł sztuki z kolekcji hrabiego Milewskiego, obecnie znajdujących się w kolekcji Muzeum Narodowego w Warszawie[13].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ A. Ryszkiewicz, Milewski (Korwin-Milewski) Ignacy Karol, [w:] Polski Słownik Biograficzny, red. E. Rostworowski, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1976, t. XXI.
  2. ↑ Pamiętnik Sokoła Krakowskiego 1885–1896, Kraków 1896, s. 30.
  3. ↑ Konwent Polonia. archiwumkorporacyjne.pl. [dostęp 2023-02-26].
  4. ↑ A. Romanowski, Pozytywizm na Litwie: polskie życie kulturalne na ziemiach litewsko-białorusko-inflanckich w latach 1864–1904, Kraków 2003.
  5. ↑ S. Łoza, Architekci i budowniczowie w Polsce, Warszawa 1954.
  6. ↑ Andrzej Ryszkiewicz, Ignacy Korwin Milewski, Art and Business 9/97.
  7. ↑ A. Szwarc, P. Wieczorkiewicz, Bracia Korwin Milewscy – patrioci czy apostaci?, [w:] Francja – Polska XVIII–XIX w., Warszawa 1983.
  8. ↑ D. Szpoper, Sukcesorzy Wielkiego Księstwa. Myśl polityczna i działalność konserwatystów polskich na ziemiach litewsko-białoruskich w latach 1904–1939, Gdańsk 1999.
  9. ↑ Hipolit Korwin-Milewski, Siedemdziesiąt lat wspomnień (1855–1925) [online], kpbc.umk.pl [dostęp 2017-12-29].
  10. ↑ Polski Słownik Biograficzny, t. 21, s. 208.
  11. ↑ A. Ryszkiewicz, Milewski (Korwin-Milewski) Ignacy Karol, [w:] Polski Słownik Biograficzny, red. E. Rostworowski, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1976.
  12. ↑ I. Karol Milewski, Głos Szlachcica o wyborach posła do Rady Państwa, Wilno 1910.
  13. ↑ Hrabia Ignacy Korwin-Milewski – postać niezwykła. www.zagrzeb.msz.gov.pl. [dostęp 2017-12-29].

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ignacy_Karol_Milewski&oldid=72893475”