Ibrahim Biçaku
.jpg) | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data śmierci | |
| Premier Albanii | |
| Okres | od 7 września 1944 |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Minister Spraw Zagranicznych | |
| Okres | od 6 września 1944 |
| Poprzednik | |
| Następca | |
.svg){kind=small} | |
Ibrahim Biçaku (ur. 10 września 1905 w Elbasanie, zm. 4 stycznia 1977 tamże[1][2]) – albański polityk i przedsiębiorca, premier Albanii (1944) i minister spraw zagranicznych.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Był jedynym synem Aqifa paszy Biçaku, jednego z najbardziej wpływowych polityków w Albanii w latach 20. XX w. i Ifete z d. Vrioni[1]. Szkołę ukończył w rodzinnej miejscowości, a następnie studiował w Wiedniu, w szkole handlowej. Ukończył ją, uzyskując dyplom agronoma[3]. Po powrocie do Albanii w 1926, już po śmierci ojca zajął się prowadzeniem majątku rodzinnego (m.in. Fabryki Cygar w Elbasanie i kawiarni Flora w Tiranie). Należał do grona założycieli włosko-albańskiej spółki Albiger[4]. Był prawdopodobnie jednym z pierwszych, którzy wprowadzili do Albanii traktory[1]. W latach 1937–1939 i 1943-1944 zasiadał w parlamencie albańskim jako przedstawiciel Elbasanu[2].
We wrześniu 1943 po kapitulacji Włoch Biçaku stanął na czele Tymczasowego Komitetu Wykonawczego, który 11 września 1943 ogłosił przywrócenie niepodległości Albanii[5]. Krok ten uzgodniono ze stroną niemiecką, której wojska w tym czasie przejęły kontrolę nad Albanią. 7 września 1944 Biçaku objął stanowisko premiera rządu kolaboracyjnego i ministra spraw zagranicznych. Sprawował je do 25 października[1]. Według Juliana Amery’ego jedyną kwalifikacją do objęcia przez Biçaku stanowiska szefa rządu było to, że grywał z niemieckim ambasadorem Martinem Schliepem w ping-ponga[6].
Po przejęciu władzy przez komunistów nie zdecydował się na opuszczenie kraju. Aresztowany 6 grudnia 1944 w Szkodrze[1]. 13 kwietnia 1945 skazany przez Trybunał Specjalny na dożywocie, ale 13 grudnia 1945 wymiar kary zmniejszono do 30 lat więzienia[2]. Był jedynym premierem rządu kolaboracyjnego w Albanii, który nie został skazany na karę śmierci. W opinii Myslima Pezy uratowało go to, że będąc premierem przekazywał zaopatrzenie oddziałom partyzanckim[7].
Karę odbywał w więzieniu w Tiranie, a następnie w Burrelu. Uwolniony 5 maja 1962[3], zarabiał na życie pracując jako zwykły pracownik fizyczny przy oczyszczaniu szaletów[1].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f Kastriot Dervishi: Kryeministrat dhe ministrat e shtetit shqiptar në 100 vjet. Anëtarët e Këshillit të Ministrave në vitet 1912-2012, jetëshkrimet e tyre dhe veprimtaria e ekzekutivit shqiptar. Tirana: Shtepia Botuese 55, 2012, s. 90–91.
- ↑ a b c Azem Qazimi: Fjalor Enciklopedik i Viktimave te Terrorit Komunist. Tirana: 2012, s. 181–182. ISBN 978-9928-168-01-6. (alb.).
- ↑ a b Fjalor Enciklopedik Shqiptar, vol. 1. Tirana: 2008, s. 408. (alb.).
- ↑ Lindi në Elbasan, ishte më i pasuri dhe u bë Kryeministër, por përfundoi duke…pastruar pusetat e qytetit. = 2018-12-23 [online], lupa.al (alb.).
- ↑ Haxhi Ademi. ORGANIZIMI SHTETËROR NËN UDHËHEQJEN E REXHEP MITROVICËS (5 NËNTOR 1943 - 16 QERSHOR 1944). „Gjurmime Albanologjike - Seria e shkencave historike”. 51, s. 174, 2021.
- ↑ Julian Amery: Sons of the Eagle. A Study in Guerilla War. Londyn: 1948, s. 270.
- ↑ Haxhi Lleshi stayed in the kitchen and refused to meet Enver. = 2022-03-19 [online], memorie.al (ang.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Kastriot Dervishi: Kryeministrat dhe ministrat e shtetit shqiptar në 100 vjet. Anëtarët e Këshillit të Ministrave në vitet 1912-2012, jetëshkrimet e tyre dhe veprimtaria e ekzekutivit shqiptar. Tirana: Shtepia Botuese 55, 2012, s. 90–91.
| Księstwo Albanii | |
|---|---|
| Republika Albanii | |
| Królestwo Albanii | |
| Królestwo Albanii (protektorat włoski i okupacja niemiecka) | |
| Ludowa Republika Albanii | |
| Republika Albanii |
