III liga polska w piłce nożnej

III liga
2023/2024
Państwo

 Polska

Organizator rozgrywek

PZPN

Data założenia

19 lutego 2000 (2008 jako IV poziom rozgrywek)
Warszawa

Poprzednia nazwa

(do sezonu 2007/2008 oficjalnie IV liga polska)

Przekształcona
na zawodową

2002

Rozgrywki
Liczba drużyn

72 (4 grupy po 18 drużyn)

Wyższy poziom ligowy

II liga

Niższy poziom ligowy

IV liga

Puchary

Puchar Polski

Zwycięzcy
Obecny zwycięzca

ŁKS II Łódź (grupa I)
Olimpia Grudziądz (grupa II)
Polonia Bytom (grupa III) i
Stal Stalowa Wola (grupa IV) (2022/2023)

III liga polska w piłce nożnej (do sezonu 2007/2008 oficjalnie IV liga polska) – czwarta w hierarchii klasa męskich ligowych rozgrywek piłkarskich w Polsce. Stanowi pośredni szczebel rozgrywkowy między II ligą polską (dawną III ligą polską), a IV ligą polską (dawną V ligą polską lub klasą okręgową), będąc jednocześnie czwartym (najniższym) szczeblem centralnym[1] (IV poziom ligowy). Zmagania w jej ramach toczą się cyklicznie (co sezon) systemem kołowym i przeznaczone są dla 72 polskich klubów piłkarskich, grających w czterech 18-zespołowych grupach makroregionalnych. Mistrzowie każdej z grup III ligi polskiej uzyskują awans do II ligi polskiej, zaś najsłabsze zespoły relegowane są do poszczególnych grup wojewódzkich IV ligi polskiej. Od sezonu 2000/2001 zarządzana przez – działające w imieniu Polskiego Związku Piłki Nożnej – wyznaczone wojewódzkie związki piłki nożnej. Od 2002 roku do udziału w jej rozgrywkach zostają dopuszczone wyłącznie kluby posiadające status profesjonalny (tj. działające w formie sportowej spółki akcyjnej) lub półprofesjonalny (tj. działające w formie stowarzyszenia kultury fizycznej), które – po spełnieniu wszelkich niezbędnych kryteriów – otrzymały roczną licencję na występy na tym szczeblu.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Utworzenie IV ligi polskiej – jako takiej – ściśle wiąże się z reformą administracyjną kraju w 1999. Wcześniej – w zależności od regionu i okresu – rozgrywki czwartego szczebla ligowego w Polsce nosiły różne nazwy (liga makroregionalna, klasa makroregionalna, liga międzywojewódzka, klasa międzywojewódzka, liga wojewódzka, klasa wojewódzka, liga międzyokręgowa, klasa międzyokręgowa, liga okręgowa, klasa okręgowa, klasa A, czy klasa B).
Na mocy nowego statutu Polskiego Związku Piłki Nożnej (PZPN), uchwalonego 19 lutego 2000 roku – podczas 69. Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia PZPN w Warszawie – dostosowano strukturę piłkarskiej centrali do nowego podziału terytorialnego, natomiast między 10 marca 2000, a 29 lipca 2000 roku na jej podstawie utworzono 16 wojewódzkich Związków Piłki Nożnej (ZPN-ów), którym podlegać miały rozgrywki klas regionalnych (tj. czwartego poziomu ligowego i niższych).
W sierpniu 2000 roku wystartowały rozgrywki IV ligi polskiej sezonu 2000/2001, które przeprowadzono w 21 grupach terytorialnych. W 5 województwach o największym piłkarskim potencjale (dolnośląskim, małopolskim, mazowieckim, śląskim i wielkopolskim) toczyły się one w dwóch równorzędnych grupach, których zwycięzcy spotykali się w barażowym dwumeczu o tytuł mistrza i tym samym awans do III ligi polskiej (o kolejności spotkań decydowało losowanie). W pozostałych 11 województwach grano w jednej grupie, której zwycięzca automatycznie zostawał mistrzem, uzyskując jednocześnie promocję o szczebel wyżej. W kolejnych edycjach stopniowo zmniejszano liczbę grup, a także ograniczano liczbę drużyn w każdej z nich. W 2001 roku połączono obydwie grupy dolnośląskie, w 2002 roku – mazowieckie, zaś w 2006 roku jedną grupę utworzono w województwie małopolskim.

W sezonie 2007/2008 IV liga polska składała się z 18 grup regionalnych (wojewódzkich). W 14 województwach rozgrywki toczyły się systemem jednogrupowym, zaś w dwóch województwach systemem dwugrupowym.

W związku z planowaną na sezon 2008/2009 reorganizacją rozgrywek zwycięzcy każdej z grup (w przypadku województw z dwoma grupami zwycięzcy barażów pomiędzy triumfatorami poszczególnych grup w tych województwach) utworzyli osiem par barażowych, w których wygrana była premiowana awansem do nowo utworzonej II ligi (ówczesna III liga). Zespoły, które przegrały w barażach i te, które zajęły czołowe miejsca w końcowej tabeli, uzyskały prawo gry w sezonie 2008/2009 w nowo utworzonej III lidze (ówczesna IV liga). Pozostałe drużyny spadły do nowo utworzonej IV ligi (ówczesna klasa okręgowa bądź V liga).

W sezonie 2016/2017 nastąpiła reforma III ligi. Utworzono cztery grupy po 18 zespołów. Podział na województwa jest taki sam jak w przypadku dawnej III ligi (obecnie II liga) istniejącej do 2008 roku[2].

Podział na grupy[edytuj | edytuj kod]

2000–2008[edytuj | edytuj kod]

W latach 2000–2008 4. poziomem rozgrywkowym była IV liga, natomiast III liga była wówczas 3. poziomem rozgrywkowym (obecnie II liga). Sezon 2000/2001 był pierwszym sezonem, w którym IV liga była poziomem okręgowym. W zależności od sezonu liczba grup była różna:

  • w sezonie 2000/2001 było 21 grup (po sezonie połączono obie grupy dolnośląskie);
  • w sezonie 2001/2002 było 20 grup (po sezonie połączono obie grupy mazowieckie);
  • od sezonu 2002/2003 do sezonu 2005/2006 było 19 grup (w 2006 roku połączono obie grupy małopolskie);
  • od sezonu 2006/2007 do sezonu 2007/2008 było 18 grup.

W 2008 roku przeprowadzono reformę, w wyniku której IV liga stała się 5. poziomem rozgrywkowym, natomiast 4. poziomem rozgrywkowym stała się III liga.

2008–2016[edytuj | edytuj kod]

W latach 2008–2016 III liga była 4. poziomem rozgrywek piłki nożnej w Polsce, która składała się z 8 grup:

Od 2016[edytuj | edytuj kod]

Od 2016 roku III liga jest także 4. poziomem rozgrywek piłki nożnej w Polsce, ale składa się z 4 grup:

Grupy i mistrzowie[edytuj | edytuj kod]

Od momentu utworzenia IV ligi polskiej w 2000 roku, liczba jej poszczególnych grup terytorialnych ulegała stopniowemu zmniejszaniu (jednocześnie zmniejszała się więc liczba klubów na tym szczeblu rozgrywkowym).

IV liga wojewódzka[edytuj | edytuj kod]

W przypadku województw, w których rozgrywki IV ligi polskiej toczono systemem dwugrupowym uwzględniono wyłącznie zwycięzcę barażu między triumfatorami każdej z nich, czyli faktycznego mistrza danej wojewódzkiej IV ligi.

Sezon 2000/2001 – 21 grup
Sezon 2000/2001
Grupa dolnośląska (2 grupy) Bielawianka Bielawa
Grupa kujawsko-pomorska Polonia Bydgoszcz
Grupa lubelska Stal Kraśnik
Grupa lubuska Lech Sulechów
Grupa łódzka Stasiak Gomunice
Grupa małopolska (Kraków i Nowy Sącz-Tarnów) Świt Krzeszowice
Grupa mazowiecka (płd.–wsch. i płn.–zach.) Legionovia Legionowo
Grupa opolska Mec Sławięcice
Grupa podkarpacka Pogoń Leżajsk
Grupa podlaska Hetman Białystok
Grupa pomorska Chojniczanka Chojnice
Grupa śląska (I i II) Piast Gliwice
Grupa świętokrzyska Star Starachowice
Grupa warmińsko-mazurska Polonia Lidzbark Warm.
Grupa wielkopolska (płn. i płd.) Aluminium Konin
Grupa zachodniopomorska Gwardia Koszalin
Sezon 2001/2002 – 20 grup
Sezon 2001/2002
Grupa dolnośląska Nysa Zgorzelec
Grupa kujawsko-pomorska TKP Toruń
Grupa lubelska Motor Lublin
Grupa lubuska Promień Żary
Grupa łódzka Stal Głowno
Grupa małopolska (Kraków i Nowy Sącz-Tarnów) Skawinka Skawina
Grupa mazowiecka (płd.–wsch. i płn.–zach.) Mazowsze Grójec
Grupa opolska Skalnik Gracze
Grupa podkarpacka Stal Rzeszów
Grupa podlaska Warmia Grajewo
Grupa pomorska Unia Tczew
Grupa śląska (I i II) Carbo Gliwice
Grupa świętokrzyska Nida Pińczów
Grupa warmińsko-mazurska Polonia Olimpia Elbląg
Grupa wielkopolska (płn. i płd.) Tur Turek
Grupa zachodniopomorska Błękitni Stargard Szczec.
Sezon 2002/2003 – 19 grup
Sezon 2002/2003
Grupa dolnośląska Chrobry Głogów
Grupa kujawsko-pomorska Jagiellonka Nieszawa[3]
Grupa lubelska Tomasovia Tomaszów Lub.
Grupa lubuska Polonia Słubice
Grupa łódzka Pogoń Zduńska Wola
Grupa małopolska (Kraków i Nowy Sącz-Tarnów) Wisła II Kraków
Grupa mazowiecka Radomiak Radom
Grupa opolska Swornica Czarnowąsy
Grupa podkarpacka Resovia
Grupa podlaska Ruch Wysokie Maz.
Grupa pomorska Kaszubia Kościerzyna
Grupa śląska (I i II) Walka Zabrze
Grupa świętokrzyska Heko Czermno
Grupa warmińsko-mazurska Drwęca Nowe Miasto Lub.
Grupa wielkopolska (płn. i płd.) Mieszko Gniezno
Grupa zachodniopomorska Zorza Dobrzany
Sezon 2003/2004 – 19 grup
Sezon 2003/2004
Grupa dolnośląska Inkopax Wrocław
Grupa kujawsko-pomorska TKP Toruń
Grupa lubelska Lewart Lubartów
Grupa lubuska Arka Nowa Sól
Grupa łódzka Ceramika Paradyż
Grupa małopolska (Kraków i Nowy Sącz-Tarnów) Kmita Zabierzów
Grupa mazowiecka Legia II Warszawa
Grupa opolska TOR Dobrzeń Wielki
Grupa podkarpacka Pogoń Leżajsk
Grupa podlaska ŁKS Łomża
Grupa pomorska Lechia Gdańsk
Grupa śląska (I i II) Górnik Jastrzębie Zdrój
Grupa świętokrzyska Wierna Małogoszcz
Grupa warmińsko-mazurska Warmia i Mazury Olsztyn
Grupa wielkopolska (płn. i płd.) Lech II Poznań
Grupa zachodniopomorska Odra Chojna
Sezon 2004/2005 – 19 grup
Sezon 2004/2005
Grupa dolnośląska Gawin Królewska Wola
Grupa kujawsko-pomorska Zdrój Ciechocinek
Grupa lubelska Avia Świdnik
Grupa lubuska Pogoń Świebodzin
Grupa łódzka Górnik Łęczyca
Grupa małopolska (Kraków i Nowy Sącz-Tarnów) Kolejarz Stróże
Grupa mazowiecka Dolcan Ząbki
Grupa opolska Skalnik Gracze
Grupa podkarpacka Stal Sanok
Grupa podlaska Wigry Suwałki
Grupa pomorska Cartusia Kartuzy
Grupa śląska (I i II) Raków Częstochowa
Grupa świętokrzyska AKS Busko-Zdrój
Grupa warmińsko-mazurska Jeziorak Iława
Grupa wielkopolska (płn. i płd.) Kania Gostyń
Grupa zachodniopomorska KP Police
Sezon 2005/2006 – 19 grup
Sezon 2005/2006
Grupa dolnośląska Zagłębie II Lubin
Grupa kujawsko-pomorska Victoria Koronowo
Grupa lubelska Orlęta Radzyń Podlaski
Grupa lubuska GKP Gorzów Wlkp.
Grupa łódzka Concordia Piotrków Tryb.
Grupa małopolska (Kraków i Nowy Sącz-Tarnów) OKS Brzesko
Grupa mazowiecka Nadnarwianka Pułtusk
Grupa opolska TOR Dobrzeń Wielki
Grupa podkarpacka Wisłoka Dębica
Grupa podlaska Warmia Grajewo
Grupa pomorska Rodło Kwidzyn
Grupa śląska (I i II) GKS Katowice
Grupa świętokrzyska Korona II Kielce
Grupa warmińsko-mazurska Olimpia Elbląg
Grupa wielkopolska (płn. i płd.) Jarota Jarocin
Grupa zachodniopomorska Rega-Merida Trzebiatów
Sezon 2006/2007 – 18 grup
Sezon 2006/2007
Grupa dolnośląska Orzeł Ząbkowice Śląskie
Grupa kujawsko-pomorska Kujawiak Włocławek
Grupa lubelska Górnik II Łęczna[4]
Grupa lubuska Unia Żary-Kunice
Grupa łódzka Sokół Aleksandrów Łódzki
Grupa małopolska Przebój Wolbrom
Grupa mazowiecka Dolcan Ząbki
Grupa opolska MKS Kluczbork
Grupa podkarpacka Resovia
Grupa podlaska Jagiellonia II Białystok
Grupa pomorska Wierzyca Pelplin
Grupa śląska (I i II) Koszarawa Żywiec
Grupa świętokrzyska Naprzód Jędrzejów
Grupa warmińsko-mazurska Stomil Olsztyn
Grupa wielkopolska (płn. i płd.) Nielba Wągrowiec
Grupa zachodniopomorska Flota Świnoujście
Sezon 2007/2008 – 18 grup
Sezon 2007/2008
Grupa dolnośląska Polonia/Sparta Świdnica
Grupa kujawsko-pomorska Zawisza Bydgoszcz
Grupa lubelska Stal Poniatowa
Grupa lubuska Czarni Żagań
Grupa łódzka Stal Niewiadów
Grupa małopolska Unia Tarnów
Grupa mazowiecka Start Otwock
Grupa opolska LZS Leśnica
Grupa podkarpacka Izolator Boguchwała
Grupa podlaska Supraślanka Supraśl
Grupa pomorska Zatoka Puck
Grupa śląska (I i II) GKS Tychy '71
Grupa świętokrzyska Ponidzie Nida Pińczów
Grupa warmińsko-mazurska Jeziorak Iława
Grupa wielkopolska (płn. i płd.) Aluminium Konin
Grupa zachodniopomorska Pogoń Szczecin

III liga (8 grup)[edytuj | edytuj kod]

Sezon 2008/2009
Sezon 2008/2009
Grupa dolnośląsko-lubuska Górnik Polkowice
Grupa kujawsko-pomorsko-wielkopolska Olimpia Grudziądz
Grupa lubelsko-podkarpacka Resovia
Grupa łódzko-mazowiecka Świt Nowy Dwór Mazowiecki
Grupa małopolsko-świętokrzyska Korona II Kielce[5]
Grupa opolsko-śląska Ruch Radzionków
Grupa podlasko-warmińsko-mazurska Olimpia Elbląg
Grupa pomorsko-zachodniopomorska Bałtyk Gdynia
Sezon 2009/2010
Sezon 2009/2010
Grupa dolnośląsko-lubuska Górnik Wałbrzych
Grupa kujawsko-pomorsko-wielkopolska Polonia Nowy Tomyśl
Grupa lubelsko-podkarpacka Spartakus Szarowola[6]
Grupa łódzko-mazowiecka GLKS Nadarzyn
Grupa małopolsko-świętokrzyska Puszcza Niepołomice
Grupa opolsko-śląska Ruch Zdzieszowice
Grupa podlasko-warmińsko-mazurska Sokół Sokółka
Grupa pomorsko-zachodniopomorska Chojniczanka Chojnice
Sezon 2010/2011
Sezon 2010/2011
Grupa dolnośląsko-lubuska Chrobry Głogów
Grupa kujawsko-pomorsko-wielkopolska Calisia Kalisz
Grupa lubelsko-podkarpacka Wisła Puławy
Grupa łódzko-mazowiecka Pogoń Siedlce
Grupa małopolsko-świętokrzyska Garbarnia Kraków
Grupa opolsko-śląska Energetyk ROW Rybnik
Grupa podlasko-warmińsko-mazurska Olimpia Zambrów[7]
Grupa pomorsko-zachodniopomorska Bytovia Bytów
Sezon 2011/2012
Sezon 2011/2012
Grupa dolnośląsko-lubuska MKS Oława
Grupa kujawsko-pomorsko-wielkopolska Lech Rypin
Grupa lubelsko-podkarpacka Siarka Tarnobrzeg
Grupa łódzko-mazowiecka Radomiak Radom
Grupa małopolsko-świętokrzyska Unia Tarnów
Grupa opolsko-śląska Rozwój Katowice
Grupa podlasko-warmińsko-mazurska Start Działdowo[8]
Grupa pomorsko-zachodniopomorska Gryf Wejherowo
Sezon 2012/2013
Sezon 2012/2013
Grupa dolnośląsko-lubuska UKP Zielona Góra
Grupa kujawsko-pomorsko-wielkopolska Ostrovia 1909 Ostrów Wielkopolski
Grupa lubelsko-podkarpacka Stal Mielec
Grupa łódzko-mazowiecka Legionovia Legionowo
Grupa małopolsko-świętokrzyska Limanovia Limanowa
Grupa opolsko-śląska Odra Opole
Grupa podlasko-warmińsko-mazurska Olimpia Zambrów
Grupa pomorsko-zachodniopomorska Błękitni Stargard
Sezon 2013/2014
Sezon 2013/2014
Grupa dolnośląsko-lubuska Ślęza Wrocław
Grupa kujawsko-pomorsko-wielkopolska Sokół Kleczew
Grupa lubelsko-podkarpacka Resovia
Grupa łódzko-mazowiecka Ursus Warszawa
Grupa małopolsko-świętokrzyska Granat Skarżysko-Kamienna
Grupa opolsko-śląska Nadwiślan Góra
Grupa podlasko-warmińsko-mazurska Sokół Ostróda
Grupa pomorsko-zachodniopomorska Kotwica Kołobrzeg
Sezon 2014/2015
Sezon 2014/2015
Grupa dolnośląsko-lubuska Formacja Port 2000 Mostki
Grupa kujawsko-pomorsko-wielkopolska Warta Poznań
Grupa lubelsko-podkarpacka Stal Rzeszów
Grupa łódzko-mazowiecka Radomiak Radom
Grupa małopolsko-świętokrzyska Wisła Sandomierz
Grupa opolsko-śląska Polonia Bytom
Grupa podlasko-warmińsko-mazurska Olimpia Zambrów
Grupa pomorsko-zachodniopomorska Gryf Wejherowo
Sezon 2015/2016
Sezon 2015/2016
Grupa dolnośląsko-lubuska Górnik Wałbrzych
Grupa kujawsko-pomorsko-wielkopolska Warta Poznań
Grupa lubelsko-podkarpacka Motor Lublin
Grupa łódzko-mazowiecka Polonia Warszawa
Grupa małopolsko-świętokrzyska Garbarnia Kraków
Grupa opolsko-śląska Odra Opole
Grupa podlasko-warmińsko-mazurska Olimpia Elbląg
Grupa pomorsko-zachodniopomorska Vineta Wolin

III liga (4 grupy)[edytuj | edytuj kod]

Sezon 2016/2017
Sezon 2016/2017
Grupa I Finishparkiet Drwęca Nowe Miasto Lubawskie[9]
Grupa II Gwardia Koszalin
Grupa III GKS 1962 Jastrzębie
Grupa IV Garbarnia Kraków
Sezon 2017/2018
Sezon 2017/2018
Grupa I Widzew Łódź
Grupa II Elana Toruń
Grupa III Skra Częstochowa
Grupa IV Resovia
Sezon 2018/2019
Sezon 2018/2019
Grupa I Legionovia Legionowo
Grupa II Lech II Poznań
Grupa III Górnik Polkowice
Grupa IV Stal Rzeszów
Sezon 2019/2020
Sezon 2019/2020
Grupa I Sokół Ostróda
Grupa II KKS 1925 Kalisz
Grupa III Śląsk II Wrocław
Grupa IV Motor Lublin
Sezon 2020/2021
Sezon 2020/2021
Grupa I Pogoń Grodzisk Mazowiecki
Grupa II Radunia Stężyca
Grupa III Ruch Chorzów
Grupa IV Wisła Puławy
Sezon 2021/2022
Sezon 2021/2022
Grupa I Polonia Warszawa
Grupa II Kotwica Kołobrzeg
Grupa III Zagłębie II Lubin
Grupa IV Siarka Tarnobrzeg
Sezon 2022/2023
Sezon 2022/2023
Grupa I ŁKS II Łódź[10]
Grupa II Olimpia Grudziądz[11]
Grupa III Polonia Bytom[12]
Grupa IV Stal Stalowa Wola[13]

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Reforma rozgrywek od sezonu 2008/09 [online], 90minut.pl [dostęp 2021-08-09] (pol.).
  2. ozpnkalisz.pl: Reforma III ligi.. [dostęp 2016-08-05]. (pol.).
  3. Jagiellonka Nieszawa zrezygnowała z gry w III lidze. Kujawiak Włocławek uzyskał prawo gry na trzecim poziomie jako wicemistrz grupy.
  4. W związku z karną relegacją I zespołu Górnika Łęczna do III ligi jego rezerwy pozostały w IV lidze, zaś awans na wyższy szczebel uzyskał wicemistrz lubelskiej grupy IV ligi – Łada Biłgoraj.
  5. Awans uzyskał LKS Nieciecza, który zajął drugie miejsce, gdyż rezerwy Korony nie mogły awansować na szczebel centralny rozgrywek.
  6. Spartakus Szarowola przekazał licencję i miejsce w II lidze wschodniej w sezonie 2010/2011 Motorowi Lublin S A i będzie występował w zamojskiej klasie B, gdzie zajmie miejsce rezerw.
  7. Olimpia Zambrów zrezygnowała z gry w II lidze w sezonie 2011/2012. Do zajęcia jej miejsca uprawniony był wicemistrz grupy – Huragan Morąg – który również zrezygnował z awansu.
  8. Start Działdowo zrezygnował z gry w II lidze. Concordia Elbląg uzyskała prawo gry na trzecim poziomie jako wicemistrz grupy.
  9. Finishparkiet Drwęca Nowe Miasto Lubawskie zrezygnowała z gry w II lidze. ŁKS Łódź uzyskał prawo gry na trzecim poziomie jako wicemistrz grupy.
  10. III liga 2022/2023, grupa: I [online], www.90minut.pl [dostęp 2023-06-18].
  11. III liga 2022/2023, grupa: II [online], www.90minut.pl [dostęp 2023-06-18].
  12. III liga 2022/2023, grupa: III [online], www.90minut.pl [dostęp 2023-06-18].
  13. III liga 2022/2023, grupa: IV [online], www.90minut.pl [dostęp 2023-06-18].