Hutie
| Capromyinae | |||
| Hamilton Smith, 1842[1] | |||
 Przedstawiciel podrodziny – hutia kubańska (Capromys pilorides) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Infrarząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | hutie | ||
| Typ nomenklatoryczny | |||
| Capromys Desmarest, 1822 | |||
| Plemiona | |||
| |||
Hutie[2], hutiowate[2] (Capromyinae) – podrodzina ssaków z rodziny kolczakowatych (Echimyidae). Hutie, jak inne Hystricognathi różnią się od innych gryzoni strukturą kości czaszki. Część mięśni szczęki przechodzi przez otwory podoczodołowe i łączą się z kośćcem po drugiej stronie. Również ukształtowanie i wielkość otworu podoczodołowego odróżnia Hystricognathi od innych przedstawicieli Rodentia. Około połowa gatunków jest uznana za wymarłe.
Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]
Podrodzina obejmuje gatunki występujące na Karaibach[3].
Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]
Hutiowate w niektórych aspektach przypominają nutrie. Pysk jest krótki, łuki jarzmowe silne i szerokie. Wzór zębowy członków tej podrodziny jest następujący: 1 / 1, 0 / 0, 1 / 1, 3 / 3 = 20. Masa ciała huti[4] wynosi do ok. 7 kg. Największy gatunek Capromys pilorides jest wielkości dużego kota domowego. Mniejsze hutiowate są wielkości szczura. Długość od 20 do 60 cm. Funkcjonalność ogonów jest zależna od gatunku. Niektóre są chwytne, a u niektórych pozostały jedynie jako relikt.
Jak prawie wszystkie gryzonie, hutiowate są zwierzętami stadnymi. Żyją w parach, rodzinach lub w dużych grupach, tworząc kolonie. Często mają wspólne gniazda lub nory.
Rozród[edytuj | edytuj kod]
Okres godowy trwa cały rok. Ciąża: 110 do 140 dni. Rodzi się zazwyczaj od 1 do 6 młodych – przeciętnie 2
Środowisko naturalne[edytuj | edytuj kod]
Niektóre gatunki hutiowatych są naziemne, inne są częściowo nadrzewne. Nie kopią nor, ale najczęściej mieszkają w dziuplach drzew lub szczelinach skalnych. Kilka gatunków jest uznawanych za szkodniki w rolnictwie.
Odżywianie[edytuj | edytuj kod]
Większość gatunków hutiowatych jest roślinożercami, choć niektóre żywią się małymi zwierzętami (bezkręgowcami, a nawet jaszczurkami).
Hutiowate jako pożywienie[edytuj | edytuj kod]
Na hutiowate poluje się na Kubie, gdzie często są gotowane w garnku z dzikimi orzechami i miodem. Jednym z kulinarnych specjałów jest gulasz z hutii: sauté z zieloną papryką, cebulą, sosem pomidorowym i dużą ilością czosnku.
Podział systematyczny[edytuj | edytuj kod]
Do podrodziny należą następujące współczesne plemiona[5][6][2]:
- Plagiodontini Ellerman, 1940 – domingohutie
- Hexolobodontini G.S. Miller, 1929 – pseudohutie – takson wymarły, jedynym przedstawicielem był rodzaj Hexolobodon G.S. Miller, 1929 – pseudohutia – z jednym gatunkiem Hexolobodon phenax G.S. Miller, 1929 – pseudohutia podstępna
- Isolobodontini Woods, 1989 – eremohutie – takson wymarły
- Capromyini Hamilton Smith, 1842
Opisano również rodzaj wymarły o niepewnej pozycji systematycznej i nie klasyfikowany w żadnej z podrodzin[7][8]:
- Zazamys MacPhee & Iturralde-Vinent, 1995 – jedynym przedstawicielem był Zazamys veronicae MacPhee & Iturralde-Vinent, 1995.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Ch.E.H. Smith: Mammalia. W: W. Jardine: The naturalist’s library. Cz. 15. Edinburgh: W. H. Lizars, 1842, s. 308. (ang.).
- ↑ a b c Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 296–297. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- ↑ P.-H. Fabre, J. Patton & Y. Leite: Family Echimyidae (Hutias, Coypu South and American Spiny-rats). W: D.E. Wilson, T.E. Lacher, Jr & R.A. Mittermeier: Handbook of the Mammals of the World. Cz. 6: Lagomorphs and Rodents I. Barcelona: Lynx Edicions, 2016, s. 552–641. ISBN 978-84-941892-3-4. (ang.).
- ↑ P. Myers: Capromyidae. Animal Diversity Web. [dostęp 2020-12-21]. (ang.).
- ↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-10-18]. (ang.).
- ↑ C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 568–570. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
- ↑ J.S. Zijlstra, Capromyinae Smith, 1842, Hesperomys project (Version 23.8.1), DOI: 10.5281/zenodo.7654755 [dostęp 2023-10-18] (ang.).
- ↑ R.D.E. MacPhee & M.A. Iturralde-Vinent. Origin of the Greater Antillean land mammal fauna, 1: New Tertiary fossils from Cuba and Puerto Rico. „American Museum Novitates”. 3141, s. 3, 1995. (ang.).