Hotel Pod Orłem w Bielsku-Białej
 nr rej. - A-686/92 z 20 sierpnia 1992 (dawne woj. bielskie)[1] - A/1153/23 z 28 marca 2023 (woj. śląskie)[2] | |
 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Adres | ul. 11 Listopada 60 |
| Typ budynku | pierwotnie hotel, |
| Styl architektoniczny | |
| Architekt | |
| Kondygnacje | 4 |
| Ukończenie budowy | |
Położenie na mapie Bielska-Białej  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
 49°49′22,5″N 19°03′14,0″E/49,822917 19,053889 | |
| Strona internetowa | |
Hotel Pod Orłem – neobarokowo–klasycystyczny czteropiętrowy gmach pełniący funkcję biurowca i pasażu handlowego, położony przy Placu Wolności (według numeracji przy ul. 11 Listopada) w Bielsku-Białej, w centrum historycznej Białej Krakowskiej.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Powstał w 1905 wg projektu Alexandra Neumanna w miejscu dawnego zajazdu z czasów wytyczania traktu cesarskiego (koniec XVIII wieku) i początkowo nosił nazwę Pod Czarnym Orłem, nawiązując do dwugłowego czarnego orła Habsburgów, choć orzeł wieńczący fasadę budynku jest jednogłowy. Budowę sfinansował bialski fabrykant, właściciel fabryki wódek i likierów – Jakub Gross.
Fasada budynku pokryta jest ozdobami neobarokowymi w postaci jońskich pilastrów, medalionów z orłami, lwich pysków i wazonów, a szczyt zdobi stylizowany orzeł i para puttów. Wewnątrz zachowany jest secesyjny wystrój westybulu i klatki schodowej z windą oraz na I piętrze Sala Redutowa o powierzchni 709 m² w stylu neorenesansowym z pięknymi plafonami na suficie, żeliwnymi arkadami i balkonami oraz dekoracją sztukatorską.
Hotel cieszył się sławą, zatrzymywały się w nim znane osoby, m.in. ostatni cesarz Austrii Karol I Habsburg z małżonką Zytą Burbon-Parmeńską oraz Józef Piłsudski jako dowódca I Brygady Legionów Polskich. Hotel był centrum życia kulturalnego i towarzyskiego Białej. Tu odbywały się pokazy bialskiego Sokoła i walk zapaśniczych oraz polskie imprezy narodowe. Organizowano także występy teatralne oraz bale Ligi Morskiej i Kolonialnej. W 1938 w restauracji Hotelu Pod Orłem bialscy taksówkarze schwytali śląskiego bandytę Nikifora Maruszeczko.
W latach 90. XX wieku hotel stracił swą dawną funkcję i stał się biurowcem oraz ekskluzywnym pasażem handlowym Pod Orłem.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023.
- ↑ Spis obiektów nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków z terenu województwa śląskiego (stan na 6 kwietnia 2023 r.) (pol.) wkz.katowice.pl [dostęp 2023-04-08]
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Jerzy Polak: Przewodnik po Bielsku-Białej. Bielsko-Biała: Towarzystwo Miłośników Ziemi Bielsko-Bialskiej, 2000. ISBN 83-902079-0-7.
- Jacek Kachel, Jacek Trzeciak: ABC Bielska-Białej. Bielsko-Biała: Urząd Miejski w Bielsku-Białej, 2007, s. 15.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Hotel Pod Orłem w serwisie fotopolska.eu
- Strona internetowa budynku
- Wirtualna panorama Sali Redutowej
- Kamienica Pod Orłem – Hotel Pod Orłem, Hotel „Zum Schwarzer Adler”, Hotel „Pod Czarnym Orłem” na portalu polska-org.pl