Henry Cavendish

Ten artykuł od 2020-01 wymaga zweryfikowania podanych informacji. Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych. Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte. Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary) Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Henry Cavendish

Sylwetka i podpis Henry'ego Cavendisha
Data i miejsce urodzenia	10 października 1731 Nicea, Francja
Data i miejsce śmierci	24 lutego 1810 Londyn, Wielka Brytania
Zawód, zajęcie	chemik, fizyk
Narodowość	brytyjska
Edukacja	Hackney Academy, Uniwersytet Cambridge
Rodzice	lady Anne Grey, lord Charles Cavendish
Krewni i powinowaci	Frederick Cavendish (brat)
Multimedia w Wikimedia Commons

Henry Cavendish (ur. 10 października 1731 w Nicei, zm. 24 lutego 1810 w Londynie^[1]) – brytyjski chemik i fizyk, członek Towarzystwa Królewskiego w Londynie (ang. Royal Society). Laureat Medalu Copleya (1766)^[2].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Studiował w kolegium Peterhouse na Uniwersytecie Cambridge, lecz opuścił uczelnię przed uzyskaniem dyplomu. Pochodził z arystokratycznej rodziny i odziedziczył znaczną fortunę, która umożliwiła mu prowadzenie badań. Założył własne laboratorium w Londynie. Większość jego prac nie została opublikowana za jego życia.

Osiągnięcia:

• wydzielenie wodoru
• wydzielenie dwutlenku węgla
• oznaczenie składu powietrza
• oznaczenie składu wody
• oznaczenie składu kwasu azotowego

Prowadził liczne prace z dziedziny elektryczności np. odkrył przed Coulombem i Ohmem prawo Coulomba i prawo Ohma, jednak swoich prac nie publikował i z tego względu pozostały przez wiele lat nieznane. Pierwszy w miarę dokładnie obliczył masę Ziemi. Użył do tego celu udoskonalonej przez siebie wagi skręceń, której twórcą był John Michell.

Po śmierci, w roku 1871, z jego pieniędzy ufundowano placówkę badawczą jego imienia - the Cavendish Laboratory na uniwersytecie Cambridge.

Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]

Henry Cavendish był synem lady Anne Grey, czwartej córki Henry'ego Greya, 1. księcia Kentu, oraz lorda Charlesa Cavendisha, trzeciego syna Williama Canvendisha, 2. księcia Devonshire. Historia rodziny powiązana była z wieloma rodami arystokratycznymi Wielkiej Brytanii i sięgała czasów normańskich. Matka zmarła w roku 1733, trzy miesiące po narodzinach drugiego syna, Fredericka, a przed drugimi urodzinami Henry'ego. Lord Charles Cavendish musiał sam zająć się wychowaniem synów.

W roku 1742 Henry uczęszczał do prywatnej szkoły Hackney Academy pod Londynem. W wieku 18 lat, 24 listopada 1748 wstąpił na Uniwersytet Cambridge, gdzie studiował na St Peter's College, obecnie znanym jako Peterhouse. Trzy lata później, 23 lutego 1751 roku, ukończył naukę bez uzyskania dyplomu, co było powszechne w owym czasie. Zamieszkał z ojcem w Londynie, gdzie wkrótce założył swoje własne laboratorium.

Ojciec, Lord Charles Cavendish prowadził aktywne życie polityczne, a także uczestniczył w Royal Society, które pełniło rolę akademii nauk w ówczesnych czasach. W roku 1758 wprowadził syna na spotkania Royal Society, a także na obiady w Royal Society Club. W roku 1760 Henry został członkiem obu instytucji.

Henry Cavendish był chorobliwie nieśmiały. W życiu prywatnym był postrzegany jako typ samotnika i lekkiego dziwaka: nie miał przyjaciół, a szczególną awersją darzył kobiety. Nawet służba kobieca w jego domu musiała przemykać się chyłkiem i nie miała prawa pokazywać się przed jego obliczem. Wszelkie dyspozycje dla służby zostawiał codziennie w holu. Oliver Sacks twierdzi, że Henry Cavendish był osobą z zespołem Aspergera. Ewentualnie mógł cierpieć na antropofobię.

Nie miał innych zainteresowań poza naukowymi, całe dnie spędzał w swoim laboratorium dokonując badań fizycznych i chemicznych. Nie był też złakniony sławy. Ponieważ prowadził życie bardzo odosobnione i skryte, nie publikował swoich prac i nie dzielił się swoimi odkryciami nawet z innymi członkami Royal Society. Stąd wiele jego odkryć, zwłaszcza z elektrostatyki, było odkrytych ponownie przez innych uczonych i im przypisane.

Dziedzictwo[edytuj | edytuj kod]

Aby upamiętnić osiągnięcia naukowe i wkład Henry Cavendish w rozwój nauki, oraz dzięki funduszom Williama Cavendisha, 7. księcia Devonshire, James Clerk Maxwell, osobiście nadzorował budowę oraz w roku 1874 oficjalnie otworzył Laboratorium Cavendisha i został jego pierwszym profesorem. Obecnie w Laboratorium Cavendisha mieści się wydział fizyki Uniwersytetu Cambridge.

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

• dziesięć najpiękniejszych eksperymentów z fizyki
• krater Cavendish na Księżycu

Przypisy[edytuj | edytuj kod]