Helena Sitkowska
| Data urodzenia | 16 czerwca 1896 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 1971 lub 14 lutego 1972 |
| Miejsce spoczynku | Cmentarz ewangelicko-augsburski przy ulicy Ogrodowej w Łodzi |
| Zawód, zajęcie | |
| Miejsce zamieszkania | ulica Ciepła w Warszawie, Boernerowo, Warszawa Bielany, Łódź |
| Narodowość | polska |
| Małżeństwo | Antoni Sitkowski |
| Dzieci | Andrzej Sitkowski, Magda Sitkowska |
| Odznaczenia | |
 | |
Helena Sitkowska z domu Domańska (ur. 16 czerwca 1896 r.[1], zm. 1971[2] lub 14 lutego 1972 r. w Łodzi[1]) – polska nauczycielka, Sprawiedliwa wśród Narodów Świata.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Helena Sitkowska była z wykształcenia nauczycielką. Przed wybuchem II wojny światowej mieszkała kolejno w Warszawie przy ul. Ciepłej, w Boernerowie i na warszawskich Bielanach przy ul. Babickiej 5 (Obecnie ul. Cegłowska 15). Miała syna Andrzeja i córkę Magdę z małżeństwa ze zmarłym przed wybuchem wojny mężem Antonim Sitkowskim, który był wyższym oficerem policji[3]. Podczas okupacji zajmowała się wychowaniem dzieci i prowadzeniem gospodarstwa domowego. Wówczas na prośbę pianistki Cecylii Kozak udzieliła schronienia Hadassie Kozak, znanej też jako Jadwiga. Przed wybuchem powstania warszawskiego, w lipcu 1944 r., Sitkowska zaopiekowała się również 10-letnią siostrą Hadassy, Marion Kozak, którą nazywano Marią[3][1]. W domu Sitkowskiej znalazła też schronienie matka zaopiekowanych dziewczyn, Bronisława Kozak z domu Landau. Po stłumieniu powstania Sitkowska i jej trójka podopiecznych byli zmuszeni opuścić Warszawę w kolumnie uchodźców. Grupie udało się uciec dzięki przekupieniu żandarma. Po dotarciu do Kielc Sitkowska zorganizowała dla Kozaków schronienie u swoich krewnych, gdzie trójka przebywała do stycznia 1945 r., gdy teren został opanowany przez Armię Czerwoną[3][1]. Dzięki pośrednikom zapewniała podopiecznym ubrania i żywność[1]. Bronisława Kozak i jej córki przeżyły okupację, natomiast po zakończeniu działań wojennych udały się na emigrację[3][1]. Sitkowska skierowała się do Radomska, a następnie do krewnego mieszkającego w Łodzi, gdzie dołączył do niej syn Andrzej[3]. Uratowana przez nią przed prześladowaniami Marion ukończyła studia historyczne w London School of Economics i została aktywistką polityczną w Wielkiej Brytanii. Hadassa Kozak jest historyczką w Nowym Jorku[3].
Zmarła w 1971 lub 1972 r. i została pochowana na cmentarzu ewangelicko-augsburskim w Łodzi w sektorze 50_D2, rzędzie 1, grobie o numerze 4[2].
1 stycznia 1995 r. Helena Sitkowska została pośmiertnie uznana przez Jad Waszem tytułem Sprawiedliwej wśród Narodów Świata[1][4].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
- Historia Żydów w Polsce
- Polska pomoc Żydom w czasie II wojny światowej
- Zagłada Żydów na ziemiach polskich podczas okupacji niemieckiej
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g The Righteous Among The Nations [online], The Righteous Among The Nations [dostęp 2021-06-24].
- ↑ a b GROBONET - wyszukiwarka osób pochowanych - Cmentarze Ewangelicko-Augsburskie w Łodzi [online], lodzogrodowa.grobonet.com [dostęp 2021-06-24].
- ↑ a b c d e f Zuzanna Benesz (red.), RODZINA SITKOWSKICH [online], kwiecień 2011 [dostęp 2021-06-24].
- ↑ Righteous Among the Nations Honored by Yad Vashem by 1 January 2020 [online], yadvashem.org, 1 stycznia 2020, s. 89.