Heinrich von Lehndorff

Heinrich Graf von Lehndorff-Steinort
Data i miejsce urodzenia

22 czerwca 1909
Hanower, Cesarstwo Niemieckie

Data i miejsce śmierci

4 września 1944
Więzienie Plötzensee, III Rzesza

Tablica upamiętniająca Heinricha von Lehndorff w Sztynorcie

Heinrich Ahasverus von Lehndorff-Steinort (ur. 22 czerwca 1909, zm. 4 września 1944) – niemiecki arystokrata i oficer, zaangażowany w zamach w Wilczym Szańcu[1], kuzyn Hansa, ojciec Very von Lehndorff[2].

Lehndorff urodził się w Hanowerze. Studiował ekonomię i zarządzanie we Frankfurcie nad Menem, a 1936 roku odziedziczył po stryju posiadłość Steinort (ob. Sztynort) w Prusach Wschodnich.

Po wybuchu II wojny światowej trafił jako oficer do armii, będąc świadkiem masowych zbrodni niemieckich w ZSRR dołączył do antyhitlerowskiej opozycji. Zachowała się informacja o jego udziale, wspólnie z generałem Henningiem von Tresckow, w proteście przeciwko masakrze Żydów i pozostałej ludności Borysowa nad Berezyną, dokonanej w 1941 r. przez łotewskie oddziały SS[potrzebny przypis].

Był zaangażowany w spisek związany z zamachem w Wilczym Szańcu, oddalonym o kilkanaście kilometrów od rodzinnej posiadłości. Po nieudanym zamachu (w tym czasie przebywał na przepustce z wojska w celu zarządzania majątkiem) rozesłano list gończy, w którym zawarto zwięzły opis von Lehndorffa: 1,90 wzrostu, szczupły, barczysty, niskie czoło, duża głowa, włosy blond, zaczesane z przedziałkiem na lewą stronę, oczy niebieskie[3]. Poszukiwania trwały na całym terytorium Rzeszy, ostatecznie został aresztowany dnia 14 sierpnia 1944. Wcześniej udało mu się zbiec dwukrotnie (w Sztynorcie, dnia 21 lipca 1944 i w Berlinie, 8 sierpnia 1944) - uciekał w drodze do więzienia[3]. 3 września został skazany przez Trybunał Ludowy (niem. Volksgerichtshof) na śmierć, wyrok wykonano dzień później w więzieniu Plötzensee.

Po jego aresztowaniu żona, Gottliebe, została w ramach Sippenhaftu zesłana do obozu pracy, zaś córki, do końca wojny przebywały w tzw. prawomyślnych rodzinach zastępczych. Starsze dzieci trafiły do domu dziecka w Borntal koło Bad Sachsa, skąd po wojnie wydostały się dzięki pomocy hr. Marion Dönhoff, której babka i szwagierka pochodziły z rodu Lehndorffów. Jedna z córek porucznika, Vera von Lehndorff, w latach 60. XX w. była znaną modelką, używającą pseudonimu Veruschka. Była prekursorką mody na mocną opaleniznę i pomysłodawczynią brązującego żelu do ciała. Wystąpiła w filmie Powiększenie Antonioniego[4].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Heinrich Graf von Lehndorff-Steinort. Die Gedenkstätte Deutscher Widerstand. [dostęp 2024-04-22]. (niem.).
  2. Beata Waś: Veruschka von Lehndorff – emanacje hrabiny. MADE IN Warmia & Mazury, 2023-07-14. [dostęp 2024-04-22].
  3. a b Antje Vollmer i inni, Podwójne życie: Heinrich i Gottliebe von Lehndorffowie w opozycji przeciwko Hitlerowi i Ribbentropowi: ze wspomnieniem Hanny Schygulli o Gottliebe von Lehndorff, esejem Kiliana Hecka na temat historii pałacu w Sztynorcie oraz niepublikowanymi fotografiami i dokumentami, Katowice: Wydawnictwo Sonia Draga, 2018, s. 16-18, ISBN 978-83-8110-278-0 [dostęp 2023-09-26].
  4. Agnieszka Wójcińska. Wyszła z domu na 63 lata. „Polityka”, s. 82–83, 2010-01-16. [dostęp 2010-01-20]. (pol.). 

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]