Hans Jonas

Hans Jonas (ur. 10 maja 1903 w Mönchengladbach[1], zm. 5 lutego 1993 w New Rochelle[2]) – niemiecki filozof pochodzenia żydowskiego, autor prac poświęconych gnozie, filozofii biologii, etyce odpowiedzialności i filozofii religii.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Był synem Gustava Jonasa (zm. 1938) i Rosy Jonas, z d. Horowitz (zm. 1942 w Auschwitz)[3]. Jego dziadek od strony matki był rabinem, rodzice byli ludźmi religijnymi[4].

W 1921 rozpoczął studia filozoficzne, początkowo na Uniwersytecie we Fryburgu, następnie w berlińskiej Hochschule für die Wissenschaft des Judentums (1921–1923), ponownie na Uniwersytecie we Fryburgu oraz w Marburgu[4]. Jego nauczycielami byli m.in. Edmund Husserl, Martin Heidegger i Rudolf Bultmann[4]. Od 1925 zajmował się gnozą. W 1928 obronił pracę doktorską Über den Begriff der Gnosis, następnie przygotował pracę Gnosis und spätantiker Geist. Po zdobyciu władzy przez Adolfa Hitlera opuścił w 1933 Niemcy, początkowo zamieszkał w Londynie, w 1935 wyjechał do Palestyny[5]. Tam kontynuował badania nad gnozą[6].

Od 1936 był członkiem Hagany, w 1939 wstąpił do Brygady Żydowskiej, w 1943 uczestniczył w kampanii włoskiej[6], razem z armią brytyjską przybył do Niemiec, gdzie dowiedział się, że jego matka została wywieziona do Auschwitz. Pod koniec 1945 powrócił do Palestyny, do początku 1948 wykładał w British School for Higher Studies. Jako żołnierz armii izraelskiej walczył w I wojnie izraelsko-arabskiej[6].

Z uwagi na trudną sytuację ekonomiczną wyemigrował w 1949 razem z żoną i dziećmi do Kanady, wykładał na Uniwersytecie w Montrealu i Uniwersytecie Ottawskim. W latach 1955-1976 pracował w The New School for Social Research w Nowym Jorku, gdzie od 1967 był profesorem. W 1976 przeszedł na emeryturę[6].

W okresie amerykańskim wydał poprawioną wersję swojej pracy o gnozie The Gnostic Religion (1958), następnie zajmował się m.in. filozofią biologii. W 1966 wydał pracę The Phenomenon of Life, w której zaproponował koncepcje przezwyciężenia dualizmu pomiędzy materializmem i idealizmem[7]. W 1979 opublikował książkę Das Prinzip Verantwortung. Versuch einer Ethik für die technologjsche Zivilisation (Zasada odpowiedzialności. Etyka dla cywilizacji technologicznej), która przyniosła mu światowy rozgłos[8]. W książce tej przedstawił filozoficzne podstawy odpowiedzialności za losy świata i gatunku ludzkiego, przeciwstawiając się koncepcji neutralności etycznej nauki (w szczególności nauk przyrodniczych) i techniki[9]. Zajmował się także filozofią religii. W 1984 wygłosił wykład Idea Boga po Auschwitz. Żydowski głos, w którym przedstawił koncepcję Boga, który żeby być Bogiem dobrym i Bogiem zrozumiałym, nie może być równocześnie Bogiem wszechmocnym[10].

W 1987 otrzymał Nagrodę Pokojową Księgarzy Niemieckich[11].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Rosół 2017 ↓, s. 29.
  2. ↑ Rosół 2017 ↓, s. 33.
  3. ↑ Rosół 2017 ↓, s. 29-30, 32.
  4. ↑ a b c Rosół 2017 ↓, s. 30.
  5. ↑ Rosół 2017 ↓, s. 31.
  6. ↑ a b c d Rosół 2017 ↓, s. 32.
  7. ↑ Rosół 2017 ↓, s. 3.
  8. ↑ Rosół 2017 ↓, s. 33-34.
  9. ↑ Rosół 2017 ↓, s. 241-246.
  10. ↑ Jan Andrzej Kłoczowski Hans Jonas o boskiej wszechmocy i niemocy Boga, w: Hans Jonas Idea Boga po Auschwitz, wyd. Znak, Kraków 2003, s. 10-12
  11. ↑ Der Preisträger 1987: Hans Jonas. [dostęp 2019-06-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-04-21)].

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Piotr Rosół: Hans Jonas o etycznej odpowiedzialności nauki i techniki. Kraków: TAiWPN UNIVERSITAS, 2017. ISBN 97883-242-3072-3.
  • Jan Andrzej Kłoczowski Hans Jonas o boskiej wszechmocy i niemocy Boga, w: Hans Jonas Idea Boga po Auschwitz, wyd. Znak, Kraków 2003
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Hans_Jonas&oldid=70734445”