Handré Pollard

Handré Pollard
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

11 marca 1994
Somerset West

Wzrost

189 cm[1]

Masa ciała

98 kg[1]

Rugby union
Pozycja

łącznik ataku

Kariera juniorska
Lata Zespół
2007–2011 Western Province
2011–2012 Paarl Gimnasium
2013 UP Tuks 8 (52)
2013 Blue Bulls
Kariera seniorska[a]
Lata Zespół Wyst. (Pkt.)
2013–2017 Blue Bulls[a][2] 9 (93)
2014–2019 Bulls (Super Rugby)[2] 59 (636)
2015–2016 NTT DoCoMo Red Hurricanes[2] 7 (29)
2019– Montpellier 0 (0)
Reprezentacja narodowa[b]
Lata Reprezentacja Wyst. (Pkt.)
2012  Południowa Afryka U-18 3 (37)
2012–2014  Południowa Afryka U-20 14 (141)
2014–  Południowa Afryka[3] 43 (396)
  1. Mecze i punkty w lidze akt. w dniu 22 czerwca 2019 r.
  2. Mecze i punkty w reprez. akt. w dniu 21 września 2019 r.

Handré Pollard (wym. [ˈɦan.drə ˈpɔ.lart], ur. 11 marca 1994 w Somerset West[1][3]) – południowoafrykański rugbysta występujący na pozycji łącznika ataku. Reprezentant kraju, zdobywca i dwukrotny uczestnik pucharu świata oraz trzykrotny medalista, w tym zwycięzca mistrzostw świata juniorów.

Młodość[edytuj | edytuj kod]

Pollard urodził się w Somerset West na obrzeżach Kapsztadu. Uczęszczał do Somerset-Wes Primêr Skool, a następnie był stypendystą prestiżowego Paarl Gimnasium[4][5][6][7] – szkoły, w której kształcili się m.in. Jean de Villiers czy Schalk Burger[8]. W barwach kolejnych zespołów Western Province brał udział w juniorskich rozgrywkach Craven Week oraz Grant Khomo Week – U-13 w 2007, U-16 w 2010 i U-18 w 2011 roku[4][9][10]. Podczas turnieju w 2010 roku swoimi występami przykuł uwagę przedstawicieli zespołu Blue Bulls[7]. Rok później pełnił funkcję kapitana zespołu, a pod okiem Allistera Coetzee brał udział w treningach pierwszej drużyny Stormers, ekipy występującej na co dzień w lidze Super Rugby[9].

W wieku 18 lat Pollard był już znanym w kraju zawodnikiem, którego postrzegano jako wielki talent i jedną z nadziei południowoafrykańskiego rugby[5][6][7][11][12]. Otrzymał wówczas oferty kontraktów seniorskich nie tylko ze swojego rodzimego ośrodka, ale także od Blue Bulls z Pretorii oraz Sharks z Durbanu[9]. Po długotrwałych spekulacjach i pomimo wytężonych starań działaczy Western Province w połowie 2012 roku zawodnik zdecydował się ostatecznie na budzące kontrowersje przenosiny do Pretorii[7][13] – głównym inicjatorem sprowadzenia młodego zawodnika, a następnie jego mentorem był Heyneke Meyer[5][7][12][14]. W 2013 roku Pollard wraz z drużyną Uniwersytetu w Pretorii – UP Tuks – uczestniczył w zmaganiach Varsity Cup[4][10]. Rozgrywki zakończył z 52 punktami (drugi wynik)[15] w ośmiu spotkaniach[16]. W wygranym 44:5 finale z drużyną ze Stellenbosch zdobył 17 punktów i został okrzyknięty najlepszym zawodnikiem meczu[17].

Kariera klubowa[edytuj | edytuj kod]

W roku 2013, wciąż reprezentując zespół Blue Bulls w zmaganiach Currie Cup do lat 21, Pollard został włączony do drużyny seniorów na rozgrywki niższego poziomu, Vodacom Cup, gdzie rozegrał dwa spotkania[2][4]. W czerwcu przedłużył swój kontrakt z Blue Bulls do 2017 roku[18]. Dwa miesiące później zadebiutował w dorosłych zawodach Currie Cup[19], a w lutym 2014 w barwach Bulls w lidze Super Rugby[20]. Po sezonie Pollard przedłużył do 2017 roku także kontrakt z ekipą Bulls[21].

W 2015 roku 21-latek był już podstawowym zawodnikiem Bulls w rozgrywkach Super Rugby[2]. Latem przedłużył kontrakt z zespołem z Pretorii o kolejne dwa lata, do połowy 2019 roku[22]. Zgodnie z zapisami nowej umowy uzyskał zgodę swojej drużyny na podpisanie krótkoterminowego kontraktu z jednym z klubów japońskiej Top League[10][23][24]. W trakcie trzymiesięcznego pobytu w drużynie Red Hurricanes w okresie od listopada 2015 do stycznia 2016 roku rozegrał siedem spotkań, w tym zaledwie trzy w podstawowym składzie[2].

Z Japonii Pollard powrócił z niezaleczonym urazem ramienia, przez który miał opuścić rozpoczęcie nowego sezonu Super Rugby[25]. W trakcie powolnego powrotu do treningów zawodnik zerwał jednak więzadła krzyżowe w kolanie[10][26]. Biorąc pod uwagę przymusową przerwę w grze wynoszącą co najmniej dziewięć miesięcy, zdecydował się poddać także operacji kontuzjowanego ramienia, które doskwierało mu od czasu Pucharu Świata 2015[10][25]. Zakażenie, jakie wdało się w rany pozostałe po szwach chirurgicznych doprowadziło do posocznicy. W rezultacie Pollard spędził pięć tygodni na oddziale intensywnej terapii. W pewnym momencie diagnoza lekarska nie wykluczała konieczności amputacji zakażonej kończyny[27].

Ostatecznie przerwa w grze trwała ponad rok[10] – pierwsze spotkanie po powrocie do zdrowia zawodnik rozegrał w lutym 2017 roku ze Stormers w ramach Super Rugby[28]. W rozgrywkach tych Pollard pełnił funkcję kapitana zespołu[29], jednak zdołał rozegrać zaledwie sześć spotkań, nim w kwietniu doznał kolejnego urazu, tym razem kostki. Niezbędna była dalsza rekonwalescencja trwająca tym razem około dwóch miesięcy[30]. Po kontuzji pierwsze spotkanie rozegrał w barwach Blue Bulls przeciw Falcons w ramach turnieju Rugby Challenge[31]. W efekcie pierwszy pełny okres w Super Rugby Pollard rozegrał dopiero w 2018 roku[2].

W nowym sezonie ekipa Bulls po kilku latach słabszych występów po raz pierwszy od 2013 roku awansowała do fazy pucharowej; tam jednak odpadła już na etapie ćwierćfinałów, po porażce z Hurricanes[32]. Przed startem rozgrywek Pollard został wybrany zastępcą nowego kapitana Looda de Jagera, który jednak doznał urazu tuż po starcie ligi[12][33].

W połowie roku w mediach ukazała się informacja, że po zakończeniu pucharu świata Pollard dołączy do klubu ligi Top 14Montpellier Hérault Rugby[34]. Informację tę sam zespół potwierdził oficjalnie w przededniu turnieju. Ujawniono, że reprezentant RPA podpisał we Francji kontrakt obowiązujący do 2022 roku[35]. W jego miejsce zespół z Pretorii pozyskał doświadczonego Morné Steyna[34]. W ocenie niektórych komentatorów ruch ten miał pozwolić Pollardowi na dalszy rozwój i spełnienie drzemiącego w nim potencjału, czego nie potrafił zrobić w barwach Bulls[11].

Kariera reprezentacyjna[edytuj | edytuj kod]

W drużynie narodowej Pollard debiutował w grupie do lat 20, do której trafił wobec kontuzji Johana Goosena[4][7]. Jako 18-latek był integralnym członkiem zespołu podczas rozgrywanych w RPA mistrzostw świata[4]. Opuściwszy przegrany mecz otwarcia z Irlandią, w pozostałych spotkaniach wychodził już w pierwszym składzie[7][36]. Podczas turnieju zdobył 42 punkty, w tym 12 w wygranym 22:16 finale z Nową Zelandią[13][36][37]. W dalszej części tego samego roku rozegrał trzy mecze w barwach reprezentacji do lat 18[4][38]. W roku 2013 ponownie uczestniczył w mistrzostwach świata U-20 we Francji[4], gdzie po półfinałowej porażce z Walią w meczu o trzecie miejsce „Junior Boks” pokonali Nowozelandczyków 41:34[39]. Rok później Pollard wystąpił na trzeciej imprezie tej rangi, pełniąc przy tym funkcję kapitana zespołu[40]. Reprezentanci RPA dotarli do wielkiego finału, w którym jednym punktem ulegli rówieśnikom z Anglii. Sam Pollard w końcówce meczu miał szansę na przechylenie szali zwycięstwa na stronę Południowej Afryki jednak nie trafił kopu po koźle[41]. Łącznie, na przestrzeni trzech turniejów rozegrał 14 spotkań, zdobywając w nich 141 punktów[42].

Wobec plagi kontuzji w pierwszej drużynie RPA (urazy Johana Goosena, Pata Lambiego, powrót do klubu Morné Steyna)[7][43] Pollard bezpośrednio po zakończeniu turnieju młodzieżowego otrzymał powołanie do dorosłej reprezentacji prowadzonej przez byłego już trenera Bulls, Heyneke Meyera[3][4][5]. Zadebiutował w Port Elizabeth zaledwie osiem dni po finale mistrzostw świata juniorów, 28 czerwca 2014 r. Dzięki celnym kopom w spotkaniu ze Szkotami zdobył wówczas 13 punktów[8][36][44][45]. Niemal od razu zyskał miejsce w pierwszym składzie „Springboks” – w rozgrywanych na przełomie lipca i sierpnia zmaganiach w ramach The Rugby Championship w pięciu spośród sześciu meczów wystąpił w podstawowym składzie, zdobywając dla swojej drużyny dwa przyłożenia i 33 punkty z kopów[36][45][46]. Podobną rolę pełnił także podczas kolejnej edycji rozgrywek[12][46]. Pod koniec sierpnia 2015 roku 21-latek znalazł się w liczącej 31 osób kadrze kadrze na Puchar Świata[10][47]. Podczas rozgrywanego w Anglii turnieju wystąpił we wszystkich siedmiu spotkaniach swojego zespołu[46], w tym w przegranym 18:20 półfinale z „All Blacks”[48] a także w decydującym o brązowym medalu spotkaniu z Argentyną[49]. W całym turnieju Pollard zdobył 93 punkty, plasując się pod tym względem na drugim miejscu, jedynie za Nicolásem Sánchezem[50].

Ze względu na nękające go kontuzje opuścił cały okres reprezentacyjny w 2016 i pierwszej części 2017 roku[51]. Po raz pierwszy po dłuższej przerwie w koszulce „Springboks” pojawił się jako zmiennik podczas spotkania w ramach The Rugby Championship we wrześniu 2017 roku, kiedy reprezentanci RPA zostali rozgromieni przez Nową Zelandię 57:0[52]. Miejsce w pierwszym składzie odzyskał w listopadowym starciu z Francją[53]. Po tym, jak na początku 2018 roku na stanowisku szkoleniowca reprezentacji RPA Allistera Coetzee zastąpił Rassie Erasmus[54], Pollard bezapelacyjnie w hierarchii zespołu awansował na pozycję podstawowego łącznika ataku[12][55]. W czerwcu uczestniczył w wygranej serii trzech spotkań z reprezentacją Anglii (Południowa Afryka wygrała dwa mecze, w których Pollard grał w wyjściowym składzie)[46][55]. W drugim ze spotkań młody gracz popisał się celnym kopem z rzutu karnego wykonywanego w odległości 58 metrów od bramki[56]. Jesienią, podczas The Rugby Championship 2018 reprezentanci RPA z Pollardem w składzie pokonali w wyjazdowym meczu „All Blacks” 36:34, co udało im się po raz pierwszy od 2009 roku[57]. Pomimo godnego uwagi zwycięstwa, „Springboks” rozgrywki te zakończyli na miejscu drugim, ze sporą stratą do Nowej Zelandii[58]. W grudniu Pollard wystąpił w barwach elitarnego klubu Barbarian F.C. w starciu z reprezentacją Argentyny[59].

Rok później w skróconych z uwagi na puchar świata rozgrywkach zawodnicy RPA wygrali dwa spotkania (z Australią i Argentyną), remisując mecz z Nową Zelandią, dzięki czemu sięgnęli po końcowe trofeum po raz pierwszy od edycji w 2009 roku[60]. Sam Pollard, który nie zagrał w pierwszym starciu z „Wallabies”[55] zdobył 42 punkty[61], co dało mu tytuł najlepiej punktującego zawodnika rozgrywek. W samym meczu z Argentyną uzyskał 31 punktów, co stanowiło wówczas jego osobisty rekord[60]. Wkrótce po zakończeniu rozgrywek został uwzględniony w składzie na rozpoczynający się we wrześniu 2019 roku puchar świata w Japonii[62].

Styl gry[edytuj | edytuj kod]

Pollard dysponuje dobrym przeglądem pola gry oraz umiejętnościami pozwalającymi na precyzyjne przenoszenie piłki nogą[5][36]. Słynie też z celności kopów po stałych fragmentów gry (rzutów karnych i podwyższeń)[63]. Z uwagi na ponadprzeciętne warunki fizyczne (blisko 190 cm wzrostu i około 100 kg masy ciała) jednym z częściej przytaczanych aspektów jego gry jest nietypowa dla zawodników występujących na pozycji łącznika ataku skłonność do bezpośredniego atakowania linii obrony rywali w nadziei na jej przerwanie[5][8][12]. Z tego samego względu reprezentant RPA jawi się jako silny punkt w akcjach obronnych, skłonny do wykonania szarż w defensywie[36]. Z biegiem czasu częściej pojawiały się głosy chwalące jego dojrzałość taktyczną i zróżnicowanie zagrywek[12]. Sam zawodnik podkreślał, że dorastając wzorował się na Angliku Jonnym Wilkinsonie[12].

Jednocześnie część komentatorów krytykowała wychowanka Paarl Gimnasium za zbyt mały wpływ wywierany na przebieg akcji jego drużyny, zwłaszcza w porównaniu do najlepszych na świecie zawodników występujących na jego pozycji[63].

Wyróżnienia[edytuj | edytuj kod]

Życie osobiste[edytuj | edytuj kod]

Jego ojciec, Andre, także grał w rugby, był kapitanem zespołu Western Province U-18 podczas Craven Week[9], a w 1978 roku kapitanem pierwszej drużyny Paarl Gimnasium[14].

Handré jest żonaty z Marise Malherbe, para pobrała się w 2017 roku[67]. Poznali się w Paarl, gdzie oboje uczęszczali do szkół (odpowiednio: do koedukacyjnego Paarl Gimnasium i szkoły dla dziewcząt Hoër Meisieskool Paarl)[67][68]. Następnie Marise studiowała na Uniwersytecie w Pretorii, uprawiając lekkoatletykę (biegi średniodystansowe)[68][69][70].

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. Łącznie w rozgrywkach Currie Cup, Vodacom Cup i Rugby Challenge.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c Player profiles | Handré Pollard [online], South African Rugby Union [dostęp 2019-09-29] (ang.).
  2. a b c d e f g Player statistics Pollard Handre - club stats [online], itsrugby.co.uk [dostęp 2019-09-29] [zarchiwizowane z adresu 2018-05-01] (ang.).
  3. a b c Handre Pollard [online], ESPN Scrum [dostęp 2019-09-29] [zarchiwizowane z adresu 2018-10-25] (ang.).
  4. a b c d e f g h i Player Profile | Handré Pollard [online], South African Rugby Union [zarchiwizowane z adresu 2015-10-09] (ang.).
  5. a b c d e f Daniel Schofield, How Handre Pollard went from committed young hopeful to South Africa’s rugby messiah, „The Daily Telegraph”, 11 listopada 2014 [dostęp 2019-09-29] [zarchiwizowane z adresu 2019-09-23] (ang.).
  6. a b Captain's profile: Handré Pollard [online], rugby365.com, 2 sierpnia 2012 [dostęp 2019-09-29] [zarchiwizowane z adresu 2019-09-24] (ang.).
  7. a b c d e f g h Craig Ray, The Paarl Gym kid that grew so very fast, „The Sunday Times”, pressreader.com, 29 czerwca 2014 [dostęp 2019-09-29] (ang.).
  8. a b c Patrick McCarry, Ireland beware: South Africa's new sensation Handre Pollard means business [online], sportsjoe.ie, listopad 2014 [dostęp 2019-09-29] [zarchiwizowane z adresu 2019-09-23] (ang.).
  9. a b c d WP Rugby statement on Handré Pollard [online], Western Province, 2012 [dostęp 2019-09-29] [zarchiwizowane z adresu 2019-09-24] (ang.).
  10. a b c d e f g James Richardson, Springboks: How injury put life into perspective for Pollard, „The Southafrican”, 2 sierpnia 2019 [dostęp 2019-09-29] [zarchiwizowane z adresu 2019-08-03] (ang.).
  11. a b Ben Smith, Handre Pollard's departure from South African rugby will hopefully see him realise his potential [online], rugbypass.com, 16 maja 2019 [dostęp 2019-09-29] [zarchiwizowane z adresu 2019-09-23] (ang.).
  12. a b c d e f g h Jon Cardinelli, Pollard: How the boy became a man, „SA Rugby Mag”, 27 maja 2019 [dostęp 2019-09-29] [zarchiwizowane z adresu 2019-06-03] (ang.).
  13. a b Brenden Nel, Pollard signs with Bulls [online], SuperSport, 2 lipca 2012 [zarchiwizowane z adresu 2014-08-23] (ang.).
  14. a b Firdoes Moonda, Humble Handre Pollard has 'so much to learn' [online], ESPN Scrum, 17 lipca 2015 [dostęp 2019-09-29] [zarchiwizowane z adresu 2019-03-20] (ang.).
  15. Top scorers [online], South African Rugby Union [zarchiwizowane z adresu 2018-11-17] (ang.).
  16. Raporty meczowe za South African Rugby Union dotyczące spotkań z uniwersytetami: Kapsztadzkim, Wolnego Państwa, w Stellenbosch, Witwatersrandu, w Johannesburgu, Nelson Mandela Metropolitan oraz półfinału i finału.
  17. Match breakdown | FNB Maties vs FNB UP-Tuks 1 [online], South African Rugby Union [zarchiwizowane z adresu 2018-11-17] (ang.).
  18. Young guns sign on at the Blue Bulls [online], Bulls, 21 czerwca 2013 [dostęp 2019-09-29] [zarchiwizowane z adresu 2013-10-06] (ang.).
  19. Player statistics Pollard Handre - club stats - Currie Cup 2013 [online], itsrugby.co.uk [dostęp 2019-09-29] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-24] (ang.).
  20. Player statistics Pollard Handre - club stats - Super Rugby 2013 [online], itsrugby.co.uk [dostęp 2019-09-29] [zarchiwizowane z adresu 2014-10-09] (ang.).
  21. Springboks to stay with Vodacom Bulls [online], Bulls, 4 lipca 2014 [dostęp 2019-09-29] [zarchiwizowane z adresu 2019-09-24] (ang. • afr.).
  22. Established Springboks to continue careers with Blue Bulls [online], Bulls, 31 sierpnia 2015 [zarchiwizowane z adresu 2015-11-17] (ang. • afr.).
  23. Pollard in three month Japan move [online], Bulls, 23 czerwca 2015 [dostęp 2019-09-29] [zarchiwizowane z adresu 2019-09-24] (ang. • afr.).
  24. 2015年度 新加入選手(追加)のお知らせ [online], NTT DoCoMo Red Hurricanes, 2015 [dostęp 2019-09-29] [zarchiwizowane z adresu 2019-06-26] (jap.).
  25. a b Pollard could miss opening weeks [online], Super Rugby, 22 stycznia 2016 [dostęp 2019-09-29] [zarchiwizowane z adresu 2019-09-24] (ang.).
  26. Pollard to miss Vodacom Super Rugby due to knee injury, Bulls, 9 lutego 106 [zarchiwizowane z adresu 2016-08-06] (ang.).
  27. Jean Smyth, Derek Alberts, Handrè Pollard in amputation scare after infection [online], Eyewitness News, 15 lipca 2016 [dostęp 2019-09-29] [zarchiwizowane z adresu 2017-05-17] (ang.).
  28. Pollard: I was not good enough [online], sport24.co.za, 27 lutego 2017 [dostęp 2019-09-29] [zarchiwizowane z adresu 2019-09-04] (ang.).
  29. Pollard to captain Bulls in Super Rugby [online], superxv.com, 30 stycznia 2017 [dostęp 2019-09-29] [zarchiwizowane z adresu 2017-04-24] (ang.).
  30. Breaking: Handré Pollard injured, out of France Test series [online], Independent Online, 20 kwietnia 2017 [dostęp 2019-09-29] [zarchiwizowane z adresu 2019-09-24] (ang.).
  31. Blue Bulls pushed hard in their win against the Valke [online], SuperSport, 9 czerwca 2017 [zarchiwizowane z adresu 2017-07-11] (ang.).
  32. Jon Cardinelli, Stats review: Where the Bulls went wrong, „SA Rugby Mag”, 26 czerwca 2019 [dostęp 2019-09-29] [zarchiwizowane z adresu 2019-09-26] (ang.).
  33. Dylan Jack, Pollard to remain Bulls captain, „SA Rugby Mag”, 7 marca 2019 [dostęp 2019-09-29] [zarchiwizowane z adresu 2019-09-27] (ang.).
  34. a b Rugby-Pollard leaves Bulls for France, but Steyn returns to Pretoria [online], Reuters, 14 maja 2019 [dostęp 2019-09-29] [zarchiwizowane z adresu 2019-09-23] (ang.).
  35. Officiel : Handre Pollard rejoint le MHR [online], Montpellier Hérault Rugby, 17 września 2019 [dostęp 2019-09-29] [zarchiwizowane z adresu 2019-09-23] (fr.).
  36. a b c d e f John O’Sullivan, The rise and rise of Handre Pollard, „The Irish Times”, 6 listopada 2014 [dostęp 2019-09-29] [zarchiwizowane z adresu 2019-09-27] (ang.).
  37. Match details | South Africa 22 - 16 New Zealand [online], Międzynarodowa Rada Rugby, 22 czerwca 2012 [dostęp 2019-09-29] [zarchiwizowane z adresu 2012-08-15] (ang.).
  38. Raporty meczowe:
  39. Junior Boks end on a high [online], Western Province, 23 czerwca 2013 [dostęp 2019-09-29] [zarchiwizowane z adresu 2019-09-26] (ang.).
  40. a b Pollard named IRB Junior Player of the Year [online], Międzynarodowa Rada Rugby, 20 czerwca 2014 [dostęp 2019-09-29] [zarchiwizowane z adresu 2014-06-26] (ang.).
  41. England crowned IRB Junior World champions [online], World Rugby, 20 czerwca 2014 [dostęp 2019-09-29] [zarchiwizowane z adresu 2019-09-26] (ang.).
  42. Handre Pollard's message to Chean Roux & Junior Boks [online], sport24.co.za, 3 maja 2019 [dostęp 2019-09-29] [zarchiwizowane z adresu 2019-06-13] (ang.).
  43. Pollard handed Bok debut [online], sport24.co.za, 25 czerwca 2014 [dostęp 2019-09-29] [zarchiwizowane z adresu 2018-12-17] (ang.).
  44. Stepping up - South Africa's Handre Pollard [online], World Rugby, 24 czerwca 2014 [dostęp 2019-09-29] [zarchiwizowane z adresu 2019-09-26] (ang.).
  45. a b It's an amazing privilege to play for your country - Pollard [online], World Rugby, 30 maja 2015 [dostęp 2019-09-29] [zarchiwizowane z adresu 2019-09-27] (ang.).
  46. a b c d Handre Pollard | Tournament list [online], ESPN Scrum [dostęp 2019-09-29] [zarchiwizowane z adresu 2018-11-27] (ang.).
  47. Three centurions in Springbok RWC squad [online], South African Rugby Union, 25 sierpnia 2015 [dostęp 2018-10-15] [zarchiwizowane z adresu 2015-08-28] (ang.).
  48. Tom Fordyce, Rugby World Cup 2015: South Africa 18-20 New Zealand [online], BBC Sport, 24 października 2019 [dostęp 2019-09-29] [zarchiwizowane z adresu 2019-04-06] (ang.).
  49. James Standley, South Africa beat Argentina to finish third at Rugby World Cup [online], BBC Sport, 30 października 2019 [dostęp 2019-09-29] [zarchiwizowane z adresu 2019-05-14] (ang.).
  50. Player records [online], ESPN Scrum [dostęp 2019-09-29] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-06] (ang.).
  51. John Goliath, Springboks' Handré Pollard loving every minute of playing again [online], ESPN Scrum, 3 października 2018 [dostęp 2019-09-29] [zarchiwizowane z adresu 2019-09-24] (ang.).
  52. Springboks v Wallabies: Handre Pollard ‘looks rusty’ as South Africa weigh up mass change, „The Courier-Mail”, 25 września 2017 [dostęp 2019-09-29] [zarchiwizowane z adresu 2018-11-17] (ang.).
  53. Handre Pollard wants to lead Bok turnaround against France, „The Irish Times”, 17 listopada 2017 [dostęp 2019-09-29] [zarchiwizowane z adresu 2019-09-29] (ang.).
  54. Rassie Erasmus confirmed as new Springbok coach [online], South African Rugby Union, 1 marca 2018 [dostęp 2021-06-07] [zarchiwizowane z adresu 2018-08-02] (ang.).
  55. a b c Handre Pollard | Match list [online], ESPN Scrum [dostęp 2019-09-29] [zarchiwizowane z adresu 2018-11-28] (ang.).
  56. Robert Kitson, England’s nightmare continues as South Africa complete series victory, „The Guardian”, 16 czerwca 2018 [dostęp 2019-09-29] [zarchiwizowane z adresu 2019-01-19] (ang.).
  57. New Zealand 34-36 South Africa: Springboks win in Wellington [online], Sky Sports, 16 września 2018 [dostęp 2019-09-29] [zarchiwizowane z adresu 2018-10-26] (ang.).
  58. New Zealand retain Rugby Championship title [online], World Rugby, 1 października 2018 [dostęp 2019-09-29] [zarchiwizowane z adresu 2018-10-03] (ang.).
  59. Player archive - Handre Pollard [online], Barbarian F.C. [dostęp 2019-09-29] [zarchiwizowane z adresu 2019-09-26] (ang.).
  60. a b Pollard inspires South Africa as they lift title for first time in a decade, „The Irish Times”, 11 sierpnia 2019 [dostęp 2019-09-29] [zarchiwizowane z adresu 2019-09-29] (ang.).
  61. Player records [online], ESPN Scrum [dostęp 2019-09-29] [zarchiwizowane z adresu 2019-09-29] (ang.).
  62. Springbok Rugby World Cup squad blend is #StrongerTogether. South African Rugby Union. [dostęp 2019-09-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-08-26)]. (ang.).
  63. a b Ben Smith, Why Handre Pollard isn't in the conversation as the world's best flyhalf [online], rugbypass.com, 18 września 2019 [dostęp 2019-09-29] [zarchiwizowane z adresu 2019-09-22] (ang.).
  64. a b c Duane scoops top SA rugby award [online], sport24.co.za, 8 lutego 2015 [dostęp 2019-09-29] [zarchiwizowane z adresu 2015-03-17] (ang.).
  65. Du Toit scoops SA Rugby Player of the Year award [online], sport24.co.za, 7 lutego 2019 [dostęp 2019-09-29] [zarchiwizowane z adresu 2019-04-13] (ang.).
  66. De Jager named SA Player of the Year [online], planetrugby.com, 25 lutego 2016 [dostęp 2019-09-29] [zarchiwizowane z adresu 2019-09-27] (ang.).
  67. a b Marguerite van Wyk, Glanspaar trou, „Paarl Post”, netwerk24.com, 15 grudnia 2017 [dostęp 2019-09-29] [zarchiwizowane z adresu] (afr.).
  68. a b Gloria Cilliers, FOTO'S: Rugby-bok Handré Pollard oor sy meisie en sy toekoms, „Sarie”, netwerk24.com, 22 grudnia 2016 [dostęp 2019-09-29] [zarchiwizowane z adresu 2019-09-29] (afr.).
  69. Marise Malherbe | Player profile [online], IAAF [dostęp 2019-09-29] [zarchiwizowane z adresu 2019-09-29] (ang.).
  70. Athlete Profile Marise Malherbe [online], varsitysportssa.com [dostęp 2019-09-29] [zarchiwizowane z adresu 2015-12-12] (ang.).