Halina Jędrzejewska
 | |
 strzelec | |
| Data i miejsce urodzenia | 19 października 1926 |
|---|---|
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne | |
| Formacja | |
| Jednostki | |
| Stanowiska | |
| Główne wojny i bitwy | |
| Późniejsza praca | |
| Odznaczenia | |
     | |
.svg){kind=small}
Halina Jędrzejewska z domu Dudzikówna, ps. Sławka (ur. 19 października 1926 w Warszawie[1]) – polska lekarka i działaczka kombatancka, łączniczka Armii Krajowej, sanitariuszka w powstaniu warszawskim. Prezes Związku Powstańców Warszawskich.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Córka urzędnika w Ministerstwie Komunikacji[2]. Ukończyła Gimnazjum im. Juliusza Słowackiego w Warszawie, maturę uzyskała w lipcu 1944 na tajnych kompletach[1]. W czasie nauki w gimnazjum należała do harcerstwa[2].
Po wybuchu wojny wraz rodzicami ewakuowana była pociągiem do południowo-wschodniej Polski. Znaleźli się na terenach zajętych przez Związek Radziecki, skąd do Warszawy powróciła 1 maja 1940[2]. Podjęła naukę w gimnazjum, gdzie wraz z innymi harcerzami w lipcu 1940 roku rozpoczęła działalność konspiracyjną[2][1]. Od marca 1942 należała do Konfederacji Narodu, przyłączonej w tym samym roku do Armii Krajowej. W Armii Krajowej była łączniczką pod pseudonimem „Sławka”[1].
W czasie powstania warszawskiego należała do patrolu sanitarnego przy dowódcy batalionu Miotła, kpt. Władysława Franciszka Mazurkiewicza ps. „Niebora”. Brała udział w walkach na Woli, Starym Mieście, Czerniakowie i Książęcej. W czasie powstania dwukrotnie odznaczona Krzyżem Walecznych[1].
Po powstaniu osadzona w Stalagu X B koło Sandbostel, a następnie w Stalagu VI C koło Oberlangen. Po wyzwoleniu przewieziona została do Wielkiej Brytanii, gdzie służyła w Pomocniczej Służbie Kobiet w Polskich Siłach Lotniczych (WAAF)[1].
Do Polski powróciła w lipcu 1946 i wkrótce rozpoczęła studia lekarskie na Uniwersytecie w Poznaniu. W 1947 wyszła za poznanego w czasie powstania Tadeusza Jędrzejewskiego. Studia kontynuowała na Uniwersytecie Warszawskim. Studia ukończyła w lutym 1952. W maju 1952 rozpoczęła pracę w klinice ortopedycznej, gdzie pracowała do przejścia na emeryturę w 1987. Specjalizację II stopnia w zakresie chirurgii urazowej i ortopedii uzyskała w 1958. W 1966 obroniła pracę doktorską. W latach 1987–2000 pracowała w niepełnym wymiarze godzin w spółdzielni lekarskiej[1].
Od października 1956 działa w środowisku kombatantów. Była wybrana do Prezydium Zarządu Wojewódzkiego ZBoWiD-u (w czerwcu 1981) oraz do Zarządu Głównego Związku Powstańców Warszawskich (w listopadzie 1994)[1]. W 2022, po śmierci Zbigniewa Galperyna w ubiegłym roku, objęła funkcję prezesa Związku Powstańców Warszawskich[3].
Zagrała w filmie Miasto 44, o powstaniu warszawskim[4].
Odznaczenia i wyróżnienia[edytuj | edytuj kod]
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski[1]
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski[1]
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1999)[5]
- Złota Odznaka „Za Zasługi dla Warszawy”[1]
- Honorowe obywatelstwo Warszawy (2019)[6]
- Krzyż Walecznych (dwukrotnie)[1]
W 2014 w czasie wręczania nagrody Buzdyganów, Wir – żołnierz Jednostki Wojskowej Komandosów, ratownik pola walki – przekazał swoją nagrodę Halinie Jędrzejewskiej[7].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g h i j k l Halina Dudzik-Jędrzejewska ps. Sławka sanitariuszka. lekarzepowstania.pl. [dostęp 2023-10-19].
- ↑ a b c d Halina Jędrzejewska „Sławka”. Archiwum Historii Mówionej. [dostęp 2023-10-19].
- ↑ Piotr Halicki: Nowa prezes Związku Powstańców Warszawskich. wiadomosci.onet.pl, 2022-07-17. [dostęp 2023-10-19].
- ↑ Ostatni dzień zdjęć do filmu ”Miasto44”. dzieje.pl, 2016-07-14. [dostęp 2023-10-19].
- ↑ M.P. z 1999 r. nr 31, poz. 481.
- ↑ Uroczysta, XVI sesja Rady m.st. Warszawy. um.warszawa.pl, 2019-07-31. [dostęp 2023-10-19].
- ↑ Magdalena Kowalska-Sendek: Komandos i sanitariuszka. polska-zbrojna.pl, 2014-03-29. [dostęp 2023-10-19].