Hala Izerska
Hala Izerska (Izerska Łąka, niem. Grosse Iserwiese, cz. Velká Jizerská louka) – górska łąka położona na wysokości 840–880 m n.p.m. w dolinie Izery w Górach Izerskich w Sudetach[1].
Obszar ten jest nazwany Halą Izerską m.in. w państwowym rejestrze nazw geograficznych[2]. Wprowadzenie tej nazwy przypisuje się Tadeuszowi Steciowi (lata 50. XX wieku), mimo że tradycja językowa preferuje w Sudetach nazwę „łąka” zamiast „hala”[1][3].
Klimat[edytuj | edytuj kod]
Warunki klimatyczne panujące na Hali izerskiej są zbliżone do położonego o 600 m wyżej subalpejskiego piętra Karkonoszy, co spowodowane jest napływem chłodnego i wilgotnego powietrza atlantyckiego[1]. Latem notowane bywają na niej ujemne temperatury powietrza: −5,5 °C (20 lipca 1996), −1,7 °C (14 sierpnia 2012). 29 grudnia 1996 zanotowano −36,6 °C[4], a 3 lutego 2012 −36 °C. W każdym miesiącu notuje się temperatury ujemne[5], a śnieg zalega do maja[6]. Ze względu na najniższe średnie temperatury roczne Hala Izerska uważana jest za polski biegun zimna (konkurując z Puścizną Rękowiańską[7]). Rekordowo niskie temperatury na Hali Izerskiej są efektem nocnej inwersji temperatury, powstającej, kiedy ze zboczy gór schodzi chłodne powietrze w kierunku szczelnej kotliny[4]. Roczna suma opadów wynosi 1500 mm, w przybliżeniu tyle, ile w Karkonoszach i Tatrach[4].
Przyroda[edytuj | edytuj kod]
Na Hali Izerskiej rosną charakterystyczne dla torfowisk okazy bażyny czarnej, turzycy skąpokwiatowej i bagiennej, wełnianki pochwowatej i wąskolistnej czy rosiczki okrągłolistnej. Jest tam najniższe stanowisko kosodrzewiny, jedno z dwóch pozakarkonoskich w Sudetach,. Częściowo obejmuje rezerwat przyrody Torfowiska Doliny Izery[6], wchodząc w skład obszaru Ramsar o tej samej nazwie pod numerem 2319[8].
Turystyka[edytuj | edytuj kod]
Schronisko Chatka Górzystów jest jedynym obiektem ocalałym ze zniszczonej w latach 50. XX wieku wioski Gross-Iser[9]. Prowadzą do niego wygodne, utwardzone drogi rowerowe i piesze, m.in. ze Świeradowa-Zdroju oraz piesze szlaki turystyczne i narciarskie.
Szlaki turystyczne[edytuj | edytuj kod]
Przez Halę przebiegają następujące szlaki[10]:
do Jakuszyc
ze Stogu Izerskiego na Rozdroże Izerskie
z Polany Izerskiej do Szklarskiej Poręby.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Hala Izerska. Dziennik leśny. [dostęp 2020-09-20].
- ↑ Warstwa PRNG:Fizjografia [online], Geoportal krajowy.
- ↑ Jerzy K. Bieńkowski Piękne i dziwne nazwy Gór Izerskich.
- ↑ a b c Izerski biegun zimna. Świeradów.pl. [dostęp 2020-09-20].
- ↑ Łukasz Zalesiński: Gross Iser, czyli tajemnica małej Syberii. Podróże onet, 2019-12-28. [dostęp 2020-09-20].
- ↑ a b Michał Woźniak: Klejnot Gór Izerskich – Hala Izerska. Nasze Miasto Dolnośląskie, 2003-06-18. [dostęp 2020-09-20].
- ↑ Kamil Rakosza, Prawdziwy „biegun zimna” w Polsce. To nie Suwałki, rekord mrozu padł gdzie indziej [online], 28 lutego 2018.
- ↑ Peatland of the Izera River Valley [online], Ramsar Sites Information Service (ang.).
- ↑ Schronisko Chatka Górzystów. [dostęp 2020-09-20].
- ↑ Mapa turystyczna. [dostęp 2020-09-20].