György Faludy
 | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód, zajęcie | pisarz, poeta, tłumacz |
György Faludy znany również jako George Faludy, węg.: Faludy György (ur. 22 września 1910 w Budapeszcie, zm. 1 września 2006 tamże) – węgierski poeta, pisarz i tłumacz literatury pochodzenia żydowskiego. Jego tłumaczenia Villona, czy jak sam mówił, napisanie na nowo ballad Villona w 1934, przyniosło mu ogromną popularność (ok. 40 wznowień). Jest również autorem licznych powieści i tomików poezji, w tym wielu po angielsku. Był biseksualistą[1], który w prywatnym życiu był dwukrotnie żonaty, a po śmierci ostatniej żony związał się na wiele lat z nowym partnerem, młodszym o ponad 20 lat tancerzem[2].
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
György Faludy ukończył Fasori Evangélikus Gimnázium i studiował na uniwersytetach w Wiedniu, Berlinie i Graz.
W 1938 opuścił Węgry, udając się do Paryża, potem do USA. W 1946 wrócił na Węgry, w 1947 był w grupie osób, która zniszczyła budapeszteński pomnik biskupa-antysemity, Ottokára Prohászki. W 1949 z powodu fikcyjnych oskarżeń został skazany na trzy lata przymusowej pracy w Recsk. Po wyjściu na wolność zarabiał na utrzymanie tłumaczeniami. W 1956 (po węgierskim powstaniu 1956 i sowieckiej interwencji) uciekł na zachód, do Londynu, gdzie został redaktorem węgierskiego czasopisma literackiego (Irodalmi Ujság).
W 1962 napisał i opublikował w Londynie (po angielsku) powieść autobiograficzną My Happy Days in Hell (Moje szczęśliwe dni w piekle), która została wydana również po francusku, niemiecku i w 1987 po węgiersku. W 1967 wyjechał do Toronto, następnie jeździł z odczytami po Kanadzie i USA. Jednocześnie był redaktorem węgierskich czasopism literackich. W 1980 r. opublikował w Nowym Jorku swoje wiersze.
W 1988 r. wrócił na Węgry, gdzie jego "zakazane" dzieła w końcu też mogły się ukazać. Wcześniej znano go na Węgrzech co najwyżej z wydań samizdatów tzn. nielegalnie powielanych "samo-druków" – w podziemiu literackim na terenie całego ujarzmionego przez ZSRR bloku wschodniego. W latach 1990 ukazały się nowe wydania zbiorków poezji. W 1994 otrzymał prestiżową nagrodę Kossutha. W roku 2000 wydał drugą część My Happy Days in Hell pt. Po moich dniach w Piekle, o swym życiu po sześćdziesiątce, tym razem po węgiersku.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- European Cultural Review (krótka biografia i dwa poematy)
- György FALUDI (1910-2006), timeline of life and works at HunLit.hu
- Albert Tezla, Hungarian Authors: A bibliographical Handbook, Belknap Press: Cambridge, Massachusetts, 1970. ISBN 0-674-42650-9
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Judy Stoffman Poet's name lives on in parkette, serwis thestar.com, 2006-11-04, dostęp 2009-08-23
- ↑ "The poet and the ballet dancer" | The National Post, 8 March 2004. [dostęp 2006-10-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (5 lutego 2007)].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- "Interview with the poet Gyorgy Faludy: Literature will not survive the 21st century", hvg.hu, 6 June 2006