Grzegorz z Tours

Święty
Grzegorz z Tours
Georgius Florentius
Jerzy Florentyn
	biskup
Data i miejsce urodzenia	30 listopada 538 ; Clermont-Ferrand
Data śmierci	17 listopada (lub 17 grudnia) 594
Czczony przez	Kościół katolicki
Wspomnienie	17 listopada (kat.); 17/30 listopada (praw.)
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Cytaty w Wikicytatach

Grzegorz z Tours, właśc. Jerzy Florentyn z łac. Georgius Florentius (ur. 30 listopada 538 w Arverni w okolicach dzisiejszego Clermont-Ferrand^[1], zm. 17 listopada^[a] 594 roku w Tours) – prawnuk św. Grzegorza z Langres^[b], pierwszy historyk Franków, biskup Tours od 573 roku i święty Kościoła katolickiego.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Grzegorz pochodził z gallorzymskiej rodziny arystokratycznej. Jego ojciec zmarł wcześnie i młody Grzegorz został oddany pod opiekę swego stryja Galla biskupa w Clermont. Pod jego opieką przyjął święcenia diakonatu (563) i udał się na pielgrzymkę do grobu św. Marcina, gdzie zgodnie z tradycją miał zostać uzdrowiony. W roku 573 został wybrany na biskupa diecezji w Tours, przyjmując imię Grzegorz (ku czci pradziadka), gdzie pozostał do śmierci.

Dzieła[edytuj | edytuj kod]

Jego najważniejszym dziełem są „Historie” w 10 księgach, powszechnie znane pod błędnym tytułem Historia Franków (Historia Francorum). Wbrew intencjom Grzegorza jego dzieło zostało potraktowane przez potomnych jako twórczość historiograficzna i przyniosło mu miano ojca dziejopisarstwa francuskiego. Zamiarem Grzegorza nie było przekazanie historii Franków. Zasadniczymi motywami, którymi kierował się Grzegorz w swojej twórczości literackiej, była chęć przekazania pewnych zasad moralnych organizujących społeczeństwo chrześcijańskie, poprzez podanie przykładów (historii) zaczerpniętych z jego doświadczenia lub z tradycji. Dla współczesnego historyka „Historie” Grzegorza są olbrzymią kopalnią wiedzy o społeczeństwie merowińskim w VI wieku.

Oprócz tego znany jest z kilku utworów hagiograficznych, z których nie wszystkie się zachowały. Szczególną uwagę poświęcił św. Julianowi i św. Marcinowi, którego relikwie spoczywały w Tours.

Wbrew rozpowszechnionemu poglądowi przypisującemu mu posługiwanie się zwulgaryzowaną łaciną, posługiwał się wprawdzie łaciną odbiegającą od norm klasycznych^[2], ale niepoddającą się panującym wówczas tendencjom „barbaryzującym”. Do wyrobienia mu złej reputacji pod tym względem przyczynili się późniejsi kopiści jego dzieł i ich koślawa łacina.

Dzień obchodów[edytuj | edytuj kod]

Wspomnienie liturgiczne w Kościele katolickim obchodzone jest 17 listopada obok św. Grzegorza Cudotwórcy.

Wyznawcy prawosławia wspominają Świętego 17/30 listopada^[c], tj. 30 listopada według kalendarza gregoriańskiego^[3].

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

↑ Wielka Encyklopedia PWN podaje 17 grudnia.
↑ Georgius/Jerzy (syn św. Grzegorza z Langres oraz brat św. Tetryka) i jego żona Leokardia byli dziadkami Grzegorza z Tours; za źródłem: Ascent of the Saints (Autorzy Brian Daniel Starr) (ang.).
↑ Podwójne datowanie.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Grzegorz z Tours. W: Wielka Encyklopedia PWN. T. 10: gazy cieplarniane – guna. Warszawa: PWN, 2002, s. 530. ISBN 83-01-13673-1. (pol.).
↑ W dziele De gloria Confessorum (O chwale wyznawców) pisze o sobie: Nie umiem nic poza znakami alfabetu (Urania : miesięcznik Polskiego Towarzystwa Miłośników Astronomii 1987 s. 43 - 44).
↑ 17. November – Ökumenisches Heiligenlexikon (niem.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Wydania dzieł Grzegorza z Tours[edytuj | edytuj kod]

Gregorii Turonensis Historiarum Libri X, BrunoB. Krusch, WilhelmW. Levison, Hannover: Monumenta Germaniae Historica, 1951 (Scriptores rerum Merovingicarum. T.1, P.1) [dostęp 2015-06-26] [zarchiwizowane z adresu 2016-05-04] (łac.). Historii Franków.

Tłumaczenia[edytuj | edytuj kod]

Grzegorz z Tours: Historie. Historia Franków. Kazimierz Liman (tł.), Teofil Richter (tł.), Dariusz Andrzej Sikorski (wst., opr., kom.). Kraków: Tyniec. Wydawnictwo Benedyktynów, 2002. ISBN 83-7354-037-7.

Literatura[edytuj | edytuj kod]

Johann Wilhelm Loebell: Gregor von Tours und seine Zeit. Leipzig: Brockhaus, [1839, pierwsze wydanie: online 1869 (drugie wydanie: online).
Gabriel Monod: Études critiques sur les sources de l’historie mérovingienne. Paris: Librairie A. Franck, 1872 online.
Praca zbiorowa Historia powszechna Tom 7 Od upadku cesarstwa rzymskiego do ekspansji islamu. Karol Wielki, Mediaset Group SA, 2007, s. 83, ISBN 978-84-9819-814-0.
Święty Grzegorz z Tours, biskup na brewiarz.katolik.pl [ostatnia aktualizacja: 31.10.2010].
Antonio Serra: L’ingenium artis di Gregorio di Tours. Preliminari d’indagine. „Invigilata Lucernis”. 32 (2010). s. 157–175.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

dokładny życiorys Grzegorza z Tours w Catholic Encyclopedia (ang.)
History of the Franks tekst źródłowy (ang.)
S. Georgii Florentii Gregorii Turonensis Episcopi liber ineditus De cursu stellarum ratio – wyd. elektroniczne (Dolnośląska Biblioteka Cyfrowa)

[2] Wielka Encyklopedia PWN podaje 17 grudnia.

[3] Georgius/Jerzy (syn św. Grzegorza z Langres oraz brat św. Tetryka) i jego żona Leokardia byli dziadkami Grzegorza z Tours; za źródłem: Ascent of the Saints (Autorzy Brian Daniel Starr) (ang.).

[5] Podwójne datowanie.

[1] Grzegorz z Tours. W: Wielka Encyklopedia PWN. T. 10: gazy cieplarniane – guna. Warszawa: PWN, 2002, s. 530. ISBN 83-01-13673-1. (pol.).

[4] W dziele De gloria Confessorum (O chwale wyznawców) pisze o sobie: Nie umiem nic poza znakami alfabetu (Urania : miesięcznik Polskiego Towarzystwa Miłośników Astronomii 1987 s. 43 - 44).

[6] 17. November – Ökumenisches Heiligenlexikon (niem.).

[1]

[a]

[b]

[2]

[c]

[3]