Żelazków (gromada)

Żelazków
gromada
1954–1973
Państwo

 Polska

Województwo

poznańskie

Powiat

kaliski

Data powstania

5 października 1954

Data likwidacji

1 stycznia 1973

Siedziba

Żelazków

Populacja (1960[1])
• liczba ludności


2539

Szczegółowy podział administracyjny (1954)
Liczba sołectw

4

Liczba reprezentantów
Liczba członków GRN (1954)

12

brak współrzędnych

Żelazków – dawna gromada, czyli najmniejsza jednostka podziału terytorialnego Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w latach 1954–1972.

Gromady, z gromadzkimi radami narodowymi (GRN) jako organami władzy najniższego stopnia na wsi, funkcjonowały od reformy reorganizującej administrację wiejską przeprowadzonej jesienią 1954[2] do momentu ich zniesienia z dniem 1 stycznia 1973[3], tym samym wypierając organizację gminną w latach 1954–1972[4][5].

Gromadę Żelazków z siedzibą GRN w Żelazkowie utworzono – jako jedną z 8759 gromad na obszarze Polski[4] – w powiecie kaliskim w woj. poznańskim, na mocy uchwały nr 22/54 WRN w Poznaniu z dnia 5 października 1954. W skład jednostki weszły obszary dotychczasowych gromad[6] Żelazków, Czartki i Ilno oraz miejscowości Góry Zborowskie i Zborów (bez parceli Nr Nr 8, 9 i 11–17) z dotychczasowej gromady Zborów ze zniesionej gminy Zborów w tymże powiecie[7]. Dla gromady ustalono 12 członków gromadzkiej rady narodowej[8].

1 stycznia 1960 do gromady Żelazków włączono obszar zniesionej gromady Goliszew w tymże powiecie[9].

4 lipca 1968 do gromady Żelazków włączono miejscowości Anielin, Garzew, Tykadłów i Złotniki Małe ze zniesionej gromady Tykadłów w tymże powiecie[10].

Gromada przetrwała do końca 1972 roku, czyli do kolejnej reformy gminnej[11]. 1 stycznia 1973 w powiecie kaliskim utworzono gminę Żelazków[12].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Spis powszechny z dnia 6 grudnia 1960 r. • Wyniki wstępne (do użytku służbowego) • Ludność, mieszkania, budynki oraz gospodarstwa rolne • Województwo poznańskie / miasto Poznań, Główny Urząd Statystyczny – Biuro Spisowe, Warszawa, 1961
  2. Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191
  3. Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312
  4. a b Podział administracyjny Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Warszawa: Urząd Rady Ministrów – Biuro do spraw Prezydiów Rad Narodowych, 1956.
  5. Mała Encyklopedia Powszechna PWN. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1959.
  6. Gromady istniały także po II wojnie światowej jako jednostka pomocnicza gmin.
  7. Uchwała Nr 22/54 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu z dnia 5 października 1954 r. w sprawie podziału na nowe gromady powiatu kaliskiego; w ramach Zarządzenia Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu z dnia 26 listopada 1954 r. w sprawie ogłoszenia uchwał Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu z dnia 5 października 1954 r. dotyczących reformy podziału administracyjnego wsi (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu z 4 grudnia 1954 r., Nr. 20, Poz. 100)
  8. Uchwała Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Kaliszu z dnia 6 października 1954 r. w sprawie ustalenia liczby członków gromadzkich rad narodowych (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu z dnia 8 października 1954 r., Nr. 16, Poz. 69)
  9. Uchwała Nr 14/59 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu z dnia 18 września 1959 r. w sprawie zniesienia i utworzenia niektórych gromad w województwie poznańskim w brzmieniu zatwierdzonym uchwałą Nr 458/59 Rady Ministrów z dnia 27 listopada 1959 r. w sprawie zatwierdzenia uchwał Wojewódzkich Rad Narodowych w Białymstoku, Koszalinie, Poznaniu i Wrocławiu w przedmiocie połączenia, zniesienia i utworzenia niektórych gromad (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu z 18 grudnia 1959 r., Nr. 10, Poz. 116)
  10. Uchwała Nr XVII/81/68 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu z dnia 25 kwietnia 1968 r. w sprawie zniesienia, połączenia i utworzenia niektórych gromad w województwie poznańskim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu z 20 czerwca 1968 r., Nr. 11, Poz. 191). Wg Dziennika (§3), "uchwała wchodzi w życie po zatwierdzeniu jej przez Radę Ministrów z upływem dni 14 od daty ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu"; uchwała została ogłoszona 20 czerwca 1968, co oznacza że weszła w życie 4 lipca 1968 (14 dni później).
  11. Wykaz miast, osiedli i gromad: stan z dn. 1 I 1971 r., Cz. 1. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny – Biuro Spisów, 1971.
  12. Uchwała Nr XVIII/98/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu z dnia 5 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie poznańskim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu z dnia 29 grudnia 1972 r., Nr 32, Poz. 391)