Grobowiec Humajuna
| Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO | |
 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Typ | kulturowy |
| Spełniane kryterium | II, IV |
| Numer ref. | |
| Region[b] | Azja i Pacyfik |
| Historia wpisania na listę | |
| Wpisanie na listę | 1993 |
Położenie na mapie Delhi  | |
Położenie na mapie Indii  | |
 28°35′35,75″N 77°15′02,17″E/28,593264 77,250603 | |
![Grobowiec Humajuna w Delhi[1]](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Red_pog.svg/6px-Red_pog.svg.png){kind=small}
Grobowiec Humajuna (hindi: हुमायूँ का मकबरा, ang. Humayun’s Tomb, pers. آرامگاه همایون) – kompleks budowli w Nowym Delhi, miejsce pochówku Humajuna (1508–1556), władcy Indii z dynastii Wielkich Mogołów (1530–1540, 1555–1556).
Grobowiec Humajuna został wzniesiony w charakterystycznym stylu architektury Mogołów, łączącym sztukę indyjską ze sztuką perską.
W 1993 roku grobowiec został wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO[2].
Opis[edytuj | edytuj kod]
Budowa grobowca rozpoczęła się w 1564 roku[3], po śmierci Humajuna[4], a została zakończona w 1572 roku[a][3]. Grobowiec został najprawdopodobniej zaprojektowany przez samego Humajuna[5]. Pracami budowlanymi kierowała wdowa po Humajunie – Hamida Banu Begum[4], a prace prowadzone były przez perskiego architekta – Miraka Mirzę Ghijatha[5].
Budowla powstała z czerwonego piaskowca, a do wykończenia użyto białego marmuru[4]. Mauzoleum stoi na kwadratowej podstawie[5], z arkadami z każdej strony i szesnastoma osobnymi wejściami do budynku[6]. W środku wzniesiono oktagonalną komnatę, nakrytą kopułą – miejsce pochówku Humajuna (1508–1556)[4] – otoczoną przez mniejsze oktagonalne pomieszczenia[6], gdzie znajdują się groby Hamidy oraz dziewięciu innych członków rodziny królewskiej[4]. W środkowej komnacie znajduje się cenotaf[5].
Grobowiec otaczają ogrody w stylu perskim[7], założone na planie kwadratu, podzielone na cztery części oddzielone groblami, którymi poprowadzone są wąskie kanały[5]. Całość otacza mur z dwiema bramami, od południa i od zachodu[5]. Przy części środkowej muru wschodniego stoi pawilon baradari, a przy środkowej części muru północnego – hammam[5].
Grobowiec jest jednym z pierwszych założeń ogrodowych wzniesionych przez Mogołów[4], a ogrody najstarszymi, które zachowały się do dziś na oryginalnym planie[7]. Reprezentuje on wczesny styl architektury Mogołów, który ewoluował w późniejszym okresie i znalazł zastosowanie przy budowie Tadź Mahal w Agrze[4].
-
Grobowiec Humajuna, 1858 rok -
Grobowiec Humajuna położony w ogrodzie krajobrazowym, typowym dla architektury Mogołów (por. Tadź Mahal) -
Grobowiec Humajuna -
Grobowiec Humajuna -
Cenotaf Humajuna
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Inne źródła podają, ze budowa rozpoczęła się w 1569 roku. Patrz Archaeological Survey of India.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Indie. Polski Komitet ds Unesco. [dostęp 2019-12-18].
- ↑ UNESCO: Humayun’s Tomb, Delhi. [dostęp 2016-03-23]. (ang.).
- ↑ a b Ilustrowana księga świata – skarby świata – Azja. Bielsko-Biała: Pascal, 2002, s. 26. ISBN 83-7304-020-X.
- ↑ a b c d e f g Soma Mukherjee: Royal Mughal Ladies and Their Contributions. Gyan Books, 2001, s. 194. ISBN 978-81-212-0760-7. [dostęp 2016-03-23]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g Archaeological Survey of India, Government of India: World Heritage Sites – Humayun’s Tomb. 2011. [dostęp 2016-03-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-04-10)]. (ang.).
- ↑ a b ʻAlī Jāvīd, Tabassum Javeed: World Heritage Monuments and Related Edifices in India. Algora Publishing, 2008, s. 262. ISBN 978-0-87586-482-2. [dostęp 2016-03-23]. (ang.).
- ↑ a b Soma Mukherjee: Royal Mughal Ladies and Their Contributions. Gyan Books, 2001, s. 209. ISBN 978-81-212-0760-7. [dostęp 2016-03-23]. (ang.).
| Kulturowe |
|
|---|---|
| Przyrodnicze |
- ↑ Wspólnie z Argentyną, Francją, Niemcami, Belgią, Japonią i Szwajcarią