Granatnik Pc-100
 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Rodzaj | |
| Obsługa | 1 |
| Historia | |
| Produkcja | 1950–1952 |
| Wyprodukowano | ponad 5000 |
| Dane techniczne | |
| Kaliber | 150 mm |
| Inne | |
| Zasięg maks. | 150 m |
Pc-100 (PC-100) – polska kopia niemieckiego bezodrzutowego granatnika przeciwpancernego Panzerfaust o kalibrze 150 mm. Błędnie oznaczany w starszej literaturze za źródłami obcojęzycznymi jako PT-100[1].
Historia konstrukcji[edytuj | edytuj kod]
Doświadczenia II wojny światowej wykazały skuteczność granatników przeciwpancernych do walki z czołgami. Wobec braku własnych prac w tej tematyce, jak też braku odpowiedniej broni radzieckiej, w kwietniu 1949 roku zdecydowano podjąć w Polsce prace nad skopiowaniem niemieckiego jednorazowego granatnika Panzerfaust 100[2]. Projekt określony został zgodnie z ówczesną terminologią jako „pancerzownica 100 m” (od donośności broni), w skrócie Pc-100 lub PC-100[2]. Zakładano, że w drugiej połowie 1950 roku zostanie wyprodukowane pierwsze 20 tysięcy sztuk[2]. W pracach uczestniczyły Kieleckie Zakłady Wyrobów Metalowych w Kielcach, które miały dostarczać korpusy granatników, oraz Zjednoczone Zakłady Wyrobów Metalowych w Skarżysku-Kamiennej, które miały je elaborować i scalać[2]. W planie prac naukowych Departamentu Uzbrojenia LWP na rok 1949 pozycja nr 26 to :"Opracowanie warunków technicznych na pancerzownice - wykonawca ZZWM Huta "Ludwików", przewidywany koszt 1 mln złotych, termin wykonania 15.12.1949". Warunki techniczne zostały zatwierdzone 13.02.1950. Program borykał się z dużymi opóźnieniami i licznymi problemami technicznymi i technologicznymi oraz niewydolnością KZWM, mimo prostej konstrukcji broni[3]. 10 grudnia 1950 przekazano jedynie pierwsze 477 granatników partii próbnej, które poddano testom[4]. Próby prowadzono też w dalszym okresie.
Nowy granatnik przeciwpancerny został przyjęty do uzbrojenia Wojska Polskiego decyzją Ministra Obrony Narodowej z dnia 6 marca 1951, jednakże nie było to równoznaczne z rozpoczęciem produkcji[5]. Planowana produkcja miała wynieść:
- w 1951 roku - 73 650 (43 650 bojowych i 30 000 ćwiczebnych) egzemplarzy
- w 1952 roku - 61 525 (31 325 bojowych i 30 000 ćwiczebnych) egzemplarzy.
Faktycznie pierwsze 5000 sztuk bojowych granatników odebrano z wytwórni pod koniec 1952 i wprowadzono do uzbrojenia 1 stycznia 1953[6]. Przyjęto także 940 granatników ćwiczebnych[7]. Od 1953 roku szkolono wybranych żołnierzy w obsłudze broni. Opracowano i wydano w 1952 roku także tajną instrukcję wojskową dotyczącą tego wzoru broni[6]. Mimo przezwyciężenia do tej pory większości trudności, w lutym 1952 roku zdecydowano o zaprzestaniu produkcji Pc-100, a zamiast tego wojsko zdecydowało przejść na nowocześniejsze granatniki wielorazowego użytku[7]. Wprowadzono w konsekwencji do uzbrojenia czechosłowackie granatniki P-27, a następnie jako typowe, radzieckie RPG-2. Po przekroczeniu normatywnego 5-letniego okresu magazynowania amunicji, granatniki Pc-100 zostały wycofane z magazynów i zniszczone[6]. Decyzję o zniszczeniu zmagazynowanych egzemplarzy wykonano tak dokładnie, że nie ocalał żaden egzemplarz instrukcji do tej broni[1]. Wbrew potocznym wersjom, przyczyną małego rozpowszechnienia i szybkiego wycofania tej broni nie były naciski ze strony ZSRR, obawiającego się polskiej konkurencji w zakresie uzbrojenia, ale problemy z opanowaniem produkcji, a następnie przestarzałość jednostrzałowych granatników[1]. Niekompletny egzemplarz granatnika Pc-100 znajduje się w Muzeum im. Orła Białego w Skarżysku-Kamiennej, istnieje jeszcze poza tym w Polsce kilka elementów tych granatników lub złożonych wtórnie z części[1].
Broń jest podobna do Panzerfausta 60. Podstawową różnicą jest celownik skalowany na odległości 50, 100 i 150 m (w oryginalnym Panzerfauscie 30, 60 i 80 m), co pozwala przypuszczać, że polska konstrukcja miała silniejszy ładunek miotający, pozwalający uzyskać większy zasięg. Broń wyposażona jest w naklejoną kalkomanię z instrukcją w języku polskim (została ona umieszczona identycznie, jak w oryginale niemieckim).
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d Perzyk 2011 ↓, s. 81.
- ↑ a b c d Perzyk 2011 ↓, s. 69.
- ↑ Perzyk 2011 ↓, s. 70-78.
- ↑ Perzyk 2011 ↓, s. 69-70.
- ↑ Perzyk 2011 ↓, s. 70.
- ↑ a b c Perzyk 2011 ↓, s. 80.
- ↑ a b Perzyk 2011 ↓, s. 78.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Zbigniew Gwóźdź, Granatniki bezodrzutowe, Komandos 11/99. ISSN 0867-8669
- Bogusław Perzyk. Panzerfaust w Wojsku Polskim 1944-1955 cz.II. Projekt PC-100. „Poligon”. 4(27)/2011, s. 68-81, 2011. Magnum-X.
| Pistolety i rewolwery | |
|---|---|
| Pistolety maszynowe | |
| Karabiny, karabinki i karabiny wyborowe | |
| Karabiny maszynowe | |
| Granatniki i granatniki przeciwpancerne | |
| Pistolety sygnałowe | |
| Granaty ręczne | |
| Granaty nasadkowe | |
| Konstrukcje prototypowe i doświadczalne | |
| Broń sportowa i myśliwska |
