Goździk ogrodowy

Goździk ogrodowy
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

goździkopodobne

Rząd

goździkowce

Rodzina

goździkowate

Rodzaj

goździk

Gatunek

goździk ogrodowy

Nazwa systematyczna
Dianthus caryophyllus L.
Sp. pl. 1:410. 1753
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku
Odmiana ogrodowa
Odmiana o pełnych kwiatach

Goździk ogrodowy (Dianthus caryophyllus L.) – gatunek rośliny jednorocznej lub dwuletniej, należący do rodziny goździkowatych. Pochodzi z południowej Europy (Dalmacja[3]). W Polsce nie występuje w stanie dzikim, jest natomiast często uprawiany jako roślina ozdobna[4]. Uprawiany był już od czasów starożytnych[5]. Oprócz typowej formy gatunku uprawiane są liczne mieszańce z innymi gatunkami[4].

Torebki z nasionami

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Pokrój
Roślina darniowa tworząca luźne kępki o wysokości 40-80 cm. Cały pęd pokryty jest woskiem i ma sinozielony kolor.
Łodyga
Wzniesiona, rozgałęziająca się, sztywna, naga. Tworzy kolanka, w których wyrastają liście. W kolankach tych łatwo dochodzi do złamania łodygi.
Liście
Ulistnienie naprzeciwległe. Liście lancetowate, całobrzegie, ostro zakończone, bez przylistków, o szerokości do 2-10 mm. Są zrośnięte nasadami i podobnie jak łodyga pokryte woskiem.
Kwiaty
Na łodydze wyrasta jeden lub kilka tylko silnie i przyjemnie pachnących dużych kwiatów w kolorze białym, różowym, czerwonym i ich odcieniach[5]. Zielony lub fioletowo nabiegły, cylindryczny kielich składa się z 5 zrośniętych działek i jest 2-4 razy dłuższy od łusek podkielichowych. Korona u typowego gatunku składa się z 5 czerwonych, ząbkowanych płatków, wewnątrz niej 1 słupek i 10 pręcików[3]. Kwiaty kwitną od czerwca do września.
Owoc
Torebka otwierająca się 4-ząbkami. Nasiona drobne, liczne.

Zastosowanie[edytuj | edytuj kod]

Uprawiany jako roślina ozdobna, zwykle na kwiat cięty, lub na rabatach[6].. W szklarniach uprawiany jest przez cały rok. W uprawie znajdują się liczne kultywary o różnych barwach. Uprawne odmiany zazwyczaj posiadają pełne kwiaty w różnych kolorach, również wielobarwne. Dzieli się je na 2 grupy[6]:

    • goździki powtarzające kwitnienie, np. odmiana `Tige de Fer` (zimotrwała), `Chabaud`,
    • goździki nie powtarzające kwitnienia, m.in. odmiany : `Grenadin`, `Malmaison`.

Uprawa[edytuj | edytuj kod]

Wymaga słonecznych stanowisk i gliniasto-piaszczystych gleb o stałej wilgotności[6]. Uprawiany jest przeważnie z nasion, czasami przez podział bryły korzeniowej. W gruncie może być uprawiany jako roślina jednoroczna, lub dwuletnia[6]. Przy uprawie jednorocznej nasiona wysiewa się do półciepłego inspektu w marcu i wysadza na stałe miejsce na początku maja w rozstawie 20-25 x 25-30 cm[6]. Przy uprawie dwuletniej nasiona wysiewa się do gruntu od maja do czerwca, siewki wymagają pikowania gdy mają 3-4 liście[6]. Do gruntu wysadza się pod koniec lipca lub z początkiem sierpnia. Zakwitają następnego roku[6].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Caryophyllales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-10-07] (ang.).
  3. ↑ a b Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Warszawa: PWRiL, 1989. ISBN 83-09-00256-4.
  4. ↑ a b Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
  5. ↑ a b Geoffrey Burnie i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134.
  6. ↑ a b c d e f g Bolesław Chlebowski, Kazimierz Mynett: Kwiaciarstwo. Warszawa: PWRiL, 1983. ISBN 83-09-00544-X.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Goździk_ogrodowy&oldid=72986370”