Front Wielkopolski

Front Wielkopolski – związek operacyjny Wojska Polskiego utworzony na wypadek inwazji wojsk niemieckich dyrektywą Wodza Naczelnego gen. Józefa Piłsudskiego z 22 maja 1919.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Wraz ze wzrostem napięcia w stosunkach polsko-niemieckich rosło zagrożenie starcia zbrojnego. Potwierdzała go koncentracja wojsk niemieckich koło Torunia i na Górnym Śląsku, szacowana na 300 tysięcy żołnierzy. Polskie Naczelne Dowództwo przewidywało silne uderzenie Reichswehry na Wielkopolskę oraz mniejsze na Warszawę i Suwałki. W związku z tym postanowiono przeciwstawić tym siłom 4 wyższych związków operacyjnych (frontów). Jednym z nich był Front Wielkopolski, utworzony z Armii Wielkopolskiej, jednak do pełnego jej połączenia z Wojskiem Polskim doszło dopiero w sierpniu 1919. Zamierzano jego siłami uderzyć na Gdańsk i Wrocław.

1 listopada 1919 roku Dowództwo Główne Wojsk Polskich b. zaboru pruskiego, działając na podstawie dekretu Naczelnika Państwa, przystąpiło do formowania Dowództwa Frontu Wielkopolskiego^[1].

W przypadku uderzenia niemieckiego jednostki Frontu miały mieć następujące położenie:

• 2 DSW – Wisła – Krzyż Wielkopolski
• 1 DSW – Puszcza Notecka – Sowin
• 3 DSW – Sowin – Prosna (Wieruszów)

Dodatkowo miał być wydzielony batalion do obrony Częstochowy. Ostatecznie do wybuchu wojny nie doszło (mimo wielu starć granicznych, jak pod Bydgoszczą 6 czerwca, pod Rynarzewem 18 czerwca albo wzajemny ostrzał artyleryjski 1 lipca) i stopniowo jednostki były wysyłane na wschód, a Front Wielkopolski został rozwiązany (wraz z resztą frontów) 23 marca 1920.

Obsada personalna Dowództwa Frontu 15 listopada 1919 roku[edytuj | edytuj kod]

Dowództwo

• dowódca frontu – gen. piechoty Józef Dowbor-Muśnicki
• dowódca frontu – gen. ppor. Wincenty Odyniec (p.o. 16-22 X 1919)
• adiutant dowódcy frontu – rtm. Witold Radecki-Mikulicz
• inspektor artylerii – gen. ppor. Anatol Kędzierski
• inspektor wojsk Technicznych – płk Jan Skoryna
• inspektor sanitarny – gen. ppor. lek. Ireneusz Wierzejewski

Sztab

• szef sztabu – gen. ppor. Jan Wroczyński
• zastępca szefa sztabu – ppłk Radosław Dzierżykraj-Stokalski (p.o. szefa sztabu 16-22 X 1919)
• szef Oddziału I Organizacyjnego – por. Stanek
• szef Oddziału II Informacyjnego – ppor. Szczepanik
• szef Oddziału III Operacyjnego – mjr SG Wzacny
• zastępca szefa Oddziału III Operacyjnego – por. Kazimierz Glabisz
• szef Oddziału IIIa Łączności – ppłk Andrzej Miączyński
• szef Oddziału IIIb Lotnictwo – płk Tadeusz Grochowalski
• szef Oddziału IV Kwatermistrzostwo – ppłk SG Salecki
• szef Oddziału IVa Kolejowego – por. Ruge
• szef Oddziału V Prezydialnego – kpt. SG Ruszczewski

Ordre de Bataille Frontu[edytuj | edytuj kod]

• Dowództwo Frontu Wielkopolskiego
• 1 Dywizja Strzelców Wielkopolskich (do sierpnia)
• 2 Dywizja Strzelców Wielkopolskich (do października)
• 3 Dywizja Strzelców Wielkopolskich
• 4 Dywizja Strzelców Wielkopolskich (sierpień – październik)
• I Wielkopolska Grupa Lotnicza
• grupa odwodowa gen. Konarzewskiego

Łącznie 991 oficerów i 65 417 szeregowych (stan na 5 czerwca)

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

• Norman Davies: White Eagle, Red Star: The Polish-Soviet War, 1919-20. London: Pimlico, 2003. ISBN 83-03-01373-4.brak strony w książce
• Tadeusz Wawrzyński. Dowództwa frontów 1919-1920. „Biuletyn Centralnego Archiwum Wojskowego 20/1997”. brak numeru strony
• Mieczysław Wrzosek: Wojny o granice Polski Odrodzonej. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1992. ISBN 83-214-0752-8.brak strony w książce