Franz Jalics

Franz Jalics
Ferenc Jálics
Data i miejsce urodzenia

16 listopada 1927
Budapeszt

Data i miejsce śmierci

13 lutego 2021
Budapeszt

Wyznanie

katolicyzm

Kościół

rzymskokatolicki

Inkardynacja

jezuici

Prezbiterat

Franz Jalics (węg. Ferenc Jálics; ur. 16 listopada 1927 w Budapeszcie, zm. 13 lutego 2021 tamże[1]) – węgierski duchowny rzymskokatolicki, ksiądz, jezuita, autor literatury katolickiej.

Po II wojnie światowej wyjechał z okupowanych przez sowietów Węgier, do Niemiec aby wstąpić do Towarzystwa Jezusowego. Studiował filozofię w Niemczech i Belgii. Następnie wyjechał do Ameryki Południowej, gdzie wykładał teologię i dogmatykę w Chile i Argentynie.

Działalność w Argentynie i porwanie[edytuj | edytuj kod]

W Argentynie prowadził działalność socjalną wśród mieszkańców ubogich dzielnic. W 1976 został uprowadzony przez Szwadrony śmierci działające na zlecenie junty wojskowej, wraz z innym zakonnikiem – Orlando Yorio. Jezuici byli więzieni przez kolejne 5 miesięcy i poddawani torturom. Jalics podejrzewany był przez swoich oprawców o szpiegostwo na rzecz ZSRR. O aresztowaniu duchownych został poinformowany Ojciec Generał Pedro Arrupe. Zarówno Jalics i Orlando Yorio zostali wykluczeni z zakonu jezuitów, później zaproponowano im przywrócenie, z którego skorzystał tylko Jalics[2].

Sprawa stała się powszechnie znana ze względu na zaangażowanie w uwolnienie jezuitów i oskarżenia wysuwane w tej sprawie, w stosunku do ówczesnego prowincjała argentyńskiego zakonu jezuitów – Jorge Mario Bergoglio, późniejszego papieża Franciszka. Po uwolnieniu Orlando Yorio twierdził, że to właśnie ojciec Bergoglio zadenuncjował jego i Jalicsa, Szwadronom śmierci. Jalics z kolei nie zabrał głosu w sprawie i wyjechał do klasztoru w Niemczech.

Domniemaną współpracę kardynała Bergoglia z juntą opisał Horacio Verbitsky w książce El Silencio: de Paulo VI a Bergoglio: las relaciones secretas de la Iglesia con la ESMA (Cisza. Paweł VI i Bergoglio. Tajne stosunki Kościoła z ESMA[3][4][5]. Reportaż oparty został m.in. na relacji Franza Jalicsa[6]. Sam Jalics twierdzi w swojej książce Rekolekcje kontemplatywne, że „z jednym współbratem zakonnym” w slumsach pracowali i żyli za zgodą przełożonych, posłani tam przez nich. Miał też w swoich rękach 30 dokumentów stwierdzających kto doniósł na nich wojskowym, że są terrorystami[7]. Jedynym dokumentem źródłowym, mającym posłużyć za dowód rzekomej współpracy Bergoglia z juntą, w którym kardynał jest wymieniony z nazwiska, wykorzystanym w książce Verbitsky'ego jest wzmianka urzędnika MSZ o tym, że kardynał sugerował, aby nie dawać Jalicsowi zgody na przedłużenie ważności paszportu podczas pobytu zagranicznego[8].

Kilka dni po wyborze papieża, 15 marca 2013 roku, rzecznik Watykanu Federico Lombardi ustosunkował się do stawianych Bergogliowi zarzutów o związki z juntą i przedstawił oficjalne stanowisko Watykanu. Lombardi oświadczył, że wszelkie zarzuty są bezpodstawne, a kampania przeciwko Bergogliowi jest znana i była prowadzona od wielu lat. Dodał, że istnieją „liczne relacje, które ukazują, ile Bergoglio uczynił, by ochronić wiele osób w czasach dyktatury wojskowej”, oraz doprowadził do przeproszenia przez argentyński Kościół za to, że ten nie poczynił wystarczających kroków w czasach tak zwanej brudnej wojny[9][10].

20 marca 2013 roku Franz Jalics opublikował na stronach internetowych swojego zakonu oświadczenie, w którym zaprzecza informacjom jakoby on i jego brat zakonny Orlanda Yorio byli zadenuncjowani przez ówczesnego prowincjała, ojca Jorge Bergoglio. Jalics oświadczył, że pierwotnie skłaniał się do takich podejrzeń, ale po licznych późniejszych wyjaśnieniach i rozmowach uznał, że podejrzenia te nie miały podstaw[11].

Bibliografia autorska[edytuj | edytuj kod]

  • Kontemplative Exerzitien : eine Einführung in die kontemplative Lebenshaltung und in das Jesusgebet, Würzburg: Echter, 1994. ISBN 3-429-01576-6.
  • Uczmy się modlić (przekł. Anna Kleszcz). Kraków: Wydaw. WAM, 2002. ISBN 83-7097-615-8.
  • Der kontemplative Weg (= Ignatianische Impulse, 14). Würzburg: Echter, 2006. ISBN 3-429-02767-5.
  • Miteinander im Glauben wachsen. Anleitung zum geistlichen Begleitgespräch. Würzburg: Echter, 2008. ISBN 3-429-02988-0.
  • Rekolekcje kontemplatywne (przekł. Jacek Bolewski). Kraków: Wydaw. WAM, 2008. ISBN 978-83-7318-989-8.
  • Die geistliche Begleitung im Evangelium. Würzburg: Echter, 2012. ISBN 978-3-429-03482-5.
  • W szkole Jezusa. Cztery etapy duchowego rozwoju (przekł. Jacek Poznański SJ). Kraków: Wydawnictwo WAM, 2015. ISBN 978-83-277-0114-5.
  • Droga kontemplacji (przekł. Grzegorz Rawski). Kraków: Wydawnictwo WAM, 2015. ISBN 978-83-277-0147-3.
  • Kontemplacja. Wprowadzenie do modlitwy uważności (przekł. Jacek Bolewski SJ). Kraków: Wydawnictwo WAM, 2017. ISBN 978-83-277-1196-0.
  • Towarzyszenie duchowe. Wspólne wzrastanie w wierze (przekł. Arkadiusz Ziernicki). Kraków: Wydawnictwo WAM, 2017. ISBN 978-83-277-1359-9.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Ungarn: Jesuit Jalics gestorben [online], vaticannews.va, 13 lutego 2021 [dostęp 2021-02-13] (niem.).
  2. Los signos del cardenal Artykuł Horacio Verbitsky: ''Los signos del cardenal'' w internetowym wydaniu gazety ''Página/12'' (stan na 22 marca 2013) [online], pagina12.com.ar [zarchiwizowane z adresu 2013-03-16].
  3. Escuela de Mecánica de la Armada, ESMA – oficerska szkoła argentyńskiej marynarki wojennej, gdzie junta wojskowa torturowała i mordowała swoich przeciwników.
  4. Verbitsky y su militancia en Montoneros: „Participé en enfrentamientos armados y, por suerte, no murió nadie” [online], perfil.com [zarchiwizowane z adresu 2013-05-14]., wywiad z H. Verbitsky, w: „Perfil”, 4 listopada 2007.
  5. Maciej Stasiński, Krzyżem i mieczem, „Gazeta Wyborcza”, 30 lipca 2007 [dostęp 2013-03-13] (pol.).
  6. Cień w biografii nowego papieża. Oskarżenia z przeszłości, „dziennik.pl”, 14 marca 2013 [dostęp 2013-03-14].
  7. Franz Jalics SI, Rekolekcje kontemplatywne, Wydawnictwo WAM, Kraków 2007, s.128, ISBN 978-83-7318-989-8.
  8. ''Papież Franciszek: Ostateczny dowód'', Jerzy Szygiel [online] [dostęp 2013-03-22] [zarchiwizowane z adresu 2013-03-28].
  9. Watykan odrzuca zarzuty kierowane wobec papieża Franciszka ws. argentyńskiej junty, [w:] Onet.pl [online] [dostęp 2013-03-15].
  10. Watykan: Franciszek nie współpracował z juntą. „Kampania przeciwko Bergogliowi jest znana...”, [w:] Polska The Times [online] [dostęp 2013-03-15] [zarchiwizowane z adresu 2013-03-19].
  11. Franz Jalics SJ, Ergänzende Erklärung von Pater Franz Jalics SJ [online], Towarzystwo Jezusowe, 20 marca 2013 [dostęp 2013-03-22] [zarchiwizowane z adresu 2013-05-16] (niem.).