Frank Bleichman

Frank Bleichman
Franciszek Blaichman
Ilustracja
porucznik porucznik
Data i miejsce urodzenia

11 grudnia 1922
Kamionka, Polska

Data i miejsce śmierci

27 grudnia 2018
Nowy Jork, Nowy Jork, USA

Przebieg służby
Siły zbrojne

żydowski ruch oporu
Armia Ludowa

Formacja

Urząd Bezpieczeństwa Publicznego

Stanowiska

dowódca oddziału partyzanckiego

Główne wojny i bitwy

II wojna światowa

Odznaczenia
Krzyż Walecznych (1943–1989) Krzyż Walecznych (1943–1989)

Frank Bleichman, właśc. Franciszek Blaichman, Franciszek Blajchman (ur. 11 grudnia 1922 w Kamionce, zm. 27 grudnia 2018 w Nowym Jorku[1]) – członek żydowskiego ruchu oporu w czasie II wojny światowej, funkcjonariusz stalinowskiego aparatu represji w Polsce.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w rodzinie żydowskiego drobnego kupca zbożowego[2]. W 1942 na wieść o przygotowanym przesiedleniu Żydów z Kamionki do getta w Lubartowie uciekł z rodzinnej wsi, i ukrywał się w Kierzkówce u rodziny Aleksandra i Stanisławy Głosów, odznaczonych później Medalem Sprawiedliwych Wśród Narodów świata[2][3]. W grudniu 1942[2], lub latem 1943 według innych źródeł[3], opuściwszy schronienie u Głosów, zorganizował niewielką, kilkuosobową grupę zbrojną, złożoną z ukrywających się Żydów, działającą w okolicznych lasach. Grupa utrzymywała kontakty z lokalną partyzantką komunistyczną. Według niektórych opinii była bandą rabunkową[potrzebny przypis], i jako taka była zwalczana przez polską partyzantkę. Według pamiętnika Bleichmana oddział zamordował m.in. dwóch młodych żołnierzy AK. W 1944 jego oddział, liczący już ok. 25 osób, brał udział w ramach 3 kompanii 5 batalionu im. J. Hołoda w marszu z lasów parczewskich w lasy puławskie i w bitwie pod Rąblowem, po której nastąpił powrót w lasy pod Parczewem[4]. Po wojnie rozpoczął pracę w Urzędzie Bezpieczeństwa, piastując w 1945 stanowisko po. kierownika Wydziału Więzień i Obozów kieleckiego WUBP[5]. Po 1951 emigrował do USA.

W listopadzie 2009 opublikował pamiętnik, Rather Die Fighting: A Memoir of World War II[6], wydany w sierpniu 2010 w przekładzie polskim, jako Wolę zginąć walcząc. Wspomnienia z II wojny światowej[4]. Książka, zwłaszcza jej polskie wydanie, spotkało się z licznymi głosami krytyki ze strony historyków i środowisk kombatanckich, ze względu zawarte w niej liczne treści określane przez krytyków jako antypolskie i fałszujące historie. Szczególnie dużo protestów wzbudziły oskarżenia AK o współdziałanie z niemieckim okupantem i o programowy antysemityzm[7][8][9]. IPN w 2010 wszczął śledztwo w sprawie podejrzenia Bleichmana o popełnienie przestępstw stalinowskich oraz mordowanie członków polskiego ruchu oporu[10].

W 2019 roku podczas konferencji prasowej przed konferencją nt. Bliskiego Wschodu w Warszawie amerykański sekretarz stanu Mike Pompeo zaprezentował sylwetkę Blaichmana jako świadectwo odporności polskiego narodu i amerykańskiego ideału, że każdy kto ma duże marzenia, może wznieść się na wyżyny, co komentowane było jako wpadka dyplomatyczna[11][12].

Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Neil Genzlinger: Frank Blaichman, 96, Dies; Led Jewish Fighters in World War II. nytimes.com, 25 stycznia 2019. [dostęp 2019-01-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-01-28)]. (ang.).
  2. a b c Muzeum Holocaustu.
  3. a b Israel Gutman, Lucien Lazare, Sara Bender: The Encyclopedia of the Righteous Among the Nations: Poland. Jad Waszem, 2004, s. 238. [dostęp 2011-04-04].
  4. a b Wolę zginąć walcząc. Wspomnienia z II wojny światowej.
  5. Twarze Bezpieki.
  6. Frank Blaichman: Rather Die Fighting: A Memoir of World War II. Skyhorse Publishing Company, 2011. ISBN 978-1-61145-015-6.
  7. Były pracownik UB szkaluje Polskie Podziemie zmagające się z totalitaryzmami. [dostęp 2012-06-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-16)].
  8. Ubek wspomina mordowanie.
  9. „Żydowski bohater” mordował Polaków: To byli antysemici!. [dostęp 2012-06-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-18)].
  10. IPN zbada książkę ubeka. rp.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-10-04)]..
  11. Wpadka sekretarza stanu USA. Pochwalił stalinowskiego oprawcę. TVP Info. [dostęp 2019-02-13].
  12. Press Availability With Polish Foreign Minister Jacek Czaputowicz. U.S. Department of State – www.state.gov. [dostęp 2019-02-13].