Ferdinand Deda
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Gatunki | |
| Zawód | |
| Aktywność | 1965–2003 |
| Odznaczenia | |
 | |
Ferdinand Deda (ur. 5 lutego 1941 w Peqinie, zm. 22 sierpnia 2003 w Stambule[1]) – albański dyrygent i kompozytor.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Po ukończeniu nauki w szkole artystycznej Jordan Misja w Tiranie uczył muzyki w szkole w Gjirokastrze[1]. W 1960 wyjechał do Pragi na studia w tamtejszym konserwatorium[2]. Wskutek pogorszenia stosunków albańsko-czechosłowackich w 1961 powrócił do kraju. Studia dokończył w 1966 na wydziale muzyki Instytutu Sztuk w Tiranie[3]. Po studiach rozpoczął współpracę z orkiestrą Albańskiego Radia i Telewizji jako dyrygent, a także z orkiestrą stołecznego Teatru Opery i Baletu[3]. Zainicjował cykl wiosennych koncertów symfonicznych, transmitowanych przez telewizję. Był kompozytorem do kilku filmów fabularnych i animowanych. W 95 filmach fabularnych, wyprodukowanych przez Studio Filmowe Nowa Albania, Ferdinand Deda dyrygował orkiestrą wykonującą muzykę do filmu.
Wraz z orkiestrą symfoniczną Albańskiego Radia i Telewizji odbył ponad 300 koncertów, w tym także poza granicami Albanii (Włochy, Grecja, Turcja). W dorobku kompozytorskim Dedy znajduje się kilkadziesiąt utworów orkiestrowych, w tym trzy tańce symfoniczne, koncert na klarnet i orkiestrę, a także utwory na skrzypce i wiolonczelę. Komponował także piosenki dla dzieci i pisał teksty piosenek[2].
W latach 1991-1992 odbył specjalistyczny staż we Włoszech[2]. Za swoją działalność otrzymał w 1997 od władz Albanii tytuły Zasłużonego Artysty (alb. Artist i Merituar) i Wielkiego Mistrza (Mjeshter i Madh)[3]. W 2017 został odznaczony Orderem Nderi i Kombit (Honor Narodu)[4].
Zmarł w szpitalu w Stambule[5].
Muzyka filmowa[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Ferdinand Deda dirigjenti me temperament te zjarrte = 2022-08-17 [online], aktoretshqiptare.info (alb.).
- ↑ a b c Ferdinand Deda = 2017-02-03 [online], teksteshqip.com, 2011 (alb.).
- ↑ a b c Fjalor Enciklopedik Shqiptar, vol. 1. Tirana: 2008, s. 425. (alb.).
- ↑ Honor of Nation Award for the late well-known artist Ferdinand Deda = 2018-06-21 [online], opusalb.com, 21 maja 2017 (alb.).
- ↑ 24 gusht 2003, nderron jete dirigjenti dhe kompozitori Ferdinand Deda = 2018-06-21 [online], qmksh.al, 2003 (alb.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Sokol Shupo: Enciklopedia e muzikes shqiptare, vol.1. Tirana: Asmus, 2008. (alb.).
- Abaz Hoxha: Enciklopedi e kinematografise shqiptare. Tirana: 2002. ISBN 99927-1-555-3. (alb.).
- Ferdinand Deda w bazie IMDb (ang.)