Ewangeliarz z Lindisfarne
Ewangeliarz z Lindisfarne (łac. Codex Lindisfarnensis) – iluminowany manuskrypt powstały na początku VIII wieku w klasztorze Lindisfarne, zawierający łaciński tekst czterech Ewangelii. Reprezentuje jedną z najlepszych edycji tekstu Wulgaty, bliską Kodeksowi Amiatyńskiemu. W wydaniach krytycznych oznaczany jest symbolem Y[1].
Księga składa się z 259 pergaminowych kart formatu 340×235 mm[2]. Oryginalna oprawa nie zachowała się i w latach 1852-1853 wykonano nową, z drewna dębowego obłożonego czerwonym aksamitem i pokrytą srebrem oraz szlachetnymi kamieniami[3]. Uważany za jeden z najpiękniejszych przykładów insularnej sztuki iluminatorskiej manuskrypt zawiera m.in. ozdobne inicjały, ornamenty zwierzęce i portrety czterech ewangelistów. Każda z czterech Ewangelii poprzedzona jest ozdobną kartą nazywaną „dywanową”, przedstawiającą ornament geometryczny oparty na położonym centralnie krzyżu[4]. Zgodnie z treścią dodanego w X wieku przez mnicha Aldreda kolofonu księga została sporządzona przez Eadfritha, opata w Lindisfarne w latach 698-721, na cześć św. Kutberta. Aldred dodał także do łacińskiego tekstu jego interlinearny przekład na język staroangielski.
Manuskrypt przebywał na Lindisfarne do 875 roku, kiedy to mnisi opuścili klasztor w związku z najazdem duńskim. W 995 roku trafił do katedry w Durham. Po sekularyzacji dóbr kościelnych przez Henryka VIII w 1539 roku dostał się w prywatne ręce. Na początku XVII wieku stanowił część zbiorów antykwariusza Roberta Cottona (1571-1631). Od 1753 roku księga stanowi własność British Library.
Galeria[edytuj | edytuj kod]
-
Ozdobny inicjał -
Ozdobny inicjał -
Ewangelista Mateusz -
Ewangelista Marek -
Ewangelista Jan
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Robert F. Hull Jr., The Story of the New Testament Text. Movers, Materials, Motives, Methods, Society of Biblical Literature, Atlanta 2010, s. 94.
- ↑ Stan Knight, Historical Scripts. From Classical Times to the Renaissance, Oak Knoll Press, New Castle 1998, s. 45.
- ↑ Roy M. Liuzza and A. N. Doane, Anglo-Saxon manuscripts in microfiche facsimile, Volume 3: Anglo-Saxon Gospels, Center for Medieval and Early Renaissance Studies, Binghamton 1995, s. 3.
- ↑ Klára Csapodiné Gárdonyi, Iluminowane kodeksy europejskie, Ossolineum, Wrocław 1984, s. 100.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- The Oxford Dictionary of Art, Oxford University Press, Oxford 2004.