Eliasz Goldhammer
 | |
| Data i miejsce urodzenia | 1851 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 24 grudnia 1912 |
| Zawód, zajęcie | prawnik, wiceburmistrz Tarnowa |
Eliasz Goldhammer, czasem Eliasz Goldhamer[1] (ur. najprawdopodobniej 1851 r. w Dynowie, zm. 24 grudnia 1912 r. w Tarnowie) – prawnik, działacz społeczny i samorządowy, radny i pierwszy wiceburmistrz Tarnowa narodowości żydowskiej.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Eliasz Goldhammer urodził się najprawdopodobniej w 1851 roku w Dynowie, w rodzinie żydowskiej. Był synem Berla i Laje[2]. Ukończył studia prawnicze na Uniwersytecie Jagiellońskim, po czym rozpoczął praktykę adwokacką w Tarnowie. Znany był jako zdolny obrońca w sprawach karnych[3], "złotousty tarnowski adwokat"[2]. W 1877 roku został wybrany radnym miejskim[2]. Od 1890 roku pełnił funkcję płatnego asesora, czyli drugiego zastępcy burmistrza miasta[3]. W 1906 roku, jako pierwszy przedstawiciel swojego narodu, został wybrany wiceburmistrzem Tarnowa[4]. Po ustąpieniu ze stanowiska ówczesnego burmistrza, Witolda Rogoyskiego, przejął na okres jednego miesiąca, od 13 grudnia 1906 do 14 stycznia 1907 roku, pełnienie jego obowiązków[2]. Po wyborze na to stanowisko przedstawiciela endecji, Tadeusza Tertila, ustąpił ze stanowiska[2], które jednak odtąd aż do wybuchu II wojny światowej było zawsze obsadzane przez przedstawicieli narodowości żydowskiej[3].
Eliasz Goldhammer był zwolennikiem asymilacji Żydów polskich, pozostając w opozycji do zwolenników syjonizmu[4], mających duże wpływy w tarnowskim kahale[2]. Współorganizował Żydowską Partię Narodową, z ramienia której bezskutecznie kandydował do Sejmu Krajowego Galicji[3]. W 1897 także bezskutecznie uczestniczył w wyborach do Rady Państwa w Wiedniu z kurii miast w okręgu wyborczym Kołomyja — Śniatyn — Buczacz, kiedy zwyciężył go Maksymilian Trachtenberg[5].
Poza działalnością polityczną i samorządową udzielał się również na polu ekonomii, był długoletnim prezesem rady nadzorczej Towarzystwa Kredytowego dla Handlu i Przemysłu[3], członkiem[1] i dyrektorem Tarnowskiej Kasy Oszczędności[3]. Przejawiał również zainteresowania kulturalne: w latach 80. XIX wieku w ramach publicznych odczytów zapoznawał Tarnowian z twórczością Henryka Ibsena[4].
Eliasz Goldhammer zmarł 24 grudnia 1912 roku i został pochowany na cmentarzu żydowskim. W 1913 roku tarnowska rada miejska zdecydowała o nazwaniu jego imieniem części dawnej ulicy Zdrojowej[3], a w budynku pod numerem 5 na tej ulicy, gdzie znajdowała się siedziba Towarzystwa Kredytowego, wmurowano istniejącą do dziś marmurową tablicę pamiątkową poświęconą Eliaszowi Goldhammerowi[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkiem Księstwem Krakowskiem na rok 1886. Lwów, 1886, s. 515.
- ↑ a b c d e f g Kazimierz Bańburski, Eliasz Goldhammer - tarnowski Europejczyk. muzeum.tarnow.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-06-20)]. [dostęp 6 maja 2010]
- ↑ a b c d e f g Barbara Sawczyk, Maria Sąsiadowicz, Ewa Stańczyk, Ocalić od zapomnienia... Patroni tarnowskich ulic. Tom I, Tarnów: Miejska Biblioteka Publiczna im. Juliusza Słowackiego, 2003, ISBN 83-915445-2-4, OCLC 749304724.
- ↑ a b c Kazimierz Bańburski, Żydzi w Tarnowie do 1939 r. [dostęp 6 maja 2010]
- ↑ Wynik wyborów z kurji miast. „Kurjer Lwowski”. 79, s. 6, 20 marca 1897.