Dyskusja:Kalendarz juliański

Coś mi się tu nie zgadza... Juliusz Cezar ustanawia w 45 p.n.e kalendarz z 365 dniami i jednym przestępnym co 4 lata... Ale w 8 roku n.e. dopiero lata przestępne były liczone co 4 lata?? To jest chyba błąd logiczny albo ja jestem głupi... Flegmus 16:29, 26 lut 2004 (CET)[odpowiedz]

Nie, to nie jest błąd i głupi też pewnie nie jesteś :-) . Cesarz ustanawia, ale o wykonanie tego nakazu (ogłaszanie lat przestępnych) miał dbać główny kapłan. No i dbał tak jak chciał. Do dziś się wszyscy sprzeczają jak to tam było naprawdę (szczegóły na en:Julian calendar), w każdym razie pewny jest dopiero rok przestępny 8 AD, a wcześniej to najprawdopodobniej lata przestępne były co 3 lata, a na pewno nie tak jak chciał Cezar. Olaf 18:03, 26 lut 2004 (CET)[odpowiedz]


Aaaa... To sądzę, że trzeba zaznaczyć, że życzenie Juliusza Cezara nie było spełnione do końca. Przynajmniej zaznaczyć to wcześniej niż jest teraz... Flegmus 19:18, 26 lut 2004 (CET)[odpowiedz]

ok. zaraz zrobię. Olaf 19:20, 26 lut 2004 (CET)[odpowiedz]

prośba[edytuj kod]

czy można by zrobić jakiś dział na temat kalendarza juliańskiego :-)


             Szukam religi posługujących sie tym kalendarzem 

dzień przestępny[edytuj kod]

Z czego wynika podana przez was informacja, że w kalendarzu juliański (a także rzymskim przed reformą juliańską) dzień dodatkowy (miesiąc) wstawiany był między 24 a 25 lutego? Cała znana mi literatura tego zagadnienia podaje, że miało to miejsce między 23 a 24 lutego. Proszę to sprawdzić. Z poważaniem A.G.

Wynika to z przeliczenia dat miesięcznych kalendarza rzymskiego na naszą rachubę. Dodatkowy dzień lub miesiąc wstawiany był po dniu oznaczanym jako a.d. VI Kal. Mart. (szósty dzień przed Kalendami Marcowymi), a to jest 24 lutego. Pomyłka w wymienionych przez ciebie źródłach wynika prawdopodobnie z nieuwzględnienia faktu, że 27 lutego to trzeci (a nie drugi, jak by się mogło wydawać) dzień przed Kalendami. Autokrata 02:08, 15 wrz 2005 (CEST)[odpowiedz]

Strony ujednoznaczniające (disambiguation)[edytuj kod]

Proponuję, póki nie powstaną strony ujednoznaczniające do wyrazów typu September (przecież link chyba nie miał się odnosić do wokalistki:-)?) czy December (płyta Chrisa Bottiego?) usunąć linki do tych stron.

Błąd?[edytuj kod]

Kalendarz juliański dodawał 1 dzień co 4 lata, czyli jeden rok liczył średnio 365 dni i 6 godzin, co w zapisie dziesiętnym daje 365,25 dni. Skoro rzeczywisty czas obiegu Ziemi wokół Słońca wynosi średnio 365,2422 dni, to wynika z tego, że kalendarz juliański spieszył się, a nie opóźniał jak to napisano w artykule. Matematycznie rzecz ujmując, przyspieszenie to wynosiło 1:(365,25 - 365,2422) = 1:0,0078 = 128,205128205... lat.

Matematycznie rzecz ujmując, kalendarz juliański się spóźnia, gdyż wskazuje datę wcześniejszą, niż "rzeczywista". Spróbuję podać prosty przykład: jeśli o godzinie 14.00 zegar wskazuje 13.00, to znaczy, że się późni, a nie, że się spieszy. Opóźnienie to w przypadku kalendarza juliańskiego wynosi obecnie około dwóch tygodni (13 dni czy coś) i narasta. Przyczyną tego opóźnienia jest fakt, że w kalendarzu juliańskim rok kalendarzowy jest dłuższy od słonecznego (365,25 zamiast 365,2422). Tak samo, jeśli godzina zegarowa jest dłuższa od rzeczywistej, tj. obieg dłuższej wskazówki wokół tarczy zegara trwa dłużej niż godzinę, zegar się późni, a nie spieszy. Czy to jest "matematycznie" jasne? Autokrata (dyskusja) 14:00, 29 lut 2008 (CET)[odpowiedz]

Tabela przeliczania dat[edytuj kod]

Błędnie wstawiona do Kalendarz rzymski. Po przeredagowaniu tekstu (zawiera nonsensy) i weryfikacji samej tabeli, może się kiedy przyda:

Tabela przeliczania dat[edytuj kod]

Wizerunek rzymskiego kalendarza z około 60 r. p.n.e.

Przy określaniu dat w kalendarzu rzymskim do terminów: Kalendae (kalendy), Nonae (nony), Idus (idy) dodaje się nazwy miesięcy jako przydawkę przymiotnikową, np. Kalendis Ianuariis (w kalendy styczniowe) , Nonis Februariis (w nony lutowe), Idibus Martiis (w idy marcowe).

Dzień poprzedzający dni stałe w kalendarzu oznaczony jest za pomocą pridie (poprzedniego dnia), np. pridie Kalendis Ianuariis (w przeddzień kalend styczniowych), pridie Nonas Augustias (w przeddzień non sierpniowych), pridie Idus Martias (w przeddzień id marcowych)[1]. Czasem dni te nazywane bywają w źródłach drugimi kalendami, idami czy nonami[2]. W przypadku roku przestępnego luty miał dwa razy VI kalendy marcowe (tzw. bisextus, bisextilis, czyli rok przestępny)[2].

Sposób przeliczania kalend, na rachubę naszego czasu, przedstawia się w następujący sposób. Do dni 28, 30, 31 (liczby dni w miesiącu) dodajemy 2 i odejmujemy konkretne kalendy (np. XIV kalendy grudniowe: 30 + 2 - 14 = 18 listopada). W przypadku id i non obliczenia są podobne, z tą różnicą, że do stałych liczb non (5, 7) i id (13, 15) dodajemy 1, np: III nony sierpniowe: 5 + 1 - 3 = 3 sierpnia, VI idy marcowe: 15 + 1 - 6 = 10 marca[2].

Niżej przedstawiona tabela, upraszcza ustalanie rzymskich dat dziennych na daty wg kalendarza gregoriańskiego , bez potrzeby ich przeliczania[3].

Uwaga! - Zawarte liczby dni i nazwy miesięcy, w tabeli są odpowiednikiem zreformowanego kalendarza rzymskiego w 46 r. p.n.e. - (tzw. kalendarza juliańskiego).

Tabela przeliczania dat
L.P. miesiące /31 dni/ miesiące /30 dni/ miesiące /28 (29) dni/ miesiące /31 dni/ L.P.
X
  • Ianuarius (styczeń)
  • Augustus (sierpień)
  • December (grudzień)
  • Aprilis (kwiecień)
  • Iunius (czerwiec)
  • September (wrzesień)
  • November (listopad)
  • Februarius (luty)
  • Martius (marzec)
  • Maius (maj)
  • Iulius (lipiec)
  • October (grudzień)
X
obliczanie obliczanie obliczanie obliczanie

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

21.

22.

23.

24.

25.

26.

27.

28.

29.

30.

31.

Kalendis (Ianuariis, itd.)

a.d. IV (Nonas Ianuarias, itd.)

a.d. III

pridie

Nonis (Ianuariis, itd.)

a.d. VIII (Idus Ianuarias, itd.)

a.d. VII

a.d. VI

a.d. V

a.d. IV

a.d. III

pridie

Idibus (Ianuariis, itd.)

a.d. XIX (Kalendas Februarias,

a.d. XVIII Septembres, Ianuarias)

a.d. XVII

a.d. XVI

a.d. XV

a.d. XIV

a.d. XIII

a.d. XII

a.d. XI

a.d. X

a.d. IX

a.d. VIII

a.d. VII

a.d. VI

a.d. V

a.d. IV

a.d. III

pridie

Kalendis (Ianuariis, itd.)

a.d. IV (Nonas Ianuarias, itd.)

a.d. III

pridie

Nonis (Ianuariis, itd.)

a.d. VIII (Idus Ianuarias, itd)

a.d. VII

a.d. VI

a.d. V

a.d. IV

a.d. III

pridie

Idibus (Ianuariis, itd.)

a.d. XVIII (Kalendas Maias, Iulias,

a.d. XVII Octobres, Decembres)

a.d. XVI

a.d. XV

a.d. XIV

a.d. XIII

a.d. XII

a.d. XI

a.d. X

a.d. IX

a.d. VIII

a.d. VII

a.d. VI

a.d. V

a.d. IV

a.d. III

pridie

(brak)

Kalendis (Ianuariis, itd.)

a.d. IV (Nonas Ianuarias, itd)

a.d. III

pridie

Nonis (Ianuariis, itd.)

a.d. VIII (Idus Ianuarias, itd)

a.d. VII

a.d. VI

a.d. V

a.d. IV

a.d. III

pridie

Idibus (Ianuariis, itd.)

a.d. XVI (Kalendas Martias)

a.d. XV

a.d. XIV

a.d. XIII

a.d. XII

a.d. XI

a.d. X

a.d. IX

a.d. VIII

a.d. VII

a.d. VI

a.d. V

a.d. IV

a.d. III

pridie

(brak)

(brak)

(brak)

Kalendis (Martiis, itd.)

a.d. VI (Nonas Martias)

a.d. V

a.d. IV

a.d. III

pridie

Nonis (Martiis, itd.)

a.d. VIII (Idus Martias, Maias,

a.d. VII Iulias, Octobres)

a.d. VI

a.d. V

a.d. IV

a.d. III

pridie

Idibus (Martiis, itd.)

a.d. XVII (Kalendas Apriles, Iunias,

a.d. XVI Augustas, Novembres)

a.d. XV

a.d. XIV

a.d. XIII

a.d. XII

a.d. XI

a.d. X

a.d. IX

a.d. VIII

a.d. VII

a.d. VI

a.d. V

a.d. IV

a.d. III

pridie

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

21.

22.

23.

24.

25.

26.

27.

28.

29.

30.

31.

Przypisy[edytuj kod]

  1. M. Wielewski: Krótka gramatyka języka łacińskiego. Warszawa: 1990, s. 126-127. ISBN 83-02-00754-4.
  2. a b c J. Szymański: Nauki pomocnicze historii. Warszawa: 2002, s. 135. ISBN 83-01-13592-1.
  3. Do kalendarza rzymskiego jest zbliżony tzw. Consuetudo Bononiensis (styl boloński) - z okresu ok. VIII w. n. e.

Dlaczego Juliański?[edytuj kod]

Czy ktoś zauważył w ogóle, że ten kalendarz nazywa się juliański? Jak wiadomo kalendarz powstał na zlecenie Juliusza Cezara, więc czy nie powinien się nazywać julijskim? Na pewno nie można powiedzieć, że to przecież dwa takie same imiona, tylko się trochę różnią, jak Jan i Janusz. Juliusz to w końcu nazwisko i wątpię, czy można je tak odmienić. Więc dlaczego juliański? Czyżby jakiś Julian za tym stał? Kalendarz ten nazywa się tak w każdym języku. To jest co najmniej dziwne.

Nie stał za tym żaden Julian. Kalendarz nazywa się "juliański" wzorem łaciny, w której przymiotnik "Iulianus" oznacza "pochodzący od (lub: należący do) Juliusza". "Julijski" natomiast odpowiadałoby łacińskiemu przymiotnikowi "Iulius", co oznacza "pochodzący od (lub: należący do) rodu Juliuszów". Kalendarz w oczywisty sposób pochodzi od Juliusza Cezara osobiście, a nie od gens Iulia en masse, dlatego też nazywa się - jak słusznie zauważasz, we wszystkich językach, co jednak nie jest dziwne - juliańskim, a nie julijskim. -212.87.13.78 (dyskusja) 06:32, 4 sty 2012 (CET)[odpowiedz]
Status: niezałatwione

Zgłoszenie zostało przeniesione z Wikipedia:Zgłoś błąd w artykule ponieważ prawdopodobnie nie zostało rozwiązane w ciągu 45 dni.

Niezgodność informacji w dwóch artykułach, dotycząca zmiany długości lutego i sierpnia:

30 lutego: "Dopiero w 8 r. n.e. cesarz Oktawian August skrócił ów miesiąc po to, by dodatkowy dzień "przekazać" sierpniowi. Miało to na celu przedłużenie tego miesiąca tak, aby sierpień (łac. Augustus), którego nazwa była nadana na cześć Oktawiana Augusta (poprzednio nosił miano Sextilis), nie był krótszy od miesiąca Juliusza Cezara – lipca (łac. Julius)."

Kalendarz juliański: "Nieprawdą jest natomiast podawana często historia jakoby wydłużył on długość tego miesiąca kosztem lutego (gdyż jakoby miesiąc poświęcony Augustowi miał mieć taką samą długość jak miesiąc poświęcony Cezarowi). W rzeczywistości długość miesięcy taka jaką znamy dziś została ustalona już za czasów reformy Cezara."

Ponieważ nie znam prawdy - nie poprawiam.

Pozdrawiam Zgłasza: DCh 79.189.118.91 (dyskusja) 10:24, 20 sty 2012 (CET)[odpowiedz]

A w którym roku w rzymie już nie obowiązywał?

Proszę pomóżcie 

Lata przestępne od 8 roku p.n.e. do 8 roku n.e.[edytuj kod]

"Dopiero od 8 roku n.e. lata przestępne liczone są co 4 lata. Wcześniej, wbrew woli Cezara, liczono je najprawdopodobniej co 3 lata (zapewne przez pomyłkę albo niedbałość odpowiedzialnego kapłana). Pierwszymi latami przestępnymi były 45 p.n.e., 42 p.n.e. i 39 p.n.e. aż do 9 p.n.e., kiedy odkryto nieprawidłowość. Dlatego też cesarz Oktawian August zarządził, aby od roku 9 p.n.e. skorygować ten błąd nie wstawiając przez jakiś czas dodatkowych dni do lat przestępnych."

Ale przez jaki czas Oktawian August zabronił wstawiać dodatkowych dni do lat przestępnych? Wiadomo, że wydał to rozporządzenie w 9 roku p.n.e., a lata przestępne na pewno "wróciły" w 8 roku n.e. Czy to może oznaczać, że przez te 16 lat nie było lat przestępnych?

Hipolit z Rzymu około 202 n.e. pisał w komentarzu do Ks. Daniela 4,23:

Quote-alpha.png Chrystus narodził się w środę 25 grudnia, w 42 roku panowania Augusta[4]. Nie wiadomo czy panowanie to liczyć należało od przyznania Oktawianowi tytułu Augusta co nastąpiło 16 stycznia 27 p.n.e., czy od zwycięskiej bitwy pod Akcjum (2 września 31 p.n.e.). W pierwszym wypadku byłoby to ok. roku 14 n.e., w drugim jeszcze wcześniej. 25 grudnia przypada w środę w latach: 9 p.n.e., 3 p.n.e. i 9 n.e. Trudno jednak ocenić, skąd Hipolit czerpał swoje informacje.

Inny chrześcijański pisarz, Klemens z Aleksandrii, około 200 n.e. wskazywał, w ślad za wcześniejszymi autorami, datę 25 egipskiego miesiąca Pachons[g] 28 roku panowania Augusta lub 24 czy 25 egipskiego miesiąca Pharmuti[h] (19 lub 20 kwietnia tegoż roku). Sam opowiadał się za datą (według późniejszych przeliczeń) 17 listopada 3 p.n.e. (środa).

Erę „od narodzenia Chrystusa” (Anno Domini), a co za tym idzie, rok 1 (jako pierwszy rok po narodzinach Jezusa z Nazaretu) wprowadził w 525 r. zakonnik Dionizjusz Mniejszy, pracujący na polecenie papieża Jana I. Przyjął on 25 grudnia 753 roku aUc (Ab Urbe condita – od założenia Rzymu) za datę narodzin, a rok 754 aUc za rok 1 n.e. Ponieważ nie wprowadził roku zerowego, rok narodzin stał się rokiem 1 p.n.e.

https://pl.wikipedia.org/wiki/Data_narodzin_Jezusa_Chrystusa

To jest z Waszego artykułu. Jeżeli nie można ustalić czy i jakie lata między 8 rokiem p.n.e. a 8 rokiem n.e. były przestępne, to jakim cudem Hipolit z Rzymu ustalił, że 25 grudnia 3 roku p.n.e. to była środa, a Klemens z Aleksandrii ustalił, że 17 listopada 3 roku p.n.e. to również była środa? Poza tym dni tygodnia Rzym wprowadził dopiero podobno w IV wieku n.e.