Draga Dejanović
 | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód, zajęcie | aktorka, dziennikarka, nauczycielka, feministka |
| Narodowość | |
Draga Dejanović właściwie Draga Dimitrijević-Dejanović, cyr. Драга Димитријевић Дејановић (ur. 30 sierpnia 1840 w Kanjižy, zm. 26 czerwca 1871 w Bečeju[1]) – serbska aktorka, dziennikarka, nauczycielka i działaczka feministyczna.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodziła się w rodzinie serbskiej, mieszkającej w Kanjižy, stanowiącej wówczas część Austrii. Była córką adwokata Živojina Dimitrijevicia i jego żony Sofiji. Po ukończeniu szkoły w rodzinnej miejscowości Draga rozpoczęła naukę w Instytucie Vincikov w rumuńskiej Timișoarze[1]. W wieku 13 lat musiała przerwać edukację z powodu problemów ze wzrokiem[2]. Razem z rodziną przeniosła się do Bečeja, gdzie poznała i wbrew woli rodziców poślubiła młodego nauczyciela Mihajlo Dejanovicia[2]. Wkrótce potem dokończyła swoją edukację w węgierskim Peszcie, gdzie poznała grupę radykalnych politycznie studentów serbskich (Laza Kostić, Giga Gersić, Jovan Turoma). Wydawane w Peszcie czasopismo Danica publikowało pierwsze utwory poetyckie Dragi Dejanović, tam też zetknęła się z ideą równouprawnienia kobiet w zakresie edukacji[1]. W 1869 wydała swój pierwszy tomik poezji - Spisi Drage Dejanović. Publikowała także w czasopismach Jawor (Јавор), Matica (Матица), Zastawa (Застава) i Mlada Srbadija (Млада Србадија). Używała pseudonimu Драга Д-ћа. Pracowała także jako nauczycielka w szkole w Bečeju[3].
W latach 60. XIX w. Draga przyłączyła się do zespołu tworzącego Serbski Teatr Narodowy w Nowym Sadzie. Zadebiutowała na scenie 15 sierpnia 1862 rolą w sztuce Doktor Wespe Rodericha Benedixa[1]. Rok później przeniosła się do Belgradu, gdzie zajęła się tłumaczeniem dramatów, wystawianych przez Teatr Narodowy. W 1864 powróciła do Bečeju, gdzie zamieszkała z mężem[1]. W tym czasie napisała kilka prac poświęconych kwestii kobiecej w Serbii, w tym dzieło Emancipacija Srpkinje (Emancypacja Serbek)[1]. Kilka jej prac nie zostało opublikowanych, w tym sztuka teatralna Deoba Jakšića (Dziedzictwo Jakšićia) i studium z zakresu pedagogiki Mati (Matka).
W 1867 straciła syna, który zmarł w wieku niemowlęcym. Draga Dejanović zmarła w 1871, w czasie porodu córki.
Pamięć[edytuj | edytuj kod]
Wraz z Milicą Stojadinović jest uważana za jedną z pierwszych serbskich feministek. Krytyk literacki Jovan Skerlić nazywał Dragę Dejanović pierwszą serbską sufrażystką[2].
Publikacje[edytuj | edytuj kod]
- 1862: Зла срећа девојачка
- 1869: Списи Драге Дејановић (poezja)
- 1871: Две, три речи Српкињама (esej)
- 1871: Еманципација Српкиња (esej)
- 1871: Српским мајкама (esej)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f ДЕЈАНОВИЋ Драга рођ. Димитријевић. snp.org.rs. [dostęp 2021-04-20]. (serb.).
- ↑ a b c Драга Димитријевић Дејановић - прва српска феминсткиња. velikiljudi.rs. [dostęp 2019-02-07]. (serb.).
- ↑ Poђeha je пecникиња Драга Димитријевић-Дејановић. srpskilegat.rs. [dostęp 2019-02-07]. (serb.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- ДЕЈАНОВИЋ Драга рођ. Димитријевић. snp.org.rs. [dostęp 2021-04-20]. (serb.).
- Заборављени песници Драга Димитријевић Дејановић. knjizevnicasopis.com. [dostęp 2019-02-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-10-02)]. (serb.).