Donat Kurti
| Kraj działania | |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | 3 września 1903 |
| Data i miejsce śmierci | |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Inkardynacja | |
| Prezbiterat | 24 września 1927 |
Donat Kurti OFM (ur. 3 września 1903 w Szkodrze, zm. 11 listopada 1983 w Szkodrze[1]) – albański ksiądz katolicki, teolog, pisarz, folklorysta, więzień sumienia.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Po ukończeniu nauki w Szkodrze, w 1920 wstąpił do zakonu franciszkanów i wyjechał na studia teologiczne do Collegium Antonianum w Rzymie, które ukończył doktoratem[2][3]. 24 września 1927 w Rzymie otrzymał święcenia kapłańskie. Po powrocie do Szkodry uczył w Collegium Illyricum, w 1938 zostając dyrektorem tej szkoły[1]. W tym czasie rozpoczął badania nad albańskim folklorem, zwłaszcza nad pieśniami epickimi z północnej Albanii. W 1937 wspólnie z Bernardinem Palajem opracował i wydał zbiór pieśni i legend z albańskiego pogranicza. w latach 1940-1942 ukazały się dwa tomy bajek zebranych przez Kurtiego[2].
Po dojściu komunistów do władzy Donat Kurti został aresztowany 12 listopada 1946 i oskarżony o próbę utworzenia partii chrześcijańsko-demokratycznej, kształcenie młodzieży w duchu faszystowskim i ukrywanie broni palnej w świątyni[3]. W styczniu 1948 skazany na karę śmierci jako wróg ludu[4]. Wyrok wkrótce zmieniono na karę dożywotniego więzienia. W więzieniach i obozach pracy (Szkodra, Burrel, Beden) Kurti spędził siedemnaście lat[1]. Po wyjściu z więzienia w 1963 powrócił do pracy nad trzecim tomem bajek i nad historią prowincji franciszkańskiej w Albanii. Przygotowywał także tłumaczenie Nowego Testamentu na dialekt gegijski. Po 1967, kiedy Albanię ogłoszono państwem ateistycznym zaprzestał działalności duszpasterskiej i skoncentrował się na pisaniu. Ostatnie lata życia spędził w nędzy, mieszkając w baraku we wsi Fushe Firej k. Szkodry[4]. Jego dzieła ukazały się drukiem w latach 2003-2005.
Imię Kurtiego nosi jedna z ulic w szkoderskiej dzielnicy Perash.
Dzieła[edytuj | edytuj kod]
- 1937: Kangë kreshnikësh dhe legenda (wspólnie z Bernardinem Palajem)
- 1940-1942: Prralla kombtare mbledhe prej gojës së popullit
- 2003: Provinca Françeskane Shqyptare ( e ripërtrime ne vj.1906 ) : skicë historike
- 2005: Visaret e kombit : kangë kreshnikësh dhe legjenda
- 2010: Zakone e doke shqiptare
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Azem Qazimi: Fjalor Enciklopedik i Viktimave te Terrorit Komunist, tom IV.. Tirana: 2015, s. 398. ISBN 978-9928-168-01-6. (alb.).
- ↑ a b At Donat Kurti, me Përralla Kundër Gjakmarrje [online], gazetakritika.net [dostęp 2017-07-11] [zarchiwizowane z adresu 2013-10-10] (alb.).
- ↑ a b Fritz Radovani, At Donat Kurti përballë “albanologut” Jup Kastrati [online], ballikombetar.info [dostęp 2023-11-09] (alb.).
- ↑ a b Robert Elsie: A Biographical Dictionary of Albanian History. New York: I.B. Tauris, 2012, s. 266-267. ISBN 978-1-78076-431-3.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Robert Elsie: A Biographical Dictionary of Albanian History. I.B. Tauris: 2012, s. 266-267. ISBN 978-1-78076-431-3.
- Biogram Donata Kurtiego
- Donat Kurti = 2023-02-28 [online], kujto.al (alb.).