Dom handlowy Deierling-Morgenstern w Poznaniu
 nr rej. A-468 z 5.06.2002[1] | |
 Widok od ul. Szkolnej | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | Poznań |
| Adres | |
| Styl architektoniczny | |
| Architekt | |
| Inwestor | |
| Rozpoczęcie budowy | 1904 |
| Ukończenie budowy | 1905 |
Położenie na mapie Poznania  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego  | |
 52°24′25,2000″N 16°55′56,3520″E/52,407000 16,932320 | |
Dom handlowy Deierling-Morgenstern – secesyjny dom handlowy zlokalizowany na Starym Mieście w Poznaniu przy ul. Szkolnej 5.
Dom handlowy Deierlinga był pierwszym w Poznaniu obiektem handlowym zbudowanym w technologii żelbetowego szkieletu nośnego. Wzniesiony został w latach 1904-1905 na rogu ulic Szkolnej i Gołębiej. Inwestorem był największy wielkopolski kupiec żelazny – Jan Deierling, syn rolnika Józefa Deierlinga, wywodzącego się z rodziny bamberskiej. Partnerką Deierlinga w interesach była wdowa po kupcu Paulu Morgensternie. Nie ma natomiast pewności, co do osoby projektanta – mógł to być albo Czesław Leitgeber, albo Fritz Pfannschmidt.
Dwie dolne kondygnacje przeznaczono na cele czysto handlowe (1100 m²), a na wyższych ulokowano eleganckie apartamenty mieszkalne. Był to największy sklep w międzywojennym Poznaniu[2]. Elewacje, o dość silnych akcentach wertykalnych (od ul. Szkolnej), ozdobione są wybujałym ornamentem, przede wszystkim roślinnym oraz różnego rodzaju maskami i maszkaronami. Budynek posiadał windy towarowe. W obiekcie funkcjonował m.in. sklep żelazny samego Jana Deierlinga (jeszcze po II wojnie światowej). Starsi mieszkańcy Poznania nadal nazywają sklepy w tej kamienicy u Deierlinga.
Jan Deierling był także właścicielem największej w Polsce hurtowni artykułów metalowych (na ul. Składowej 4/7). Składnica (pięć magazynów) miała własną bocznicę kolejową. W 1938 obroty firmy wyniosły 3,5 miliona złotych (300.000 złotych zysku)[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo wielkopolska [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023.
- ↑ a b Zbigniew Kopeć, Poznań między wojnami. Opowieść o życiu miasta 1918-1939, Łódź: Księży Młyn, 2013, s. 77, ISBN 978-83-7729-030-9, OCLC 891282668.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Atlas architektury Poznania, Janusz Pazder (red.), Aleksandra Dolczewska, Poznań: Wydawnictwo Miejskie, 2008, s. 292, ISBN 978-83-7503-058-7, OCLC 316600366.
- Marcin Libicki, Poznań – przewodnik, Wydawnictwo Gazeta Handlowa, Poznań, 1997, ss.269-270, ISBN 83-902028-4-0
- Praca zbiorowa, Poznań – spis zabytków architektury, Wydawnictwo Miejskie, Poznań, 2004, s.42, ISBN 83-89525-07-0
- Poznań – atlas aglomeracji 1:15.000, wyd. CartoMedia/Pietruska & Mierkiewicz, Poznań, 2010, ISBN 978-83-7445-018-8