Dmytro Doroszenko

Dmytro Doroszenko

Data i miejsce urodzenia	8 kwietnia 1882 Wilno, gubernia wileńska, Imperium Rosyjskie
Data i miejsce śmierci	19 marca 1951 Monachium, Niemcy
minister spraw zagranicznych Państwa Ukraińskiego (Hetmanatu)
Okres	od 20 maja 1918 do 14 listopada 1918
Poprzednik	Mykoła Wasyłenko
Następca	Gieorgij Afanasjew
Multimedia w Wikimedia Commons

Dmytro Doroszenko, ukr. Дмитро Іванович Дорошенко (ur. 27 marca^?/8 kwietnia 1882 w Wilnie, zm. 19 marca 1951 w Monachium) – ukraiński historyk, działacz polityczny, minister spraw zagranicznych Hetmanatu (1918).

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Pochodził z bocznej linii starego kozackiego rodu, którego przedstawicielami byli hetmani: Mychajło Doroszenko i Petro Doroszenko.

Studiował na Uniwersytecie Warszawskim i Uniwersytecie Petersburskim, ostatecznie ukończył w 1909 Uniwersytet Kijowski. Działał w studenckiej Hromadzie, wstąpił do Ukraińskiej Partii Rewolucyjnej, następnie do Towarzystwa Ukraińskich Postępowców. W latach 1909–1913 był nauczycielem historii w Jekaterynosławiu, w 1913 powrócił do Kijowa, pracował jako nauczyciel, bibliotekarz i sekretarz Towarzystwa Naukowego im. Szewczenki. Rozpoczął współpracę z prasą rosyjską i ukraińską.

W czasie I wojny światowej był od 1915 pełnomocnikiem Wszechrosyjskiego Związku Ziemstw i Miast (tzw. Ziemgoru) (ogólnorosyjskiej organizacji samorządowej utworzonej w 1914 w celu pomocy państwu rosyjskiemu w organizacji zaopatrzenia i zaplecza szpitalnego dla armii) przy Froncie Południowo-Zachodnim. Zajmował się wówczas pomocą dla ludności cywilnej Galicji Wschodniej i Bukowiny, okupowanych przez armię rosyjską.

Po rewolucji lutowej i obaleniu caratu w marcu 1917 jeden z twórców Ukraińskiej Centralnej Rady. 26 marca 1917 wybrany do tymczasowego Komitetu Centralnego Związku Ukraińskich Autonomistów-Federalistów, od czerwca 1917 członek Ukraińskiej Partii Socjalistów-Federalistów. Od kwietnia do czerwca 1917 krajowy komisarz Rządu Tymczasowego Galicji i Bukowiny (z uprawnieniami generał-gubernatora). W sierpniu 1917 powrócił do Kijowa, mianowany komisarzem rządowym (gubernatorem) guberni czernihowskiej, funkcję sprawował do końca 1917.

Od maja do listopada 1918 minister spraw zagranicznych Hetmanatu. W październiku 1918 prowadził w Szwajcarii bezowocne rozmowy z przedstawicielami Ententy w sprawie uznania suwerenności Ukrainy i udzielenia jej pomocy. Po obaleniu Hetmanatu, w okresie rządów Dyrektoriatu Ukraińskiej Republiki Ludowej privatdozent historii Ukrainy na uniwersytecie państwowym w Kamieńcu Podolskim.

Po upadku państwowości URL, od 1920 na emigracji. Działacz ruchu hetmańców, członek Ukraińskiego Związku Włościan-Państwowców.

W latach 1921–1951 był profesorem historii Wolnego Ukraińskiego Uniwersytetu w Wiedniu, Pradze i Monachium. W latach 1926–1936 profesor Uniwersytetu Karola w Pradze. W latach 1926–1931 dyrektor Ukraińskiego Instytutu Naukowego w Berlinie. W latach 1936–1939 profesor Uniwersytetu Warszawskiego.

W latach 1945–1951 był pierwszym prezydentem Ukraińskiej Wolnej Akademii Nauk.

Autor ponad tysiąca prac naukowych dotyczących historii Ukrainy, historii kultury i Cerkwi na Ukrainie.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

• Дорошенко Дмитро w: "Енциклопедія українознавства", T. 2, Lwów 2000, ISBN 5-7707-4048-5, s.583-584
• Дорошенко Дмитро w: Енциклопедія історії України: Т. 2. Редкол.: В. А. Смолій (голова) та ін. НАН України. Інститут історії України. – Київ 2004, Wyd. «Наукова думка». ISBN 966-00-0632-2
• Ryszard Torzecki: Kwestia ukraińska w Polsce w latach 1923–1929, Kraków 1989, ISBN 83-08-01977-3
• Prace Dmytra Doroszenki w e-bibliotece Чтиво