Daniel mezopotamski
| Dama mesopotamica[1] | |||
| (Brooke, 1875) | |||
 | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek | daniel mezopotamski | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |||
 | |||
Daniel mezopotamski[3][4], daniel perski (Dama mesopotamica) – gatunek ssaka z rodziny jeleniowatych, dawniej traktowany jako podgatunek daniela[5][6][4].
Występowanie i biotop[edytuj | edytuj kod]
Naturalny zasięg jego występowania obejmował Azję Mniejszą od Turcji po Iran i Afganistan, a także część północnej Afryki[7]. W 1940 r. uznano je za gatunek wymarły na wolności, jednak w latach 1957–1959 r. ekspedycja sfinansowana przez Fritza Adama Hermanna von Opel odnalazła dziką populację 25 osobników[8] w irańskiej prowincji Hormuz. W celu ochrony gatunku przed kłusownikami przeniesiono wszystkie osobniki na wyspę Dasht-e-naz przy granicy z Irakiem. W 1978 r. wyspa znalazła się w strefie walk toczącej się wojny iracko-irańskiej. Specjalnej ekspedycji udało się wówczas uśpić i wywieźć do Izraela ostatnim odlatującym z Iranu samolotem pięć danieli mezopotamskich[7]. Obecnie występuje w kilku regionach Iranu i w Izraelu[9]. Wg stanu na 2019 w 25 ogrodach zoologicznych na świecie, w tym w polskim Wrocławiu, żyje połowa całkowitej populacji tego gatunku (ok. 340 osobników)[8].
Ich pożywienie stanowią gałęzie i liście, w porze suchej kora drzew. Samica rodzi zazwyczaj jedno młode, które po pół roku rozpoczynają samodzielne życie[7]. Preferuje otwarte tereny trawiaste.
Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]
Daniel mezopotamski jest większy od daniela europejskiego (Dama dama), osiągając do 200 kg masy. Przedstawiciele tego gatunku mają ubarwienie jasnopłowe w cętki, a zimą szarawe[7]. Mają zwykle większe i mniej łopatowate poroże. Ubarwienie jasnopłowe z białymi plamkami na bokach i grzbiecie, od spodu białawe.
Długość ciała – do 240 cm
Wysokość w kłębie – do 110 cm
masa ciała – dochodzi do 200 kg
Zagrożenia i ochrona[edytuj | edytuj kod]
Daniel mezopotamski jest zwierzęciem bardzo rzadkim. Został uznany za gatunek zagrożony wyginięciem. Objęto go całkowitą ochroną. Jest objęty konwencją waszyngtońską CITES (załącznik I)[10]. Jedyna populacja dziko żyjących danieli perskich występuje w rezerwatach w pobliżu rzek Dez i Karkheh w Iranie. Został reintrodukowany w północnym Izraelu[11].
Występowanie w Polsce[edytuj | edytuj kod]
Daniele mezopotamskie w Polsce hodowane są we wrocławskim oraz łódzkim ogrodzie zoologicznym[12].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Dama mesopotamica, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ N.Y. Werner i inni, Dama mesopotamica, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2015, wersja 2015.2 [dostęp 2015-09-04] (ang.).
- ↑ Nazwa polska za: Włodzimierz Cichocki, Agnieszka Ważna, Jan Cichocki, Ewa Rajska, Artur Jasiński, Wiesław Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 175. ISBN 978-83-88147-15-9.
- ↑ a b K. Kowalski (redaktor naukowy), A. Krzanowski, H. Kubiak, G. Rzebik-Kowalska, L. Sych: Ssaki. Wyd. IV. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991, s. 42, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0637-8.
- ↑ Halina Komosińska, Elżbieta Podsiadło: Ssaki kopytne. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2002. ISBN 83-01-13806-8.
- ↑ Wilson Don E. & Reeder DeeAnn M. (red.) Dama dama mesopotamica. w: Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3.) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. (ang.) [dostęp 2015-09-04]
- ↑ a b c d Radosław Ratajszczak, Z gazetą wśród zwierząt: Uratował je holenderski zoolog [online], dolnoslaskie.naszemiasto.pl, 5 marca 2010 [dostęp 2019-07-22] (pol.).
- ↑ a b W zoo urodził się daniel mezopotamski. Na świecie żyje tylko 700 takich zwierząt [ZDJĘCIA] [online], wroclaw.wyborcza.pl [dostęp 2019-07-22] (pol.).
- ↑ Reintroduction of animal and plant species extinct from Israel. migal-life.co.il. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-09-07)]..
- ↑ Appendices I, II and III of CITES. cites.org, 12 czerwca 2013. [dostęp 2013-07-03]. (ang.).
- ↑ Dharmani, A. 2000: „Dama dama” (On-line), Animal Diversity Web.. [dostęp 2007-11-24]. (ang.).
- ↑ Informator Polskich Ogrodów Zoologicznych 2008, Ryszard Topola, Łódź 2009.