Criva (Mołdawia)
 Przejście graniczne Criva−Mamałyha – widok na stronę mołdawską | |
| Państwo | |
|---|---|
| Rejon | |
| Wysokość | 119 m n.p.m. |
| Populacja (2014) • liczba ludności • gęstość |
|
| Nr kierunkowy | +373-247 |
| Kod pocztowy | MD-4723 |
| Tablice rejestracyjne | BR |
Położenie na mapie Mołdawii  | |
 48°16′16″N 26°40′20″E/48,271111 26,672222 | |
| Strona internetowa | |
Criva – wieś i gmina w Mołdawii, w rejonie Bryczany. W 2014 roku liczyła 1431 mieszkańców[1].
Warunki geograficzne[edytuj | edytuj kod]
Criva leży nad Prutem, przy trójstyku Mołdawii, Rumunii i Ukrainy[2]. Na terenie wsi znajduje się najdalej na zachód wysunięty punkt Mołdawii[2] oraz mołdawsko-ukraińskie przejście graniczne Criva−Mamałyga, przez które przebiegają ukraińska droga krajowa N10, łącząca się tu z mołdawską M5[3] (dawna radziecka M14: Odessa – Brześć, obecnie częściowo E583) oraz linia kolejowa Czerniowce – Ocnița ze stacją Criva[4][5].
Na terenie gipsowego kamieniołomu w Crivie odkryto w 1959 r. wejście do jaskini Kopciuszek, która ciągnie się pod terytoriami Ukrainy i Mołdawii[6].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Pierwsza wzmianka o Crivie pochodzi z 1422 r., a kolejna z 1520 r.[7]. Na podstawie pokoju w Bukareszcie kończącego wojnę rosyjsko-turecką wraz z całą Besarabią znalazła się w Imperium Rosyjskim (1812). Do 1918 r. w. znajdowała się we włości lipkańskiej ujezdu chocimskiego guberni besarabskiej.
Cerkiew św. Michała Archanioła została zbudowana w 1835 roku. W 1878 r. założono szkołę przycerkiewną, w której w 1911 r. w uczyło się 71 chłopców i 8 dziewcząt[7].
W 1892 r. włoscy specjaliści budowali we wsi linię kolejową, która połączyła Ocnițę z Nowosielicą[7].
W latach 1918–1940 i 1941–1944 w Królestwie Rumunii (judeţul Hotin, plasa Lipcani[8]). W latach 1940[9]–1941 i 1944–1991 w Mołdawskiej SRR, a następnie w niepodległej Mołdawii.
W Crivie urodził się Mihai Munteanu (1943)[8].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Caracteristici_populatie_Comune_RPL_2014. Biroul Naţional de Statistică. [dostęp 2021-08-27]. (rum.).
- ↑ a b Caracteristica generală a satului Criva. Pagina oficială a Consiliului raional Briceni. [dostęp 2023-11-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-03-10)]. (rum.).
- ↑ Republica Moldova Guvernul: Hotărâre Nr. 1468 din 30-12-2016 privind aprobarea listelor drumurilor publice naţionale şi locale din Republica Moldova. legis.md, 2017-02-24. [dostęp 2023-11-25]. (rum.).
- ↑ Станция Крива, Молдавская ЖД. alta.ru. [dostęp 2023-11-25]. (ros.).
- ↑ Kolej, transport i komunikacja w Mołdawii, czyli jak podróżować po Mołdawii?. stacjabalkany.pl. [dostęp 2023-11-25]. (pol.).
- ↑ Пещера Золушка (Крива) или имени Эмиля Раковицэ. Республика Молдова. Официальная страница. [dostęp 2023-11-25]. (ros.).
- ↑ a b c Criva, raionul Briceni. [w:] Localitățile Republicii Moldova [on-line]. moldovenii.md. [dostęp 2023-11-25]. (rum.).
- ↑ a b La Chișinău a apărut o carte despre cântărețul de operă Mihail Muntean. moldpres.md, 2021-04-20. [dostęp 2023-11-25]. (rum.).
- ↑ Alexandru Moraru: 1940: anul în care au năvălit „eliberatorii” (VI). „Gazeta de Chișinău”, 2021-11-26. [dostęp 2023-11-25]. (rum.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Criva, Briceni, Moldova. city-facts.com. [dostęp 2023-11-25]. (ang.).