Colleen Dewhurst

Colleen Dewhurst
Ilustracja
Dewhurst w The Trial of Susan B. Anthony (1971)
Imię i nazwisko

Colleen Rose Dewhurst

Data i miejsce urodzenia

3 czerwca 1924
Montreal

Data i miejsce śmierci

22 sierpnia 1991
South Salem, hrabstwo Westchester, Nowy Jork

Zawód

aktorka

Współmałżonek

James Vickery (1947–1960; rozwód)
George C. Scott
(1960–1965; rozwód); 2 dzieci
George C. Scott
(1967–1972; rozwód)

Lata aktywności

1952–1991

Multimedia w Wikimedia Commons

Colleen Rose Dewhurst[1][2] (ur. 3 czerwca 1924[3] w Montrealu[4], zm. 22 sierpnia 1991[5] w Nowym Jorku) – kanadyjsko-amerykańska aktorka teatralna, telewizyjna i filmowa. Przez jakiś czas określana była jako „Królowa off-Broadwayu”[6][7]. Nazwana „matriarchinią Broadwayu” (ang.: „The Matriarch of Broadway”) przez magazyn „Time” za sceniczne role silnych kobiet, laureatka czterech nagród Emmy i dwóch Tony Award, w latach 1985-91 pełniła funkcję prezesa Actors Equity[8].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Wczesne lata[edytuj | edytuj kod]

Urodziła się w Montrealu[9], w prowincji Quebec, jako córka gospodyni domowej Frances Marie (z domu Woods)[10][11] i Ferdinanda Augustusa „Freda” Dewhursta[12]. Była jedynaczką. Jej ojciec był właścicielem sieci sklepów cukierniczych, matka była słynną sportsmenką w Kanadzie, gdzie grała zawodowo w lidze futbolu kanadyjskiego Canadian Football League Ottawa Rough Riders[13]. Przed rokiem 1940 jej rodzina otrzymała amerykańskie obywatelstwo. Jej matka wyznawała wiarę Stowarzyszenia Chrześcijańskiej Nauki, co przejęła także Colleen.

W 1928 lub 1929 roku przeniosła się do Massachusetts, przebywała też w Bostonie, Dorchester, Auburndale i West Newton. Później przeprowadziła się do Nowego Jorku, a potem do Whitefish Bay, w hrabstwie Milwaukee w stanie Wisconsin. W siódmej klasie była kapitanem drużyny baseballowej dziewcząt. Przez dwa lata uczęszczała do Whitefish Bay High School. Naukę kontynuowała w Shorewood High School, a ostatecznie w 1942 roku ukończyła Riverside High School w Milwaukee. W tym czasie jej rodzice rozstali się. Przez dwa lata uczęszczała do Milwaukee-Downer College, zanim wyjechała się do Nowego Jorku, gdzie w 1946 zadebiutowała w The Royal Family[14], będąc jeszcze studentką w American Academy of Dramatic Arts.

Kariera[edytuj | edytuj kod]

W 1952 pojawiła na Broadwayu jako sąsiadka w tragedii Eugene’a O’Neilla Pożądanie w cieniu wiązów (Desire Under the Elms)[15] z Jocelyn Brando. W 1958 odebrała Theatre World Award za rolę Laetitii w spektaklu Dziecko mroku (Children of Darkness) na off-Broadwayu. Za rolę Mary Follet w sztuce All the Way Home w reż. Arthura Penna na Broadwayu otrzymała Tony Award (1961). Grała potem także w tragedii Christophera Marlowe'a Tamerlan Wielki (Tamburlaine the Great, 1956), komedii Williama Wycherleya Żona modna (The Country Wife, 1957–1958), dramacie Alberta Camusa Kaligula (Caligula, 1960) w reż. Sidneya Lumeta jako Cezonia. W 1963 na off-Broadwayu zdobyła Obie Award za postać Abbie Putnam w tragedii Eugene’a O’Neilla Pożądanie w cieniu wiązów (Desire Under the Elms)[16]. Kreacja Josie Hogan w przedstawieniu Eugene’a O’Neilla Księżyc dla nieszczęśliwych (A Moon for the Misbegotten)[17] przyniosła jej Tony Award (1974). Spróbowała także swoich sił jako reżyserka teatralna Ned and Jack (1981) na nowojorskiej scenie Hudson Guild Theatre, później Little Theatre. W 1981 roku znalazła się w amerykańskiej sali teatralnych sław American Theater Hall of Fame[18].

Na szklany ekran trafiła po raz pierwszy w serialu Studio One (1957). Dwa lata potem zadebiutowała na kinowym ekranie w dramacie Freda Zinnemanna Historia zakonnicy (The Nun's Story, 1959) z Audrey Hepburn jako Archanioł Gabriel w sanatorium. Była obecna w dramacie kryminalnym Richarda Fleischera Ostatnia ucieczka (The Last Run, 1971) jako Monique. Kilkakrotnie spotkała się na planie filmowym z Johnem Wayne; w westernie Marka Rydella Kowboje (The Cowboys, 1972) czy dramacie kryminalnym Johna Sturgesa Samotny detektyw McQ (McQ, 1974). Grała biblijną postać Rebeki w telewizyjnym filmie ABC Michaela Cacoyannisa Historia Jakuba i Józefa (The Story of Jacob and Joseph, 1974). Była Panią Hall w komedii romantycznej Woody’ego Allena Annie Hall (1977). W sportowym filmie Zamki na lodzie (Ice Castles, 1978) zagrała trenerkę łyżwiarstwa figurowego Beulah Smith.

Po występie w thrillerze Kiedy dzwoni nieznajomy (1979) oraz tragikomedii Boba Clarka Haracz (Tribute, 1980) z Jackiem Lemmonem i Lee Remick, zaskarbiła sobie sympatię telewidzów jako Marilla Cuthbert w miniserialu CBC/Radio-Canada Ania z Zielonego Wzgórza (Anne of Green Gables, 1985) i potem Ania z Zielonego Wzgórza: Dalsze dzieje (Anne of Green Gables: The Sequel, 1987) wg Lucy Maud Montgomery z Megan Follows (jako Ania Shirley) i Jonathanem Crombie (Gilbert Blythe). W dramacie ABC Dwie kobiety (Between Two Women, 1986) stworzyła postać Barbary Petherton, trudnej teściowej Farrah Fawcett i matki Michaela Nouri, za którą została uhonorowana nagrodą Emmy. W thrillerze HBO Michaela Andersona Miecz Gideona (Sword of Gideon, 1986) z udziałem Stevena Bauera i Michaela Yorka wystąpiła jako Golda Meir. Kreacja Margaret Page w dramacie NBC Dlaczego nas opuściła? (Those She Left Behind, 1989) przyniosła jej nagrodę Emmy. W ekranizacji powieści Danielle Steel NBC Kalejdoskop (Kaleidoscope, 1990) u boku Jaclyn Smith i Perry’ego Kinga[19] zagrała matkę zastępczą. Za rolę Avery Brown Sr. w sitcomie CBS Murphy Brown (1989–1990) zdobyła dwa razy nagrodę Emmy (1989, 1991).

Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]

W 1947 poślubiła Jamesa Vickery'ego[20]. W 1960 roku rozwiodła się i wyszła za mąż za aktora George’a C. Scotta[21], z którym miała dwóch synów: Alexandra (ur. 1960) i Campbella Whalena (ur. 19 lipca 1961 w Nowym Jorku)[22], powszechnie znanego z roli chorego na białaczkę Victora Geddesa w melodramacie Joela Schumachera Za wcześnie umierać (Dying Young, 1991) z Julią Roberts. W czerwcu 1988 na Broadwayu w sztuce Zmierzch długiego dnia Colleen Dewhurst zagrała Mary Tyrone, a jej syn Campbell Scott wystąpił w roli Edmunda Tyrone'a, syna Mary.

W 1965 doszło do rozwodu, a 4 lipca 1967 ponownie wyszła za mąż za Scotta, lecz 2 lutego 1972 ponownie się z nim rozwiodła[23]. Jej partnerem życiowym był producent teatralny Ken Marsolais[24]. Latem jeździła na Wyspę Księcia Edwarda.

Zmarła 22 sierpnia 1991 w South Salem w hrabstwie Westchester w Nowym Jorku na raka szyjki macicy w wieku 67 lat[25].

Filmografia[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Colleen Dewhurst (1924-1991). Find a Grave. [dostęp 2016-12-11]. (ang.).
  2. ↑ Colleen Dewhurst. Listal. [dostęp 2016-12-11]. (ang.).
  3. ↑ Colleen Dewhurst. Rotten Tomatoes. [dostęp 2016-12-11]. (ang.).
  4. ↑ Colleen Dewhurst Actor. TVGuide.com. [dostęp 2016-12-02]. (ang.).
  5. ↑ Colleen Dewhurst. SensaCine.com. [dostęp 2016-12-11]. (hiszp.).
  6. ↑ Colleen Dewhurst. TCM.com. [dostęp 2016-12-02]. (ang.).
  7. ↑ Colleen Dewhurst, Colleen Dewhurst – Her Autobiography, Tom Viola, New York: Scribner, 1997, ISBN 978-0-684-80701-0, OCLC 36407744.
  8. ↑ Clarke Taylor (1986-07-14): Colleen Dewhurst: Still In The Swing Of Things. Los Angeles Times. [dostęp 2016-12-11]. (ang.).
  9. ↑ Colleen Dewhurst – Sztárlexikon. Starity.hu. [dostęp 2016-12-11]. (węg.).
  10. ↑ Frances Marie Dewhurst (Woods) (deceased) – Genealogy. Geni. [dostęp 2016-12-11]. (ang.).
  11. ↑ Frances Marie (Woods) Dewhurst (abt. 1898). WikiTree. [dostęp 2016-12-11]. (ang.).
  12. ↑ Ferdinand Augustus „Fred” Dewhurst – Genealogy. Geni. [dostęp 2016-12-11]. (ang.).
  13. ↑ Colleen Dewhurst genealogy. Ancestry.com. [dostęp 2016-12-11]. (ang.).
  14. ↑ Times Staff, Wire Reports (1991-07-23): Colleen Dewhurst; Tony Winner Starred in Films. Los Angeles Times. [dostęp 2016-12-11]. (ang.).
  15. ↑ Colleen Dewhurst. Internet Broadway Database. [dostęp 2016-12-11]. (ang.).
  16. ↑ Colleen Dewhurst. Internet Off-Broadway Database. [dostęp 2016-12-11]. (ang.).
  17. ↑ Colleen Dewhurst – Bio, Facts, Family. Famous Birthdays. [dostęp 2016-12-11]. (ang.).
  18. ↑ 26 Elected to the Theater Hall of Fame; 26 From Broadway Voted Into Theater Hall of Fame. The New York Times (1981-03-05). [dostęp 2016-12-11]. (ang.).
  19. ↑ S.K. (1990-10-13): A Veteran in Steel's 'Kaleidoscope,' Colleen Dewhurst States Her Views. Los Angeles Times. [dostęp 2016-12-11]. (ang.).
  20. ↑ James Vickery (1918-1979). Find a Grave. [dostęp 2016-12-11]. (ang.).
  21. ↑ George C. Scott (1927-1999). Find a Grave. [dostęp 2016-12-11]. (ang.).
  22. ↑ Campbell Scott w bazie Notable Names Database (ang.)
  23. ↑ George C. Scott w bazie Notable Names Database (ang.)
  24. ↑ Colleen Dewhurst Biography (1924-1991). Film Reference. [dostęp 2016-12-11]. (ang.).
  25. ↑ Mervyn Rothstein (1991-08-23): Colleen Dewhurst, an Imposing Actress, Dies at 67. The New York Times. [dostęp 2016-12-11]. (ang.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Colleen_Dewhurst&oldid=71012984”