Cmentarz ewangelicki w Karwieńskich Błotach Pierwszych

Cmentarz ewangelicki w Karwieńskich Błotach Pierwszych
Obiekt zabytkowy nr rej. 1089 z 24.04.1990
Ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

 pomorskie

Miejscowość

Karwieńskie Błoto Pierwsze

Typ cmentarza

wyznaniowy

Wyznanie

mennonityzm, luteranizm

Stan cmentarza

nieczynny

Powierzchnia cmentarza

0,27 ha

Data otwarcia

XVII wiek

Położenie na mapie gminy Krokowa
Mapa konturowa gminy Krokowa, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Cmentarz ewangelicki w Karwieńskich Błotach Pierwszych”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko górnej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „Cmentarz ewangelicki w Karwieńskich Błotach Pierwszych”
Położenie na mapie województwa pomorskiego
Mapa konturowa województwa pomorskiego, blisko górnej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „Cmentarz ewangelicki w Karwieńskich Błotach Pierwszych”
Położenie na mapie powiatu puckiego
Mapa konturowa powiatu puckiego, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Cmentarz ewangelicki w Karwieńskich Błotach Pierwszych”
Ziemia54°48′33,7″N 18°10′05,5″E/54,809361 18,168194

Cmentarz ewangelicki w Karwieńskich Błotach Pierwszych – dawny cmentarz ewangelicki, założony w XVII wieku[1]. Zachowały się ruiny grobowca oraz kilka nagrobków.

24 kwietnia 1990 cmentarz został wpisany do rejestru zabytków[2].

Opis[edytuj | edytuj kod]

Nieprzydatne nadmorskie bagna leżące na południowy zachód od Karwi postanowił zagospodarować starosta pucki Jan Jakub Wejher, sprowadzając w tym celu w 1599 osadników olęderskich (głównie mennonitów). Osadnicy zmeliorowali teren i założyli wieś Karwieńskie Błota zachowując odrębny język, kulturę i wyznanie. W XIX wieku w wyniku germanizacyjnej polityki Prus ulegli znacznemu zniemczeniu. Cmentarz powstał w połowie XIX wieku. Po drugiej wojnie światowej większość zniemczonych Olędrów przesiedlono do Niemiec[3].

Cmentarz założony został na planie prostokąta i otoczony głogowym żywopłotem. Zachowały się znajdujące się w jego we wschodniej części ruiny murowanego z cegły grobowca z drugiej połowy XIX wieku oraz szczątki nagrobków, z których najstarszy nosi datę 1848. Cmentarz użytkowany był jeszcze w latach 1940.[4][5]

Cmentarz znajduje się na zachód od zabudowy wsi wśród nieużytkowanych zarastających drzewami pól[6].

Galeria[edytuj | edytuj kod]

Zdjęcia z 2016:

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Anna, Krzysztof Jakubowscy „Pomorskie cmentarze”, Gdańsk 2012, ISBN 978-83-62129-73-7, str. 60
  2. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo pomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023 [dostęp 2016-07-15].
  3. Karwieńskie Błota I i II – strona gminy Krokowa. [dostęp 2016-07-15].
  4. Joanna Małuj z zespołem, Gminny Program opieki nad zabytkami na lata 2015-2018 – Urząd Wojewódzki Gdańsk. [dostęp 2016-07-18].
  5. Cmentarz ewangelicki, Tablica informacyjna przy cmentarzu, dostęp 2016.05.20
  6. Compass, Kaszubskie Wybrzeże Bałtyku, Wyd. II, Kraków 2015