Cis Henrykowski
 pomnik przyrody ustanowiony 6 kwietnia 1992 | |
 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Nazwa systematyczna | Taxus baccata |
| Obwód | 425 cm |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Lubań  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu lubańskiego  | |
 51°10′17,28″N 15°13′05,92″E/51,171467 15,218311 | |
Cis Henrykowski – cis „Henryk” (niem. Eibe von Hennersdorf) – okaz drzewa z gatunku cis pospolity, od 1945 roku będący najstarszym drzewem na terenie Polski[1].
Położenie i historia[edytuj | edytuj kod]
Rośnie przy ścianie szczytowej stodoły w gospodarstwie nr 293 we wsi Henryków Lubański w województwie dolnośląskim[2]. Jego wiek w roku 1987 oszacowano na około 1250 lat[3]. Drzewo zostało uszkodzone przez żołnierzy w 1813 roku, przez pocisk artyleryjski w 1945 roku oraz podczas huraganu w 1989[2] (zniszczona została odnoga – obwód zmniejszył się z 5 m do 1,5 m)[4].
W latach 90. XX wieku drzewo przeszło kurację zabezpieczającą[2]. W 2016 podjęto prace zmierzające do poprawy stanu drzewa[5][6]. Korzenie drzewa zabezpieczono przed gryzoniami, zbudowano specjalne rusztowanie, zainstalowano zraszacze i zamgławiacze, co ma przygotować drzewo do letnich upałów. W 2020 r. drzewo wypuściło nowe pędy i igły[4].
Rozporządzeniem Wojewody Jeleniogórskiego Nr 8 z dnia 6 kwietnia 1992 r. cis w Henrykowie Lubańskim został ustanowiony pomnikiem przyrody (Dz. Urz. Woj. Jel. Nr 8 z dnia 6 kwietnia 1992 r. poz. 69)[7]. Cis w 2013 roku posiadał obwód 425 cm i 10,5 m wysokości[8].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Cisy (Taxus baccata L.). 2002-11-04. [dostęp 2010-05-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-06-12)]. (pol.).
- ↑ a b c Słownik geografii turystycznej Sudetów. redakcja Marek Staffa. T. 2: Pogórze Izerskie. Cz. 1: A-Ł. Wrocław: Wydawnictwo I-BiS, 2003, s. 282. ISBN 83-85773-60-6.
- ↑ Włodzimierz Seneta: Dendrologia. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1987, s. 38. ISBN 83-01-07011-0.
- ↑ a b Henryk zazielenił się na wiosnę. Uratowali najstarsze drzewo w Polsce. „Liczymy, że będzie żył jeszcze wiele lat”. TVN24 Wrocław, 2020-04-25. [dostęp 2020-04-25]. (pol.).
- ↑ Na ratunek pomnikowemu cisowi
- ↑ Usycha najstarsze polskie drzewo
- ↑ Formy Ochrony Przyrody na terenie województwa dolnośląskiego – rejestr pomników przyrody. Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska we Wrocławiu. [dostęp 2014-08-02].
- ↑ Krzysztof Borkowski: Polskie Drzewa. Wyd. I. Poznań: DALPO, 2014, s. 184. ISBN 978-83-61766-08-7. (pol.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Słownik geografii turystycznej Sudetów. Marek Staffa (redakcja). T. 2: Pogórze Izerskie (A-Ł). Wrocław: Wydawnictwo I-BiS, 2003, ISBN 83-85773-60-6.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Cis Henrykowski. cisintegracja.luban.ug.gov.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-06-13)].
- Cis w Polsce. wierzchlas.las.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-08-18)].
- Najstarsze drzewo w Polsce