Cerkiew Świętego Łazarza w Larnace
| katedra | |||||||||||||
 Widok ogólny | |||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||||||||||
| Adres | Πλατεία Αγίου Λαζάρου | ||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||
| Metropolia | |||||||||||||
| Wezwanie | |||||||||||||
| Wspomnienie liturgiczne | sobota przed Niedzielą Palmową; 17 października | ||||||||||||
| |||||||||||||
| |||||||||||||
Położenie na mapie Cypru  | |||||||||||||
 34°54′41,5″N 33°38′05,3″E/34,911528 33,634806 | |||||||||||||
| Strona internetowa | |||||||||||||
Cerkiew Świętego Łazarza[1] (także kościół św. Łazarza[2], gr. Ιερός Ναός Αγίου Λαζάρου) – prawosławna świątynia w Larnace, wzniesiona w IX w. i odnowiona w XVII w.
Według tradycji Cypryjskiego Kościoła Prawosławnego, budynek wznosi się na miejscu grobu Łazarza, człowieka wskrzeszonego przez Chrystusa, który następnie trafił na Cypr i przez wiele lat był biskupem Kition (dawna nazwa Larnaki)[3]. Źródła pisane nie informują, kiedy na miejscu tym powstała pierwsza świątynia chrześcijańska[4]. Istniejący współcześnie budynek został ufundowany przez cesarza Bizancjum Leona VI w IX w.[3] lub na początku X stulecia[4].
Jest możliwe, że po objęciu władzy na Cyprze przez francuską dynastię Lusignan obiekt został przekazany Kościołowi katolickiemu i służył mnichom obrządku łacińskiego lub ormiańskiego (co mniej prawdopodobne). Budynek został również przebudowany – dostawiono elementy w stylu gotyckim, w tym sklepienia krzyżowe, gargulce i południowy portyk, który stał się głównym wejściem do obiektu, przejmując funkcję wcześniejszej, bizantyjskiej bramy wiodącej od zachodu[4]. W XV wieku, w nieokreślonych bliżej okolicznościach, doszło do znacznych zniszczeń świątyni, co sprawiło, że w II połowie stulecia była ona faktycznie ruiną. W 1570 budynek został zamieniony na meczet, jednak już w 1589 za sumę 3 tys. tureckich srebrnych monet wykupiła go wspólnota prawosławna i ponownie urządziła w nim cerkiew[4]. Prawdopodobnie w celu łatwiejszego gromadzenia środków na remont obiektu, prawosławni dwa razy do roku, w dzień św. Marii Magdaleny i w dzień św. Łazarza udostępniali katolikom świątynię, przy czym nabożeństwa obu wyznań odbywały się na dwóch różnych ołtarzach. Zwyczaj ten przetrwał do 1784[4]. W XVII w. doszło do kolejnego remontu obiektu, który w znacznej mierze przywrócił mu pierwotny wygląd[3]. Z epoki baroku pochodzi rzeźbiony w drewnie ikonostas świątyni[3].
W XVIII i XIX w. przy cerkwi mógł istnieć monaster[4].
Pożar w 1970 roku zniszczył znaczną część wnętrza, w tym fragment ikonostasu wraz z ikonami, które odrestaurowano wpóźniejszych latach w tym XII-wieczną ikonę św. Łazarza[5].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Polski egzonim wprowadzony na 108. posiedzeniu KSNG.
- ↑ Z racji wzniesienia w czasach wczesnochrześcijańskich, przed rozłamem w Kościele.
- ↑ a b c d W. Mroczyński, Cypr, Sorus, Poznań 1997, ISBN 83-87133-19-1, ss.62–63
- ↑ a b c d e f History [online] [dostęp 2011-08-19] [zarchiwizowane z adresu 2012-06-10] (ang.).
- ↑ Rough Guide Cyprus 2019 ↓, s. 120.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Jos Simon: The Rough Guide to Cyprus. Apa Publications Ltd, 2019. ISBN 978-1789194517.