Carl Fredrich

Carl Johann Fredrich
Ilustracja
Carl Fredrich z uczniami najstarszej klasy Gimnazjum Mariackiego w Szczecinie (1915)
Data i miejsce urodzenia

20 lipca 1871
Szczecin

Data i miejsce śmierci

5 stycznia 1930
Szczecin

Zawód, zajęcie

archeolog, historyk sztuki, filolog klasyczny, nauczyciel

Narodowość

niemiecka

Carl Johann Fredrich (ur. 20 lipca 1871 w Szczecinie, zm. 5 stycznia 1930 tamże) – niemiecki archeolog, historyk sztuki, filolog klasyczny, nauczyciel, autor licznych prac na temat starej zabudowy Szczecina.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Pochodził z rodziny kupieckiej[1], mieszkającej na odrzańskiej wyspie Łasztownia, przy ul. Celnej (niem. Pladrinstraße nr 3)[a]. Skończył pobliskie gimnazjum miejskie na lewym brzegu Odry Zachodniej, przy ulicy „Zielony Szaniec” (niem. Grüne Schanze, współcześnie ul. Dworcowa)[3].

Po ukończeniu gimnazjum podjął studia w Getyndze, na Georg-August-Universität Göttingen. Studiował filozofię, filologię klasyczną i archeologię. Otrzymał stopień doktora filozofii na podstawie pracy pt. De libro Peri physios anthropou pseudippocrateo (Lebenslauf des klassischen Archäologen), wydanej w 1894 roku. W latach 1895–1896 był stypendystą DAI (niem. Deutsche Archeologische Institut). W ramach stypendium RGK (Römisch-Germanischen Kommission) i Komisji Historii Starożytnej i Epigrafiki (niem. Kommission für Alte Geschichte und Epigraphik)[4] prowadził badania archeologiczne we Włoszech i w Grecji[1].

W następnych latach był[1]:

1
A
2
B
3
C

A – Biogram Carla Fredricha, zamieszczony w tekscie rozprawy doktorskiej (Uniwersytet w Getyndze, 1894)[6]

B – Ruiny nieistniejącego Kościoła Mariackiego po pożarze w 1789 roku (według Carla Fredricha)[7],

C – Gimnazjum Mariackie, wybudowane na miejscu rozebranego w latach 1829–1830 Kościoła Mariackiego

Należał do Towarzystwa Historii Pomorza i Starożytności (niem. Gesellschaft für Pommersche Geschichte und Altertumskunde), którego wieloletnim przewodniczącym był Hugo Lemcke. W 1923 roku przejął funkcję przewodniczącego, a w 1926 roku opublikował rozszerzoną i poprawioną wersję pracy swojego poprzednika, na temat najstarszych nazw szczecińskich ulic. Swoje opracowania, dotyczące zabytkowej architektury Szczecina (budynki publiczne, kościoły, pozostałości murów miejskich; zob. np. twierdza Szczecin, bramy miejskie Szczecina) publikował m.in. w czasopismach naukowych „Baltische Studien”[8] i „Monatsblätter”[9].

Część rękopisów prac Carla Fredricha jest przechowywana w Archiwum Państwowym w Szczecinie[1].

Publikacje[edytuj | edytuj kod]

Carl Fredrich opublikował w latach 1894–1930 kilkadziesiąt prac[3][10]. Wykaz 45 pozycji, zamieszczony w Encyklopedii Szczecina–pomeranica.pl[3] rozpoczynają pozycje, dotyczące architektury Włoch i Grecji[3][10]:

  • De libro Peri physios anthropou pseudippocrateo (Lebenslauf des klassischen Archäologen) (rozprawa doktorska, Göttingen 1894[6]
  • Hippokratische Untersuchungen, Philologische Untersuchungen, Berlin, Weidmannsche Buchhandlung 1899[11]
  • Lemnos, Sonderabdruck aus den Athen (zob. Limnos), Mitteilungen 1906
  • Das Rathaus von Milet (ratusz w Milecie, współautorstwo), Berlin 1908[12]
  • Thasos (zob. Thasos), 1908
  • Inschriften von Priene (współautorstwo), G. Reimer, Berlin 1908[13]
  • Inscriptiones insularum Maris Aegaei praeter Delum, Georg Reimer, Berlin 1909
  • Vor den Dardanellen, auf altgriechischen Inseln und auf dem Athos, Weidemannsches Buchhandlung, Berlin 1915

W latach 1909–1913 ukazały się cztery pozycje dorobku, związane z pracą nauczycielską w Poznaniu i Kostrzynie nad Odrą (progran szkolny i materiały dydaktyczne, dotyczące m.in. lokalnych znalezisk archeologicznych). Od 1918 roku tematami publikacji były głównie obiekty architektoniczne Szczecina, wśród nich np. Kościół Mariacki, Kościół św. Jakuba i Kościół św. Jana Ewangelisty[3]:

  • Die ehemalige Marienkirche in Stettin und ihr Besitz, T.1 w: Baltische Studien NF, XXI, Stettin 1918
  • Die ehemalige Marienkirche in Stettin und ihr Besitz, T.2 w: Baltische Studien NF, XXIII, Stettin 1920
  • Die ehemalige Nikolaikirche zu Stettin w: Baltische Studien NF, XXIV, Stettin 1922
  • Die Kapellen und Altäre von St. Jakobi in Stettin (Festschrift zum 50jähr; Jubiläum d. Herrn Geh. R. Prof. Dr. H. Lemcke als Vorsitzenden d. Gesellschaft f. Pommersche Geschichte u. Altertumskunde), Stettin 1923
  • Bauinschriften der Stettiner Johanniskirche w: Monatsblätter Bd. 38 (1924)

Wydał również opracowania dotyczące obwarowań dawnego Szczecina, np.[3]:

  • Ein Stück der Mittelalterlichen Stadtmauer Stettins w: Baltische Studien NF Bd. XXVII, Stettin 1925
  • Das älteste Stück der Stettiner Stadtbefestigung w: Baltische Studien NF Bd XXVIII, Stettin 1926
  • Der alte Name des Passauer Tores in Stettin. Ein Deutungsversuch, C. Fredrich i M. Wehrmann: Monatsblätter Bd. 43 (1929)

oraz na temat pojedynczych ulic, małych budynków i ich właścicieli, np.[3]:

  • Zur Geschichte von Schloß Spantekow W: Monatsblätter Bd. 42 (1928)
  • Die Großeltern und Eltern der Frau Tilebein (zob. Sophie Auguste Tilebein) w: Monatsblätter Bd. 37 (1923)
  • Haus Tilebein w: Monatsblätter Bd. 38 (1924)
  • Das Stadthaus der Familie Tilebein w: Monatsblätter Bd. 39 (1925)

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. Zob położenie i współczesne zdjęcia ul. Celnej na maps google.pl[2].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d Hans Günter Cnotka: Fredrich Carl. W: red. Tadeusz Białecki: Encyklopedia Szczecina. A–O. Szczecin: Uniwersytet Szczeciński, Instytut Historii, Zakład Historii Pomorza Zachodniego, 1999, s. 262. ISBN 83-87341-45-2.
  2. ul. Celna w Szczecinie. [w:] Google Maps [on-line]. [dostęp 2016-10-20].
  3. a b c d e f g Jan Iwańczuk: Carl Johann Fredrich. [w:] pomeranica.pl [on-line]. [dostęp 2016-09-28].
  4. Geschichte des Reisestipendiums > Reisestipendiatinnen und -stipendiaten des DAI, der Römisch-Germanischen Kommission (RGK) und der Kommission für Alte Geschichte und Epigraphik. [w:] Strona internetowa Deutsches Archäologisches Institut Geschichte der Stipendien [on-line]. [dostęp 2016-10-20].
  5. Gimnazjum Fryderyka Wilhelma (niem. Friedrich-Wilhelm Gymnasium). [w:] Poznańska wiki. Wszystko o Poznaniu [on-line]. [dostęp 2016-10-20].
  6. a b Carolus Fredrich: De libro peri physios anthrōpou pseudippocrateo. Getynga: 1894. [dostęp 2016-10-20].
  7. Jan Iwańczuk: Kościół Mariacki w Szczecinie. [w:] pomeranica.pl [on-line]. [dostęp 2016-10-20].
  8. Jan Iwańczuk: Baltische Studien. [w:] pomeranica.pl [on-line]. [dostęp 2016-10-20].
  9. Jan Iwańczuk: Monatsblätter. [w:] pomeranica.pl [on-line]. [dostęp 2016-10-20].
  10. a b Search: Carl Fredrich. [w:] Internet Archive [on-line]. [dostęp 2016-10-20].
  11. Fredrich, Carl Johann: Hippokratische Untersuchungen. [w:] Kopia w archive.org [on-line]. 1899. [dostęp 2016-10-20]. (łac.).
  12. Knackfuss, Hubert, Winnefeld, Hermann, Wiegand, Theodor, Friedrich, Carl Johann: Das Rathaus von Milet / von Hubert Knackfuss. [w:] Informacje bibliograficzne [on-line]. G. Reimer, Berlin, 1908. [dostęp 2016-10-20]. (niem.).
  13. Hiller von Gaertringen, Friedrich, Freiherr: Inschriften von Priene. Berlin: G. Reimer, 1908.