Budoradz

Budoradz
wieś
Ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

 lubuskie

Powiat

krośnieński

Gmina

Gubin

Liczba ludności (2022)

35[2]

Strefa numeracyjna

68

Kod pocztowy

66-620[3]

Tablice rejestracyjne

FKR

SIMC

0909182

Położenie na mapie gminy wiejskiej Gubin
Mapa konturowa gminy wiejskiej Gubin, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Budoradz”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko lewej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „Budoradz”
Położenie na mapie województwa lubuskiego
Mapa konturowa województwa lubuskiego, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Budoradz”
Położenie na mapie powiatu krośnieńskiego
Mapa konturowa powiatu krośnieńskiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Budoradz”
Ziemia52°00′17″N 14°43′18″E/52,004722 14,721667[1]

Budoradz (niem. Buderose, łuż. Budoraz)[4]wieś w Polsce położona w województwie lubuskim, w powiecie krośnieńskim, w gminie Gubin.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zielonogórskiego.

Przysiółek położony na prawym brzegu Nysy Łużyckiej, 6 km na północ od Gubina[5]. Jego początki sięgają XIII wieku[6]. W dokumentach pojawiła się po raz pierwszy w 1440 roku jako Buderose, w 1497 Pudrom, a w 1527 powróciła do Buderose[7]. Częściowo była pod lennem joannickiego urzędu zakonnego Friedland - Sękowice, a po części lennem czeskim, a następnie saksońskim i pruskim[7]. W miejscowości wzniesiono pałac(inne języki) w 1637 roku[6].

Zachowało się pierwotne ukształtowanie zabudowy wsi. Liczy 31 mieszkańców[8]. Jest to przysiółek przyfolwarczny, rzędówka z XVIII wieku, o planie rozbudowanym, zabudowie rozluźnionej z parkiem folwarcznym. W latach 1945–1947 znajdowała się we wsi 33 strażnica WOP.

Cmentarz jeniecki We wsi istnieją pozostałości po byłym cmentarzu rosyjskich jeńców wojennych z okresu I wojny światowej na którym od września 1914 do lipca 1921 roku chowano jeńców z obozu w Gross Breesen[9]. Na cmentarzu zostało pochowanych 564 żołnierzy, m.in. 266 rosyjskich, 61 włoskich, 22 francuskich, 21 angielskich, 1 Polak i 161 cywilów belgijskich[10]. Na centralnym miejscu cmentarza był pomnik o wysokości około 3 m z godłem państwowym, na jego szczycie osadzona była kula, a na niej krzyż. Na każdej stronie pomnika wyryty był napis w języku rosyjskim, niemieckim, francuskim i angielskim: „W pamięci naszym poległym towarzyszom, którzy w wojnie światowej oddali życie. Niech ich dusze żyją w pokoju”[11]. Stan obecny - całkowicie zniszczony. Pomnik istniał jeszcze po II wojnie światowej[11].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 12405
  2. NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-04].
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 104 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  4. Rudolf Lehmann: Historisches Ortslexikon für die Niederlausitz Band 2. Die Kreis Cottbus, Spremberg, Guben und Sorau. 2011. ISBN 978-3-941919-90-7.
  5. Gubin to Budoradz [online], Gubin to Budoradz [dostęp 2019-12-03] (pol.).
  6. a b WIEŚ BUDORADZ, [w:] PTTK Gubin [online], 22 grudnia 2022 [dostęp 2023-12-02].
  7. a b Zygmunt Traczyk: Ziemia Gubińska 1939 – 1949… s. 181
  8. Sołectwa i ludność - Gmina Gubin [online], gminagubin.pl, 31 grudnia 2018 [dostęp 2019-12-03].
  9. Zygmunt Traczyk: Ziemia Gubińska 1939 – 1949… s. 182
  10. Zygmunt Traczyk: Ziemia Gubińska 1939 – 1949… s. 183
  11. a b Zygmunt Traczyk: Ziemia Gubińska 1939 – 1949… s. 184

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Gubińskie Towarzystwo Kultury - Zeszyty Gubińskie nr.5 s.19-20
  • Zygmunt Traczyk: Ziemia Gubińska 1939 – 1949…. Gubin: Stowarzyszenie Przyjaciół Ziemi Gubińskiej, 2011, s. 181-185. ISBN 978-83-88059-54-4.