Bucze (województwo małopolskie)
| wieś | |
 Szkoła podstawowa | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Wysokość | 200 m n.p.m. |
| Liczba ludności | 1327 osób |
| Strefa numeracyjna | 14 |
| Kod pocztowy | 32-800[2] |
| Tablice rejestracyjne | KBR |
| SIMC | 0813832 |
Położenie na mapie gminy Brzesko  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu brzeskiego  | |
 50°02′05″N 20°36′43″E/50,034722 20,611944[1] | |
| Strona internetowa | |
Bucze – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie brzeskim, w gminie Brzesko. Rozsiadła pośród pól i lasów wieś, położona zaledwie kilka kilometrów na północ od Brzeska. Do 1975 roku w województwie krakowskim, powiece brzeskim. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa tarnowskiego. Integralne części miejscowości: Gocołowa Górka, Skotnik, Zagrody, Zalesie, Załętownia[3].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Pierwsze wzmianki o Buczu pochodzą podobno z XII w. jako osady należącej do parafii w Szczepanowie. Pierwsza udokumentowana wzmianka o miejscowości data to 1596 rok, jako wspólnota z Mokrzyską. W 1932 r. wieś stała się odrębnym sołectwem w wyniku reformy administracyjnej kraju. Rok 1951 to utworzenie samodzielnej parafii, którą erygował ówczesny biskup tarnowski Jan Stepa. Wcześniej Bucze było częścią parafii w Szczepanowie. A stało się to w cztery lata po wybudowaniu w Buczu kościoła pw. Matki Boskiej Nieustającej Pomocy. W Buczu można zobaczyć jeszcze kilkanaście starych drewnianych chałup i budynków gospodarczych prezentujących typ krakowskiego budownictwa wiejskiego z końca XIX i początków XX wieku. W obrębie parafii znajduje się kilkanaście przydrożnych kapliczek i figur datowanych na koniec wieku XIX i współcześnie wybudowanych. Najstarszą jest (kiedyś drewniana) kapliczka stojąca w zagajniku na miejscu dawnego stawu przed cmentarzem. Według miejscowej tradycji wystawiona została około XVIII w. z fundacji Marcinkowskich, ówczesnych właścicieli wsi. W jej wnętrzu znajduje się ludowa figurka św. Jana Nepomucena.
W bramie cmentarnej stoi drewniana kapliczka z wizerunkiem św. Stanisław BM ze Szczepanowa. Ludowy rzeźbiarz Stanisław Zachara w 1884 roku z pnia lipy wyrzeźbił figurę św. Stanisława. W 1900 roku mieszkańcy wybudowali tę właśnie kapliczkę, która w późniejszych latach była kilkakrotnie odnawiana. W 2008 roku kapliczka zyskała nową kratę wejściową. Naprzeciw tej kapliczki stoi studzienka św. Stanisława. Według miejscowej legendy studzienka stoi w miejscu, w którym Święty będąc w drodze do Krakowa poczuł pragnienie. Uderzył więc w ziemię laską, a po chwili wypłynęła z niej woda. Studzienka przez długie lata była nisko osadzona nad ziemią. W 2009 roku studzienkę podwyższono oraz ogrodzono.
Budynek szkoły: murowany, parterowy, przypominający wyglądem klasyczny ziemiański dworek. Wzniesiony w 1929 r. ze składek mieszkańców Bucza, których wsparł finansowo Jan Albin Goetz (właściciel okocimskiego browaru, ale także światły społecznik). W 1997 roku dobudowano nowoczesne skrzydło.
W centrum wsi znajduje się nowoczesny plac zabaw dla dzieci. Stoi tam okazały wiąz – pomnik przyrody. Również w pobliskim Lesie Bratucickim rośnie kilkusetletni dąb Onufry z zawieszoną na nim kapliczką św. Onufrego.
W Buczu od kilku lat odbywają się zawody motocrossowe „Biała Góra”. Jest też darmowy hotspot w ramach projektu „Brzeskie hotspoty”. Od 2011 miejscowość posiada nazwy ulic i osiedli.
W 2011 roku grupa mieszkańców zawiązała Stowarzyszenie Na Rzecz Rozwoju Wsi Bucze.
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
Obiekty wpisane do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego[4]
- zagroda nr 207 w skład której wchodzi chata oraz stodoła z 1860 roku.
Edukacja[edytuj | edytuj kod]
- Publiczna Szkoła Podstawowa, 32-800 Bucze, ul. Okulicka 6.
Kościoły[edytuj | edytuj kod]
Kościół parafialny pod wezwaniem Matki Boskiej Nieustającej Pomocy zbudowany w latach 1946–1947 według projektu Adolfa Szyszko-Bohusza.
Budowla ceglana, nawiązująca formą i wystrojem do architektury neogotyckiej, uzupełnionej o elementy zaczerpnięte z baroku. Trzynawowy korpus, zamknięte trójbocznie prezbiterium, po bokach którego znajdują się kaplica i zakrystia z emporą na poziomie drugiej kondygnacji tworzą wnętrze budowli. Wysoki dach siodłowy ze schodkowym szczytem od zachodu i neobarokowa wieżyczka na sygnaturkę wieńczą świątynię. Nakryte kasetonowym stropem wnętrze zdobi figuralna polichromia w postaci dużych, malowanych na tynku scen z życia świętych. Cześć północnej ściany prezbiterium przedstawia Wniebowzięcie Najświętszej Marii Panny. Malowidła wykonane w 1958 r. przez krakowskiego artystę i konserwatora dzieł sztuki Pawła Mitka. W świątyni znajdują się trzy neobarokowe ołtarze wykonane w 1955 r. przez Wojciecha Adamka oraz neorokokowy prospekt organowy. W ołtarzu głównym znajduje się ukoronowany obraz Matki Boskiej Nieustającej Pomocy. W przedsionku kościoła niewielka kamienna kropielnica ozdobiona główkami aniołków i gotyckim maswerkiem.
Kultura i sport[edytuj | edytuj kod]
W październiku 2013 roku Stowarzyszenie Na Rzecz Rozwoju Wsi Bucze oddało do użytku wybudowane w centrum miejscowości plac i obelisk ku czci i pamięci ofiar I i II wojny światowej, mieszkańców Bucza.
- Ludowy Klub Sportowy OLIMPIA Bucze
Inne obiekty[edytuj | edytuj kod]
- Remiza OSP Bucze
Św. Florian przy remizie OSP Bucze
Urodzeni[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 12075
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 103 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ GUS. Rejestr TERYT
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Andrzej B. Krzypiński, Historyczno-artystyczny przewodnik po Brzesku i okolicy, Brzesko 2003.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Mokrzyska i Bucze (województwo małopolskie), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 637.
- Strona internetowa wsi
- Parafia Rzymskokatolicka NMP Nieustającej Pomocy w Buczu
- Mapa Bucza (Google.com)
- Monografia – Bucze koło Brzeska. Dzieje wsi i parafii
| Miasta | |
|---|---|
| Wsie | |
| Przysiółek |
|
| Integralne części wsi |
|
