Brzeźnica (powiat bocheński)

Brzeźnica
	wieś
	; Widok ze wschodu
Państwo	Polska
Województwo	małopolskie
Powiat	bocheński
Gmina	Bochnia
Liczba ludności (2022)	1283
Strefa numeracyjna	14
Kod pocztowy	32-700
Tablice rejestracyjne	KBC, KBA
SIMC	0811891
	Położenie na mapie gminy wiejskiej Bochnia Brzeźnica
	Położenie na mapie Polski Brzeźnica
	Położenie na mapie województwa małopolskiego Brzeźnica
	Położenie na mapie powiatu bocheńskiego Brzeźnica
	49°57′30″N 20°28′45″E/49,958333 20,479167
	Multimedia w Wikimedia Commons

Brzeźnica – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie bocheńskim, w gminie Bochnia.

Integralne części miejscowości: Górki, Kiebło, Podole, Przysieki^[5]. We wsi znajduje się cmentarz dla osób chorujących na cholerę.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Kalendarium:

przed 1078 – najprawdopodobniej już wtedy istniała wieś Brzeźnica założona przez rycerza Jana Brzeźnickiego;
1078 – poświęcenie kościoła pod wezwaniem św. Piotra przez św. Stanisława Biskupa i Męczennika;
1242 – przekazanie Brzeźnicy pod opiekę klasztoru w Staniątkach, wraz z kościołem św. Piotra, dziesięcinami należącymi do niego, wolnym targiem, karczmami, oraz bobrami. Poświadczenie Konrada Mazowieckiego. Najstarszy dokument wzmiankujący Brzeźnicę;
1243 – nadanie Brzeźnicy immunitetu ekonomicznego i sądowniczego, oraz przywileju wolnego targu w karczmach;
1253 – oddanie Brzeźnicy wraz z kościołem i posiadłościami pod opiekę papieża Innocentego IV;
1254 – wydanie dokumentu przez księcia Bolesława Wstydliwego, zatwierdzającego przywileje Konrada Mazowieckiego;
1285 – wykupienie Brzeźnicy i Brzeźnicy Nowej przez Hartmunda z Bochni;
1315 – zmienienie nazwy Brzeźnicy Nowej, na Łazy;
XVI w. – utworzenie szkoły działającej przy parafii;
1534 – wykupienie Brzeźnicy przez Piotra Kmitę;
1539 – przejęcie Brzeźnicy przez Lubomirskich;
XVII w. – utworzenie szpitala;
lata 20. XVII w. – pożar i doszczętne spalenie kościoła pw. św. Piotra;
1635 – poświęcenie nowego kościoła pod wezwaniem św. Stanisława;
1772 – pierwszy rozbiór Polski. Likwidacja szkoły i szpitala.

Brzeźnica uzyskała lokację miejską w 1282 roku, zdegradowana przed 1317 rokiem^[6]. Wieś duchowna, własność Opactwa Benedyktynek w Staniątkach położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie szczyrzyckim województwa krakowskiego^[7].

W latach 1954–1960 wieś należała i była siedzibą władz gromady Brzeźnica, po jej zniesieniu w gromadzie Bochnia. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa tarnowskiego.

Obiekty wpisane do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego^[8].

Kaplica pw. św. Stanisława. Początkowo w 1777 roku wzniesiono figurę kamienną św. Stanisława bpa z fundacji N. Ankwiczowej, właścicielki majątku. Figurę obudowano, czyniąc kaplicę drewnianą. Obecna, murowana kaplica została wzniesiona w 1867 roku (odpis z karty ewidencyjnej mgr Marka Grabskiego).

W Brzeźnicy od 2007 roku działa klub piłkarski KS Korona Brzeźnica.

↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 11440
↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-04] .
↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 98 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
↑ Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 30 kwietnia 2015 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie rejestracji i oznaczania pojazdów (Dz.U. z 2015 r. poz. 669)
↑ GUS. Rejestr TERYT
↑ Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007, s. 22-23.
↑ Województwo krakowskie w drugiej połowie XVI wieku ; Cz. 2, Komentarz, indeksy, Warszawa 2008, s. 103.
↑ Wykaz obiektów wpisanych do Rejestru Zabytków Nieruchomych Województwa Małopolskiego z uwzględnieniem podziału na powiaty i gminy [online], wuoz.malopolska.pl [dostęp 2023-11-17] .