Bruno Kartuz

Święty
Bruno Kartuz
opat
Ilustracja
Fresk przedstawiający Bruna Kartuza z ok. 1400 roku
Data i miejsce urodzenia

ok. 1027
Kolonia

Data i miejsce śmierci

6 października 1101
Kalabria

Czczony przez

Kościół katolicki

Kanonizacja

1623[a]
przez Grzegorza XV

Wspomnienie

6 października

Atrybuty

czaszka, księga i krzyż, wstęga z napisem O Bonitas, gałązka oliwna, globus, mitra i pastorał u stóp, palec przy ustach[1]

Patron

kartuzów, miasta Kartuzy

Multimedia w Wikimedia Commons

Bruno Kartuz (ur. ok. 1027 w Kolonii, zm. 6 października 1101 w Kalabrii) – niemiecki święty kościoła katolickiego, założyciel zakonu kartuzów.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się około 1027 roku w Kolonii[2]. Pochodził najprawdopodobniej z rodziny arystokratycznej i otrzymał staranne wykształcenie[3]. Około 1045 roku udał się do Reims, gdzie rozpoczął studia z zakresu siedmiu sztuk wyzwolonych[4]. Wkrótce potem został mistrzem szkoły, a około 1067 roku arcybiskup Reims Gervais de Château-du-Loir mianował go scholastykiem[5]. Jednocześnie Bruno został rektorem, profesorem i kierownikiem duchowym kleryków[5]. W tamtym czasie toczyły się spory o symonię (Bruno był jej zdecydowanym przeciwnikiem) i uniwersalia (Kartuz skłaniał się ku nominalistom)[6]. Największym sporem w jakim brał udział był ten o przeistoczeniu – Bruno stał na stanowisku realnej obecności Chrystusa w Eucharystii, co stało w sprzeczności z poglądami Berengara z Tours[7]. Funkcję profesora w Reims pełnił do 1076 roku[8]. W latach 1055–1076 był także kanonikiem kapituły katedralnej, a w okresie 1075–1077 był jej kanclerzem[9].

Nie ma wystarczających historycznych dowodów by stwierdzić, że Bruno kiedykolwiek przyjął sakrament święceń[10]. W latach 70. popadł w konflikt z nowym arcybsikupem Reims Manassèsem I, który uzyskał urząd dzięki symonii i protekcji króla Francji Filipa I[11]. Pomimo starań legata papieskiego Hugues’a de Die nie udało się zdjąć z urzędu Manassèsa za symonię, wobec czego Bruno zrezygnował z urzędu kanclerza, opuścił kapitułę i udał się do zamku hrabiego Ebala[12]. Brał udział w dwóch synodach w Autun i Lyonie, gdzie złożono Manassèsa z urzędu[13].

Około 1083 roku Bruno i jego dwaj towarzysze Radulf i Fulcjusz opuścili zamek i udali się do Molesme[14]. Tam Kartuz zamieszkał w eremie cysterskim Sèche-Fontaine wraz z Piotrem i Lambertem[15]. Rok później Bruno opuścił erem i udał się samotnie do Grenoble, gdzie spotkał biskupa Hugona[16]. W mieście uformowała się siedmioosobowa grupa: Bruno, Landuin, Stefan de Bourg, Stefan de Die, Hugo Kapelan, Andrzej i Guerin, którzy chcieli utworzyć nową wspólnotę[17]. Biskup zaprowadził ich w góry na masyw Chartreuse, gdzie w 1084 roku powstała nowa pustelnia – Wielka Kartuzja[18]. 9 grudnia 1086 roku synod w Grenoble zaabrobował powstanie nowej wspólnoty[19].

W 1090 roku Bruno otrzymał pismo od Urbana II wzywające go do Rzymu, by służyć papieżowi głosem doradczym[20]. Początkowo kartuzi chceili opuścić pustelnię po odejściu Brunona, lecz w ostatniej chwili zmienili zdanie i pozostali w Grande Chartreuse, a ich nowym priorem został Landuin[21]. Po roku służby papieskiej Bruno poprosił Urbana o zwolnienie i możliwość powrotu do Kartuzji[22]. Urban przyjął jego prośbę, ale poprosił by zgodził się został arcybiskupem Reggio di Calabria[23]. Miejscowy kler zaaprobował kandydaturę Kartuza, ale Bruno odmówił i uzyskał zgodę na powrót do pustelni[23]. Ze względu na sympatię i posłuszeństwo papieżowi, postanowił pozostać w Italii i, dzięki wsparciu władcy Sycylii Rogera I, założył nową kartuzję w Kalabrii[24]. W 1100 roku do Kalabrii przybył jeden z pierwszych towarzyszy Bruna, Ladnuin i przekazał mu informacje o dobrym stanie Wielkiej Kartuzji[25]. W drodze powrotnej Landuin został pochwycony przez zwolenników antypapieża Klemensa III i zmarł we wrześniu 1100 roku[26]. Wiadomość ta była szokiem dla Brunona i sprawiła że podupadł na zdrowiu[26]. Zmarł 6 października 1100 roku i został pochowany w kartuzji kalabryjskiej[27]. W 1193 roku jego szczątki zostały przeniesione do opactwa św. Stefana[28].

Kult i ikonografia[edytuj | edytuj kod]

W 1514 roku Leon X zezwolił na oddawanie czci Brunonowi w obrębie zakonu kartuzów, a w 1623 roku Grzegorz XV rozszerzył jego kult na Kościół powszechny[29].

Św. Bruno przedstawiany jest w białym habicie z czaszką w dłoniach, również kontemplujący z książką i krzyżem, globusem, mitrą bądź pastorałem[30].

Patronuje kartuzom, a wspomnienie liturgiczne w Kościele katolickim obchodzone jest 6 października[30].

W Polsce działa również wspólnota modlitewna o charyzmacie kartuzjańskim o nazwie Polska Fraternia św. Brunona. Posiada ona oficjalną aprobatę Generała Zakonu Kartuzów. Zespół gotyckich obrazów ze scenami z żywota św. Brunona znajdował się w krużgankach kartuzji kolońskiej (obecnie w zbiorach paryskich).

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ poprzez rozszerzenie kultu, bez formalnej kanonizacji

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Niewęgłowski 2006 ↓, s. 164.
  2. ↑ Karpiński 2012 ↓, s. 14.
  3. ↑ Karpiński 2012 ↓, s. 15-16.
  4. ↑ Karpiński 2012 ↓, s. 18.
  5. ↑ a b Karpiński 2012 ↓, s. 20.
  6. ↑ Karpiński 2012 ↓, s. 25-26.
  7. ↑ Karpiński 2012 ↓, s. 27-28.
  8. ↑ Karpiński 2012 ↓, s. 33.
  9. ↑ Karpiński 2012 ↓, s. 34-35.
  10. ↑ Karpiński 2012 ↓, s. 36.
  11. ↑ Karpiński 2012 ↓, s. 41-42.
  12. ↑ Karpiński 2012 ↓, s. 43-44.
  13. ↑ Karpiński 2012 ↓, s. 45-49.
  14. ↑ Karpiński 2012 ↓, s. 52, 55.
  15. ↑ Karpiński 2012 ↓, s. 54.
  16. ↑ Karpiński 2012 ↓, s. 56-57.
  17. ↑ Karpiński 2012 ↓, s. 58.
  18. ↑ Karpiński 2012 ↓, s. 59-60.
  19. ↑ Karpiński 2012 ↓, s. 60.
  20. ↑ Karpiński 2012 ↓, s. 71.
  21. ↑ Karpiński 2012 ↓, s. 73-74.
  22. ↑ Karpiński 2012 ↓, s. 77-78.
  23. ↑ a b Karpiński 2012 ↓, s. 79.
  24. ↑ Karpiński 2012 ↓, s. 81-82.
  25. ↑ Karpiński 2012 ↓, s. 96.
  26. ↑ a b Karpiński 2012 ↓, s. 97.
  27. ↑ Karpiński 2012 ↓, s. 97-98.
  28. ↑ Karpiński 2012 ↓, s. 98.
  29. ↑ Karpiński 2012 ↓, s. 99.
  30. ↑ a b Święty Brunon Kartuz, opat. Internetowa Liturgia Godzin. [dostęp 2023-11-18]. (pol.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Święci poprzez kanonizację równoważną
Klemens VIII
Grzegorz XV
Aleksander VII
Innocenty XI
Innocenty XII
Klemens XII
Leon XII
Leon XIII
Benedykt XV
Pius XI
Pius XII
Jan XXIII
Paweł VI
Jan Paweł II
Benedykt XVI
Franciszek
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bruno_Kartuz&oldid=73043790”