Brama Żeglarska w Toruniu

Brama Żeglarska w Toruniu
Segler Tor[1]
Symbol zabytku nr rej. A/47/181 z 24 października 1929
Ilustracja
Brama widziana od strony południowej
Państwo

 Polska

Województwo

 kujawsko-pomorskie

Miejscowość

Toruń

Typ budynku

brama

Styl architektoniczny

gotyk

Rozpoczęcie budowy

XIII wiek

Ukończenie budowy

XIV wiek

Ważniejsze przebudowy

1820

Położenie na mapie Torunia
Mapa konturowa Torunia, w centrum znajduje się punkt z opisem „Brama Żeglarska w Toruniu”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Brama Żeglarska w Toruniu”
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego
Mapa konturowa województwa kujawsko-pomorskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Brama Żeglarska w Toruniu”
Ziemia53°00′29,70″N 18°36′22,58″E/53,008250 18,606272
Multimedia w Wikimedia Commons

Brama Żeglarska w Toruniu – jedna z ośmiu bram Starego Miasta w Toruniu.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Brama Żeglarska jest jedną z trzech zachowanych bram staromiejskich i jednocześnie jedną z czterech pierwotnie znajdujących się w nadwiślańskim fragmencie murów miejskich. Pozostałe to bramy: Klasztorna, Łazienna i Mostowa.

Budowę bramy prowadzącej na nabrzeże portowe rozpoczęto prawdopodobnie jeszcze w końcu XIII wieku[2]; ukończono natomiast w połowie wieku XIV[2]. Brama została zbudowana na planie prostokąta z czerwonej cegły. Obecnie, w murze bezpośrednio przylegającym do bramy, po obu jej stronach, znajdują się furty dla pieszych.

Początkowo były to najważniejsze ze wszystkich wrót miasta. To tu rozpoczynała się toruńska Via Regia (Droga Królewska), która prowadziła reprezentacyjną ulicą Żeglarską, obok fary śś. Janów, wschodnią pierzeją Rynku Staromiejskiego (obok ratusza Starego Miasta), ulicą Chełmińską aż do Bramy Chełmińskiej[3]. To przed Bramą Żeglarską burmistrzowie i rada miejska witali królów i najznakomitszych gości[2].

Znaczenie obronne brama utraciła po zdobyciu miasta przez wojska szwedzkie Karola XII w 1703 roku[4].

Początkowo podobna do innych bram nadwiślańskich (Łaziennej i pierwotnej Mostowej), Żeglarska była kilkakrotnie przebudowywana. Skutkiem tych prac była niemal całkowita zmiana charakteru bramy. Jeszcze pod koniec XVIII wieku Brama Żeglarska mieściła więzienie, później zaadaptowane na pomieszczenia mieszkalne[4]. W 1820 roku[5] miała miejsce najpoważniejsza przeróbka. Wówczas to część bramy rozebrano, a pozostawiono pozbawione wnętrz wrota[2]. To również w XIX wieku bramę nadbudowano o nowy hełm[2].

Galeria[edytuj | edytuj kod]

  • Brama od strony północnej
    Brama od strony północnej
  • Brama od strony południowej
    Brama od strony południowej
  • Ulica Żeglarska, od strony Wisły zamknięta Bramą Żeglarską
    Ulica Żeglarska, od strony Wisły zamknięta Bramą Żeglarską

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ TORUŃ. Roman Czaja (red.). T. I: PRUSY KRÓLEWSKIE I WARMIA. Toruń: Towarzystwo Naukowe w Toruniu, 2019, s. 48, seria: ATLAS HISTORYCZNY MIAST POLSKICH. ISBN 978-83-65127-49-5. [dostęp 2022-03-31].
  2. ↑ a b c d e Bramy. Brama Żeglarska. Toruński Serwis Turystyczny, 2 maja 2008; 23:19. [dostęp 2009-11-02]. (pol.).
  3. ↑ Droga Królewska/ul. Chełmińska. Toruński Serwis Turystyczny, 7 października 2007; 16:07. [dostęp 2009-11-02]. (pol.).
  4. ↑ a b Bramy i baszty. Brama Żeglarska. Toruń – oficjalna strona miejska. [dostęp 2009-11-02]. (pol.).
  5. ↑ Jerzy Kwiatek: Toruń. Polskie Książki Telefoniczne Sp. z o.o.. [dostęp 2009-11-02]. (pol.).
Mury miejskie w Toruniu
Mury Starego Miasta
Mury Nowego Miasta

  1. ↑ a b c d e Kolejność i numeracja budowli za Jerzym Stankiewiczem
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Brama_Żeglarska_w_Toruniu&oldid=73150214”