Białystok (Rosja)
| Państwo | |
|---|---|
| Obwód | |
| Rejon | |
| Populacja (2011) • liczba ludności |
|
| Nr kierunkowy | 38251 |
| Kod pocztowy | 636317 |
| Tablice rejestracyjne | 70 |
Położenie na mapie obwodu tomskiego  | |
Położenie na mapie Rosji  | |
 57°10′23″N 83°39′42″E/57,173056 83,661667 | |
Białystok (ros. Белосток) – wieś w Rosji położona w obwodzie tomskim, w rejonie kriwoszieińskim.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Wieś została założona przez dobrowolnych polskich osadników z guberni grodzieńskiej na przełomie XIX i XX w. Białystok był wówczas największym miastem rodzimej guberni oraz ważnym ośrodkiem przemysłowym i na jego cześć nazwano nową osadę. W 1908 na wzgórzu we wsi został zbudowany katolicki kościół, proboszczem został ksiądz Hieronim Cerpento pochodzący z Krzywicz w guberni wileńskiej. W 1916 populacja miejscowości sięgnęła 516 osób. Kościół przetrwał do roku 1927, kiedy to został zamknięty przez władze sowieckie, od 1938 stanowił magazyn, zaś po wojnie urządzono w nim klub.
Prześladowania mieszkańców zaczęły się w 1935, kiedy to w Białymstoku urządzono kołchoz „Krasnyj Sztandar”. Opornym chłopom nakładano wysokie podatki oraz ich więziono. Apogeum represji związane było z operacją polską NKWD. Pierwsze aresztowania przeprowadzone 13 sierpnia 1937 dosięgły, posiadających polskie pochodzenie, dyrektora szkoły, przewodniczącą rady kołchozu, nauczycieli i brygadzistę. W styczniu i lutym 1938 aresztowano i rozstrzelano co najmniej 85 mieszkańców.
Dopiero po zmianie władzy w 1990 roku przybył do wsi katolicki ksiądz, w szkole zaczęto nauczać języka polskiego, zaś w 1998 została wyświęcona nowa świątynia pod wezwaniem św. Antoniego z Padwy. 19 kwietnia 2017 kościół spłonął[2], później jednak został odbudowany dzięki akcji wspierającej pod nazwą „Syberyjski Białystok – Zmartwychwstanie”[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Администрация Кривошеинского района. [dostęp 2011-11-11]. (ros.).
- ↑ Rosja: Spłonął jeden z najstarszych katolickich kościołów - Świat - rp.pl [online], 19 kwietnia 2017 [dostęp 2018-11-09] [zarchiwizowane z adresu 2017-04-19].
- ↑ Izabela Alberczyk: Polski Białystok na Syberii. Polacy osiedlili się tam lata temu. "To jest żywe miejsce". gazeta.pl, 2024-03-30. [dostęp 2024-04-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-04-01)]. (pol.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Adam Czesław Dobroński. Białystok na Syberii. „Medyk Białostocki”. 11 (103), s. 30–32, listopad 2011. Białystok: UMwB. ISSN 1643-2734. [dostęp 2011-11-25]. (pol.).
Literatura uzupełniająca[edytuj | edytuj kod]
- Wasyl Haniewicz: Tragedia Syberyjskiego Białegostoku. Pelplin: Bernardinum, 2008, s. 232. ISBN 978-83-7380-630-6.