August Żyzniewski

August Żyzniewski, Żyźniewski (ur. 28 sierpnia 1819 w Połocku, zm. 19 marca 1896 w Moskwie), polski muzealnik i archeolog amator, urzędnik w służbie rosyjskiej.

Był uczniem gimnazjum w Witebsku, następnie studiował nauki przyrodnicze na uniwersytecie w Moskwie. Dyplom uczelni moskiewskiej uzyskał w 1843 i podjął pracę w administracji carskiej, z którą związał się na całe życie zawodowe, szczycąc się jednocześnie swoim polskim pochodzeniem. Początkowo zatrudniony pozostawał w Ministerstwie Sprawiedliwości w Petersburgu, później pracował jako prokurator gubernialny w Kazaniu i na Samarze, a od 1869 jako prezes Izby Skarbowej w Twerze.

W ciągu kilkunastu lat pracy w Twerze Żyzniewski przyczynił się do rozbudowy miejscowego Muzeum Historycznego. Opiekę nad muzeum roztoczył jako wiceprezes (od 1872) Twerskiego Komitetu Statystycznego. Zauważywszy ubogie zasoby archeologiczne i historyczne, dążył do poszerzenia zbiorów, nie szczędząc własnych pieniędzy i czasu. Udało mu się pozyskać na potrzeby muzeum dodatkowe skrzydło pałacowe. W czasie gromadzenia zbiorów szczególny nacisk kładł na pamiątki (dokumenty, monety) z czasów, kiedy Twer pozostawał samodzielnym księstwem. Od 1884 przewodniczył Komisji Archeologicznej w Twerze.

Przy współudziale Aleksieja Siergiejewicza Uwarowa Żyzniewski opracował przewodnik po Muzeum Historycznym miasta Tweru, w którym szczegółowo przedstawił zbiory archeologiczne (wydany w Moskwie w 1888, już po śmierci Uwarowa). Kierował pracami badawczymi i inwentaryzacyjnymi ważniejszych archiwów guberni twerskiej.

W listopadzie 1873 został powołany na członka czynnego Cesarskiego Moskiewskiego Towarzystwa Archeologicznego (którego prezesem był od początku istnienia Aleksiej Uwarow). Uczestniczył też w zjazdach archeologicznych na terenie cesarstwa rosyjskiego - w 1887 w Jarosławlu, w 1890 w Moskwie, w 1893 w Wilnie.

August Żyzniewski był autorem licznych prac z archeologii, numizmatyki, archiwistyki, historii sztuki, wiele z nich ogłosił na łamach periodyków Moskiewskiego Towarzystwa Archeologicznego.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

• Maria Magdalena Blombergowa, Polscy członkowie rosyjskich towarzystwa archeologicznych 1839-1914, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1988, s. 66 (jako Żyźniewski)
• Artur Kijas, Polacy w Rosji od XVII wieku do 1917 roku. Słownik biograficzny, Instytut Wydawniczy Pax, Wydawnictwo Poznańskie, Warszawa-Poznań 2000, s. 405