Artur Jerzy Spitzbarth
 | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód, zajęcie | architekt, inżynier budownictwa |
| Odznaczenia | |
 | |
Artur Jerzy Spitzbarth (ur. 21 sierpnia 1891 w Warszawie, zm. wiosną 1940 w Charkowie) – polski architekt, porucznik artylerii rezerwy Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Był synem architekta Artura Ottona Spitzbartha i Aleksandry z Dunin-Borkowskich[1]. Wychował się w domu przy ul. Foksal 15 w Warszawie, po ukończeniu gimnazjum męskiego wyjechał do Lwowa, gdzie studiował na tamtejszej Politechnice na Wydziale Mechanicznym, a następnie udał się do Zurychu, gdzie studiował architekturę.
Zarówno we Lwowie jak i w Zurychu należał do Związku Strzeleckiego, w 1914 znalazł się w Krakowie, gdzie wyruszył 6 sierpnia 1914 z Pierwszą Kompanią Kadrową w szeregach 3 plutonu walczył 13 sierpnia 1914 w bitwie pod Brzegami. Następnie w 1 pułku piechoty Legionów, uczestnik bitwy pod Kostiuchówką. W listopadzie 1918 uczestniczył w Warszawie w rozbrajaniu oddziałów niemieckich. 25 września 1919, jako podoficer byłych Legionów Polskich został mianowany z dniem 1 października tego roku podporucznikiem w artylerii[2]. Podczas wojny polsko-bolszewickiej walczył w 8 pułku artylerii polowej[1]. W 1921 został przeniesiony do rezerwy[1]. 8 stycznia 1924 został zatwierdzony w stopniu porucznika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i 657. lokatą w korpusie oficerów rezerwy artylerii[3]. Posiadał wówczas przydział w rezerwie do 8 pułku artylerii polowej w Płocku[4]. W 1934, jako oficer rezerwy pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Warszawa Miasto III. Posiadał przydział do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr I. Był wówczas w grupie oficerów „powyżej 40 roku życia”[5].
Po zwolnieniu z wojska kontynuował przerwane studia we Lwowie, a po ich ukończeniu w 1927 zamieszkał w Sulejówku. Początkowo pracował jako konstruktor w Komisji Doświadczalnej Centrum Wyszkolenia Piechoty w Rembertowie, a następnie w Biurze Konstrukcyjnym Broni Pancernej w Warszawie. Po śmierci ojca Artura Ottona Spitzbartha przejął prowadzone przez niego biuro architektoniczne i kontynuował realizację jego projektów, a także sam projektował kamienice i domy jednorodzinne.
Podczas mobilizacji w sierpniu 1939 jako oficer rezerwy otrzymał przydział do 4 Batalionu Pancernego w Brześciu. Po agresji ZSRR na Polskę wzięty do niewoli sowieckiej i przewieziony do obozu w Starobielsku. Zamordowany przez NKWD wiosną 1940 w Charkowie, pochowany potajemnie w zbiorowej mogile w Piatichatkach. Obecnie spoczywa na Cmentarzu Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie.
5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień kapitana[6]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007, w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.
Był dwukrotnie żonaty, pierwszą żoną była Maria z Rudzińskich, mieli troje dzieci: Jana, Irenę i Marię. Jako wdowiec ożenił się powtórnie z Heleną Borkowską, którą miał córkę Zofię, druga żona zmarła wkrótce po urodzeniu córki. Jego bratem był aktor Karol Spitzbarth używający pseudonimu scenicznego Karol Benda.
Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Medal Niepodległości – 25 lipca 1933[7]
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
- Jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (od 1939 roku)
- Obozy NKWD dla jeńców polskich
- Ofiary zbrodni katyńskiej – zamordowani w Charkowie
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 507.
- ↑ Dz. Rozk. Wojsk. Nr 93 z 25 października 1919 roku, s. 2329.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 851.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 730.
- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 137, 821.
- ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
- ↑ M.P. z 1933 r. nr 171, poz. 208.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1934.
- Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.
- Polska Niezwykła "Kamienica Artura Otto Spitzbartha"
- Jerzy S. Majewski "Foksal 13", Gazeta Wyborcza 22 listopada 2007
- Portal Miasta Sulejówek, Sześć nazwisk wyrytych na sulejóweckiej Tablicy Katyńskiej. sulejowek.info. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].
- Archiwum Pamięci Artur Jerzy Spitzbarth