Arthur Kochmann
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód, zajęcie | prawnik, polityk |
| Narodowość | żydowska |
| Wyznanie | judaizm |
| Rodzice | Jonas Kochmann (1819–1892) i Ernestine z domu Schueller (1825–1867) |
| Małżeństwo | Selma Cohn |
| Dzieci | Hans, Suzanne Renzetti |
Arthur Kochmann (ur. 24 grudnia 1864 w Gliwicach, zm. w początkach 1944 r. w Auschwitz) – niemiecki prawnik i polityk pochodzenia żydowskiego[1].
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się, jako piąty z siedmiu synów Jonasa i Ernestine Kochmannów i jedno z jedenastu dzieci z jego dwóch małżeństw[2].
Od 1892 r. pracował jako prawnik i notariusz w sądzie rejonowym w Gliwicach. W 1899 r. został radnym miejskim, a w 1915 r. przewodniczącym gminy synagogalnej w Gliwicach. Był też przewodniczącym Związku Górnośląskich Gmin Żydowskich. W latach 1919–1924 był posłem Niemieckiej Partii Demokratycznej (DDP) w pruskim Landtagu[3].
Ożenił się Selmą Cohn, córką rabina gminy żydowskiej w Katowicach Jacoba Cohna. Ich syn Hans Kochmann popełnił samobójstwo w 1931 r. Córka, piękna kobieta Suzanne Kochmann, poślubiła włoskiego dyplomatę majora Giuseppe Renzettiego[4].
Podczas plebiscytu w 1921 r. na Górnym Śląsku[5], kiedy sąsiednie gminy zwróciły się do Polski, agitował za przynależnością Gliwic do Niemiec[6]. Z powodu jego działań w tej kwestii został na krótko aresztowany, a następnie zmuszony do opuszczenia terytorium plebiscytowego, po czym wyjechał na kilka lat do Berlina, gdzie miał krewnych.
Pod koniec lat dwudziestych wrócił do Gliwic, gdzie otrzymał najwyższe odznaczenia, które nadała społeczność miejska. Został ogłoszony Honorowym Obywatelem na mocy ustawy Rady Miasta z 23 lutego 1928 r. i został jej przewodniczącym[7].
Od czasu dojścia do władzy narodowych socjalistów współpracował z bytomskim adwokatem i sekretarzem Żydowskiego Komitetu Działania (Aktionsausschusses der Juden[8]) Georgiem Weissmannem (1885–1963) w zakresie egzekwowania praw mniejszości żydowskiej. Wspólnie redagowali między innymi petycję Bernheima[9]. 22 marca 1933 r. w gmachu gliwickiego sądu, przy Schlageterstrasse (obecnie ul. Powstańców Warszawy 23) brutalnie pobito żydowskich adwokatów, w tym dr. Arthura Kochmanna[10]. Został wybrany mężem zaufania na Górnym Śląsku w Delegacji Żydów Niemieckich w Rzeszy[11].
Pozostał w Gliwicach, ale jako jeden z nielicznych Żydów nie został objęty deportacjami w 1941 r.[12], prawdopodobnie dlatego, że jego zięć był włoskim oficerem łącznikowym między Mussolinim a Hitlerem w Berlinie. Dopiero 28 grudnia 1943r. jako ostatni Żyd z Górnego Śląska[13] został wysłany do Auschwitz.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Arthur Kochmann, [w:] Kurzbiographien zur Geschichte der Juden, 1918-1945, München: K.G. Saur, 1988, s. 199, ISBN 3-598-10477-4, OCLC 19103575.
- ↑ The Kochmann Family Tree [online], auapps.american.edu [dostęp 2020-03-23] [zarchiwizowane z adresu 2020-03-23].
- ↑ Marlena Polok-Kin, Pamięci gliwickich Żydów [online], Dziennik Zachodni, 22 listopada 2015 [dostęp 2020-03-23].
- ↑ A collection of family letters received by Josef Seligmann and his wife Miriam, nee Cohn [online], www.infocenters.co.il [dostęp 2020-03-23] (ang.).
- ↑ Ryszard Kaczmarek, Niemiecki Śląsk po Wielkiej Wojnie, [w:] Polityka. Pomocnik historyczny, www.polityka.pl, 6 sierpnia 2019 [dostęp 2020-03-23].
- ↑ Bożena Kubit (red.), Materiały z konferencji Żydzi gliwiccy: Muzeum w Gliwicach, 17-18 listopada 2005, Muzeum w Gliwicach, 2006, s. 192, ISBN 978-83-89856-08-1.
- ↑ Arturo C. Porzecanski, Gliwice [online], auapps.american.edu [dostęp 2020-03-23] [zarchiwizowane z adresu 2016-04-06].
- ↑ Wolf Gruner, Deutsches Reich 1933 - 1937, Oldenbourg Verlag, 2011, s. 23, ISBN 978-3-486-70871-4 (niem.).
- ↑ Philipp Graf, Die Bernheim-Petition 1933: jüdische Politik in der Zwischenkriegszeit, Göttingen: Vandenhoeck & Ruprecht, 2008, ISBN 978-3-525-36988-3, OCLC 308560022 (niem.).
- ↑ Leszek Jodliński, Pan Bernheim z Gliwic idzie na wojnę z III Rzeszą [online], gliwice.wyborcza.pl, 14 kwietnia 2014 [dostęp 2019-09-03].
- ↑ Max P. Birnbaum, Staat und Synagoge, 1918-1938: eine Geschichte des Preussischen Landesverbandes Jüdischer Gemeinden (1918-1938), Mohr Siebeck, 1981, s. 62, ISBN 978-3-16-743772-8.
- ↑ Bożena Kubit, Żydzi gliwiccy, Muzeum w Gliwicach, 2005, s. 18 [dostęp 2020-03-23].
- ↑ Ryszard Kaczmarek, Górny Śląsk podczas II wojny światowej: między utopią niemieckiej wspólnoty narodowej a rzeczywistością okupacji na terenach wcielonych do Trzeciej Rzeszy, Katowice: Wydawn. Uniwersytetu Śląskiego, 2006, s. 223, ISBN 83-226-1573-6, OCLC 164858601.