Aristidis Moraitinis (lotnik)
| 9 zwycięstw | |
 | |
 komandor podporucznik | |
| Data i miejsce urodzenia | 1891 |
|---|---|
| Data śmierci | 22 grudnia 1918 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby | 1910–1918 |
| Siły zbrojne | |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
  | |
Aristidis Moraitinis (hebr. Αριστείδης Μωραϊτίνης, ur. 1891, zm. 22 grudnia 1918) – grecki wojskowy, oficer marynarki i pionier lotnictwa morskiego, jedyny grecki as myśliwski okresu I wojny światowej.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się w 1891 roku. W 1910 roku wstąpił do Królewskiej Marynarki Wojennej Grecji. W chwili wybuchu I wojny bałkańskiej w październiku 1910 roku pełnił funkcję zastępcy dowódcy torpedowca nr 15[1]. 6 lutego (24 stycznia według starego stylu) 1913 roku wziął udział w pierwszej w historii misji bojowej lotnictwa morskiego: wraz z pilotem porucznikiem Michailem Mutusisem przeprowadził na wodnosamolocie Farman MF.7 lot rozpoznawczy nad tureckimi okrętami stacjonującymi w Dardanelach, zrzucając cztery małe bomby na pozycje nieprzyjaciela[2]. Bombardowanie nie wyrządziło żadnych szkód (według Turków trzy z bomb spadły do wody, czwarta eksplodowała na lądzie z dala od jakichkolwiek instalacji[3]), podobnie jak ostrzał samolotu przez Turków, ale w drodze powrotnej lotnicy musieli awaryjnie wodować z uwagi na problemy z silnikiem. Ich maszyna została następnie wzięta na hol przez grecki niszczyciel „Velos” i bezpiecznie doprowadzona do bazy w Mudros[1].
W 1914 roku Moraitinis został jednym z trzech pierwszych ochotników z greckiej floty, którzy odbyli kurs pilotażu. 22 września 1914 roku otrzymał brytyjską licencję pilota nr 1087[1]. W tym samym roku doprowadził do utworzenia akademii lotnictwa morskiego oraz pierwszych greckich zakładów lotniczych[2]. W pierwszym okresie wojny Grecja pozostawała neutralna na skutek polityki króla Konstantyna I. W jego konflikcie z popierającym ententę premierem Elefteriosem Wenizelosem Moraitinis opowiedział się po stronie proalianckiej. Od ostatnich miesięcy 1916 roku dołączył do wojsk wiernych rządowi tymczasowemu w Salonikach, a 9 marca 1917 roku odbył pierwszy lot bojowy nad pozycjami bułgarskimi[1].
31 marca przeprowadził śmiały nocny atak na lotnisko przeciwnika oraz stację kolejową w Dramie, wywołując znaczne zniszczenia obu obiektów. W maju dowodzony przez niego dywizjon został zreorganizowany jako część 2. skrzydła Royal Naval Air Service, operującego na froncie macedońskim. Jednocześnie Brytyjczycy przekazali Grekom samoloty Sopwith 1½ Strutter i Sopwith Camel w miejsce przestarzałych Farmanów HF.27. Po formalnym przystąpieniu Grecji do wojny po stronie państw ententy (29 czerwca 1917 roku), greccy piloci rozpoczęli działania przeciwko Turcji i jej siłom morskim stacjonującym w Dardanelach. Po jednym z udanych nalotów bombowych, Moraitinis został odznaczony brytyjskim Distinguished Service Order[1].
20 stycznia 1918 roku brytyjskie lotnictwo podjęło próbę zniszczenia tureckiego krążownika liniowego „Yavuz Sultan Selim”, uszkodzonego po rajdzie na Imroz i osadzonego na mieliźnie w cieśninie[4]. Lecący na Camelu Moraitinis starł się w obronie bombowców z dziesięcioma nieprzyjacielskimi myśliwcami, zgłaszając zestrzelenie trzech z nich[5] (raport strony przeciwnej mówi o dwóch utraconych maszynach[1]). Przez kolejnych pięć dni Brytyjczycy i wspierający ich Grecy próbowali bezskutecznie atakować unieruchomiony okręt[4]. Do końca wojny Moraitinis i dowodzony przezeń dywizjon przeprowadzili jeszcze szereg akcji przeciwko tureckim i niemieckim wojskom w rejonie Morza Egejskiego. Ogółem w czasie działań wojennych Moraitinis odbył 185 misji bojowych, 20 razy starł się w powietrzu z samolotami przeciwnika, zgłaszając zestrzelenie dziewięciu maszyn, co dało mu tytuł jedynego greckiego asa myśliwskiego I wojny światowej. Poza brytyjskim DSO był również odznaczony greckim Krzyżem Wojennym, otrzymał także w darze samolot Airco DH.9 z inskrypcją „To the Commander A. Moraitinis, D.S.O.”[1].
Aristidis Moraitinis zginął 22 grudnia 1918 roku, lecąc samolotem Breguet 14 z Salonik do Aten[1]. W złych warunkach pogodowych rozbił się o zbocza Olimpu[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g h Jon Guttman: Naval Aces of World War 1. Part 2. Botley, Oxford: 2012, s. 80–85. ISBN 978-1-84908-665-3.
- ↑ a b Walter J. Boyne (red.): Air Warfare: An International Encyclopedia. Santa Barbara, CA: 2002, s. 66, 268. ISBN 1-57607-729-2.
- ↑ a b Jon Guttman. Air Attack Over the Dardanelles. „Aviation History Magazine”. September 1998. ISSN 1076-8858.
- ↑ a b Piotr Nykiel. Goblo! − Rajd na Imroz 20 stycznia 1918. „Okręty Wojenne”. nr 87 (1/2008). ISSN 1231-014X.
- ↑ John M. Bruce: British Aeroplanes 1914–18. London: Putnam, 1957, s. 579.