Antropofit
Antropofit (z gr. ἄνθρωπος ánthrōpos – człowiek, φυτόν phytón – roślina) – gatunek lub inny takson roślin obcego pochodzenia na danym terenie (przybysz, gatunek alochtoniczny). Antropofity występują zarówno na siedliskach wtórnych, sztucznych, powstałych w wyniku działalności człowieka, jak i na siedliskach półnaturalnych i naturalnych. Stopień zadomowienia się antropofitu może zmieniać się w czasie (zadomawianie się), np. gatunek zadomowiony początkowo na siedliskach antropogenicznych może z czasem przenikać do siedlisk półnaturalnych i naturalnych.
Klasyfikacja antropofitów[edytuj | edytuj kod]
- Klasyfikacja względem sposobu napływu
- gatunki introdukowane — wprowadzone celowo przez człowieka
- relikty dawnych upraw, rośliny niegdyś uprawiane, a obecnie występują tylko jako zdziczałe. Należą tu takie gatunki, jak np. rezeda żółtawa, owies szorstki. Czasami podejmowana jest próba powtórnego wprowadzenia ich do uprawy.
- rośliny użytkowe obcego pochodzenia, jak np. kukurydza zwyczajna, magnolia gwiaździsta, psianka ziemniak. Stanowią one znaczną część gatunków roślin uprawnych, o ogromnym znaczeniu gospodarczym.
- gatunki zawleczone — gatunki napływowe, dostały się na dany teren na skutek niecelowych działań człowieka
- Klasyfikacja geograficzno-historyczna
- metafity — trwale zadomowione we florze
- archeofity — gatunki zawleczone w czasach przedhistorycznych lub wczesnohistorycznych (do 1500 roku), obecnie utrzymujące się tylko na wtórnych siedliskach. Należą do nich liczne chwasty znane nam z wykopalisk archeologicznych, np. jasnota biała, chaber bławatek.
- gatunki zawleczone
- gatunki powstałe pod wpływem działalności człowieka
- gatunki, które zdołały przetrwać wyłącznie na siedliskach antropogenicznych
- kenofity — gatunki zawleczone po 1500 roku
- epekofity — zadomowione na siedliskach synantropijnych (ruderalnych i segetalnych), np. bieluń dziędzierzawa, żółtlica drobnokwiatowa.
- agriofity — zadomowione na siedliskach naturalnych i półnaturalnych.
- hemiagriofity — zadomowione na siedliskach półnaturalnych
- holoagriofity — zadomowione na siedliskach naturalnych
- archeofity — gatunki zawleczone w czasach przedhistorycznych lub wczesnohistorycznych (do 1500 roku), obecnie utrzymujące się tylko na wtórnych siedliskach. Należą do nich liczne chwasty znane nam z wykopalisk archeologicznych, np. jasnota biała, chaber bławatek.
- diafity — nie zadomowione trwale
- efemerofity — gatunki przejściowo zawlekane (przybłędy), np. bodziszek syberyjski, zapłonka żółta
- ergazjofigofity — przejściowo dziczejące z uprawy, np. gorczyca sarepska.
Antropofity we florze Polski[edytuj | edytuj kod]
Według badań Barbary Tokarskiej-Guzik we florze Polski w 2005 r. było 1017 gatunków antropofitów, z czego 460 stanowiły metafity, 511 diafity i 46 gatunki o nieokreślonym statusie. Wśród metafitów było 160 gatunków archeofitów i 300 gatunków kenofitów[1].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Barbara Tokarska-Guzik. The estabilishment and spread of alien plant species (kenophytes) i nthe flora of Poland. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Katowice, 2005
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Jan Kornaś, Anna Medwecka-Kornaś: Geografia roślin. Wyd. Wyd. nowe. Wyd. Nauk. PWN, 2002. ISBN 83-01-13782-7.
- Faliński J.B. 1969. Neofity i neofityzm. Dyskusje fitosocjologiczne (5). Ekol. Pol. Ser. B, 15(4): 337-354.
- Krawiecowa A., K. Rostański. 1972. Projekt usprawnienia klasyfikacji roślin synantropijnych. Phytocoenosis 1(3): 217-222.
- Mirek Z. 1981. Problemy klasyfikacji roślin synantropijnych. Wiad. Bot. 25(1): 45-54.
- Zając A., Zając M., Tokarska-Guzik B. 1998. Kenophytes in the flora of Poland: list, status and origin. Phytocoenosis 10. Suppl. Cartograph. Geobot. 9: 107-115.