Antoni Turner

Błogosławiony
Antoni Turner SJ
Anthony Turner
prezbiter i męczennik
ilustracja
Data i miejsce urodzenia

1628
Little Dalby

Data i miejsce śmierci

20 czerwca 1679
Tyburn

Czczony przez

Kościół katolicki

Beatyfikacja

15 grudnia 1929
przez Piusa XI

Wspomnienie

20 czerwca

Przykościelny cmentarz
St Giles in the Fields.

Antoni Turner SJ (ang. Anthony Turner; ur. 1628 w Little Dalby, zm. 20 czerwca 1679 w Tyburn) – angielski prezbiter z zakonu jezuitów, ofiara antykatolickich prześladowań okresu reformacji w Anglii, czczony w Kościele katolickim jako męczennik za wiarę, zabity na podstawie sfabrykowanych zarzutów o udziale w spisku, na fali represji zapoczątkowanych przez Henryka VIII ustanawiającego zwierzchność króla nad państwowym Kościołem anglikańskim[1][2][3][4].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się we wsi Little Dalby (hrabstwo Leicestershire) w rodzinie fanatycznego pastora kościoła protestanckiego[3]. Studiował na Uniwersytecie Cambridge (w Peterhouse)[3]. Pod wpływem matki złożył katolickie wyznanie wiary i tak jak starszy brat Edward wyemigrował z Anglii[3]. Pod nazwiskiem Antonius Ashbaneus w 1650 roku podjął studia w rzymskim kolegium angielskim[2]. Do nowicjatu Towarzystwa Jezusowego wstąpił w 1653 roku w Watten i tam po przejściu formacji zakonnej złożył profesję zakonną, a ukończywszy teologię[5], otrzymał sakrament święceń kapłańskich[2]. W 1661 roku skierowany został do posługi kapłańskiej w hrabstwie Worcester[2]. Efektywnie realizował tam powołanie do czasu, gdy w trakcie pobytu w Londynie dołączony został do pomówionych o udział w spisku i aresztowany, a następnie zamknięty w więzieniu Newgate[2][5].

Mimo iż nie znajdował się na sfabrykowanej przez Tytusa Oatesa liście stanął przed trybunałem pod zarzutem udziału w rzekomym tajnym porozumieniu, mającym na celu zabójstwo protestanckiego króla Karola II[6] wraz z Tomaszem Whitbreadem, Janem Fenwickiem, Janem Gavanem i Wilhelmem Harcourtem[2][7][8][9]. Przyznał się do stanu duchownego i przynależności do zakonu towarzystwa Jezusowego[2]. 13 czerwca w Old Bailey, za współudział w „spisku” wszyscy zostali skazani na śmierć przez powieszenie, wybebeszenie i poćwiartowanie[9][10]. Uznano, że świadkowie będący katolikami nie są wiarygodni, bowiem próby podważenia zeznań Titusa Oatesa mogą być kłamstwem, na które otrzymają dyspensę[11].

Wszyscy skazańcy odrzucili ułaskawienie warunkowane przyznaniem się do winy, a następnie pogrążyli się w modlitwie[9][10]. Wyrok wykonano tydzień później 20 czerwca 1679 roku[7][a], a ciała wydano przyjaciołom zabitych[10]. Pochowani zostali na przykościelnym cmentarzu St Giles in the Fields[9].

Znaczenie[edytuj | edytuj kod]

Relacja z procesu i skazania pięciu jezuitów pt.: „Za zdradę stanu przez spisek na życie króla i działalność wywrotową przeciwko władzy i religii protestanckiej” została opublikowana w Londynie w 1679 roku[12].

Antoniego Turnera wraz ze współtowarzyszami beatyfikował papież Pius XI 15 grudnia 1929[7][13].

Relikwie męczennika znajdują się na terenie St Giles in the Fields[6].

Wspomnienie liturgiczne błogosławionego męczennika w Kościele katolickim obchodzone jest w Dies natalis (20 czerwca)[14].

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. Data wykonania wyroku na Antonim Turnerze pozostaje kwestią otwartą gdyż nie znaleziono weryfikowalnych źródeł potwierdzających różnice w opracowaniach jego biografii, w których podawane są daty raz 20, a w innych miejscach 30 czerwca. Mimo tych rozbieżności zaliczany jest do grupy współskazanych męczenników. (Za H. Fros: Święci i błogosławieni Towarzystwa Jezusowego. Kraków: WAM, 1992, s. 151. ISBN 83-85304-50-9.)

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Henryk Fros SJ, Franciszek Sowa: Księga imion i świętych. T. 5: R-U. Kraków: WAM, Księża Jezuici, 2005 (wznowienie), kol. 123. ISBN 83-7318-376-0.
  2. a b c d e f g Fros Henryk: Święci i błogosławieni Towarzystwa Jezusowego. Kraków: Wydawnictwo Apostolstwa Modlitwy, 1992, s. 152. ISBN 83-85304-50-9.
  3. a b c d Fros Henryk: Święci i błogosławieni Towarzystwa Jezusowego. Kraków: Wydawnictwo Apostolstwa Modlitwy, 1992, s. 151. ISBN 83-85304-50-9.
  4. Henryk Fros SJ, Franciszek Sowa: Księga imion i świętych. T. 6: W-Z. Kraków: WAM, Księża Jezuici, 2007, s. 281. ISBN 978-83-7318-736-8.
  5. a b Tom Rochford, SJ: Blessed Anthony Turner. Society of Jesus. [dostęp 2015-05-29]. (ang.).
  6. a b Błogosławiony Jan Gavan, prezbiter i męczennik. [dostęp 2015-05-29].
  7. a b c Henryk Fros SJ, Franciszek Sowa: Księga imion i świętych. T. 5: R-U. Kraków: WAM, Księża Jezuici, 2005 (wznowienie), kol. 533. ISBN 83-7318-376-0.
  8. Edwin Burton: Catholic Encyclopedia - Ven. Thomas Whitbread. 1913. [dostęp 2015-05-29]. (ang.).
  9. a b c d Tom Rochford, SJ: Blessed Thomas Whitbread. Society of Jesus. [dostęp 2015-05-29]. (ang.).
  10. a b c Fros Henryk: Święci i błogosławieni Towarzystwa Jezusowego. Kraków: Wydawnictwo Apostolstwa Modlitwy, 1992, s. 153. ISBN 83-85304-50-9.
  11. William Eusebius Andrews (wyd.), An historical narrative of the horrid plot and conspiracy of Titus Oates, called the popish plot, in its various branches and progress : selected from the most authentic Protestant historians, to which are added some cursory observations on the test act, London 1816, s. 83 [dostęp 2015-06-06] (ang.).
  12. Thompson Cooper: Catholic Encyclopedia - Fenwick, John (1628-1679). 1913. [dostęp 2015-05-29]. (ang.).
  13. Martiri dichiarati Santi della Compagnia di Gesu'. [dostęp 2015-05-29]. (wł.).
  14. Beati Tommaso Whitbread e compagni Martiri. 2000-05-27. [dostęp 2015-05-29]. (wł.).